Ətraflı axtarış
Baxanların
6887
İnternetə qoyma tarixi: 2012/01/08
Sualın xülasəsi
Allah bəyənən həyat hansı həyatdır? Və mövcud həyatla ziddiyəti varmı?
Sual
Biz gəlmişik yaşayaq və Allah bəyəndiyi kimi yaşayaq, bu Allah bəyənən həyat hansı həyatdır və mövcud olan yaşayışla ziddiyəti varmı?
Qısa cavab

Əgər Qurana müraciət etsək və bu sualı Qurandan soruşsaq ki, biz nə üçün yaranmışıq? Quranın cavabı budur ki, " وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ" cin və insan yaranmayıbdır, məgər ibadət üçün, ibadət yəni nə? İbadət yəni Allaha bəndəçilik

, yəni o işlər ki, yerinə yetiririk hətta çox adi və gündəlik işlər belə: yemək və içmək kimi, bunların hamısı ibadət və Allah üçün ola bilər. Allah bəyənən yaşayış budur ki, insan bir iş ki, yerinə yetirir, həmin gündəlik işləri doğru niyyətlə və dinin qanunlarına diqqətlə yerinə yetirsin.

Ətreaflı cavab

Əgər Qurana Müraciət etsək və bu sualı Qurandan soruşsaq ki, biz nə üçün yaranmışıq? Quranın cavabı budur ki, " وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ"[1] cin və insan yaranmayıbdır, məgər ibadət üçün. İbadət yəni nə? Bəzi vaxtlar biz ibadətə çox məhdud baxırıq və ibadətin ancaq xüsusi bir mərasimdə və əməldə məhdudlaşmasın fikirləşirik; məsələn namaz, oruc, həcc və... Əlbəttə bunlar ibadətdirlər, amma o şeylər ki, bəşər onun üçün yaranıbdır, ancaq həmin bu işlər və mərasimlərdir? Mümkündür təsəvvür olsun ki, belə bir yaşayış, çox məhdud və dar olacaq, amma əgər ibadətin mənasın geniş nəzərə alsaq, görəcəyik ki, ibadət yəni Allaha bəndəçilik və əsfar kitabında Sədrul- Mütəəllihin (rəh) təbiriylə desək: Hər kəs Allaha nisbət tapdığı mərifət qədərində ibadət edir: Yəni insanın ibadətiylə Allaha nisbət şəriəti arasında, bir- başa nisbət vardır. Hər nə qədər insan Allaha daha çox anlayış tapsa, onun ibadəti daha geniş və dərin olar. O yerə yetişər ki, İslam ondan istəyir.

İslam bizdən nə istəyibdir? İstəyib bir quru və ruhsuz yaşayışımız olsun?! Ancaq namaz qılaq; oruc tutaq; zikr deyək; dua oxuyaq; görəsən İslam ancaq bunları bizdən istəyibdir? Və başqa heç bir iş etməyək?

Qəti şəkildə bu cür deyil. Məsumların (ə) həyatı bu cür olubmu? Əli ibni Əbu Talib səhərdən axşama qədər ancaq dua oxuyurmuş? Ancaq namaz qılırmış?! Ancaq zikr deyirmiş?! Ancaq bu!Başqa bir iş görmürmüş? Bu cür deyil. Əli ibni Əbu Talib (ə) siyasət adamıdır; döyüş adamıdır; elm adamıdır; iş adamıdır: Bir kəs ki, o cür işləyir: quyu qazır; yer altı su kanalı çəkir və suya çatdırır; ancaq zikr demir. Bəs Əlinin ibadəti hardadır? Əlinin ibadəti ancaq kumeyl duası oxuyan vaxtlardır? Əlinin ibadəti ancaq namaz qılan vaxtlardır?

O namaz ki, o qədər Allaha diqqətli olur ki, onu və nizəni ayağından çıxarırlar, hiss etmir. Yox, Əli ibni Əbi Talib (ə) hətta quyu qazdığı vaxtda ibadət edir. O vaxtdakı döyüşür ibadət edir.

«مَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ أَرْبَعِینَ یَوْماً فَجَّرَ اللَّهُ یَنَابِیعَ الْحِکْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ»[2]

Bu zarafat deyil ki, o gündə Əlinin vurduğu zərbə, cinin və insin ibadətindən yüksəkdir; nə üçün çünki özü ibadətdir; yəni insanın bütün yaşayışı ibadət olur. Buna əsasən əgər biz ikinci dəfə bu suala qayıdsaq ki, həqiqətən Allah bəyənən yaşayış nə deməkdir?

Cavab budur; yəni həmin gördüyümüz işlər hətta çox adi və gündəlik işlər; yemək içmək kimi, bunlar Allah üçün və ibadət ola bilər. Mümkündür soruşula, necə?

Cavab budur ki, yemək yediyiniz vaxt yemək qanunlarına diqqət edin; çünki hər şeyi yemək olmaz; haram malı yemək olmaz. Bir sıra yeməlilər var ki, İslam onların yeyilməsin qadağan edibdir, onları yemək olmaz, əgər onlardan qorunuz, çalışın mal, halal mal olsun; və yemək ki, yeyirsiz, bu niyyətə olsun ki, iş görmək üçün qüvvə tapasız, iş bunun üçün olsun ki, xalqın işindən bir düyün açılsın.

Qardaşa, bacıya, övlada, həyat yoldaşına və həmkara kömək edə biləsiniz ki, mənəvi yüksəklik tapsınlar, işləyirsiniz bunun üçün ki, bir vəzifəyə əməl etmiş olasız, həmin yemək ibadət olur, yatmaq ibadət olur. Ümumiyyətlə yaşayış başqa bir məna tapır. Bir dastan nəql edirlər ki, bir vaxt Peyğəmbər (s) Məsciddə buyurdu: Əgər istəyirsiz cənnət əhlindən birini görəsiz, birinci kəski daxil olur, o cənnət əhlidir. Orada bir cavan var idi çox istəyirdi görə bu cənnət əhli hansı xüsusiyyətlərə malikdir. Gördü bir qoca kişi daxil oldu, hər nə qədər onun rəftsrına baxdı, gördü xüsusi bir iş görmür, dedi hökmən bu kişi evində bir iş görür ki, cənnət əhli olubdur, qoca kişinin ardınca yola düşüb evə çatdı, qoca kişi evinə daxil oldu, cavan gördü evin daxilindən xəbərdar ola bilmir, qapını döyüb dedi ki, mən yolda qalmışam istəyirəm bu gecə sizin evə gələm, qoca kişi dedi buyurun. Cavan həmişə qoca kişinin rəftarlarına diqqət edirdi amma gördü yenə xüsusi bir iş görmür. Cavan fikirləşdi bu sözü ki, o həzrət deyib, hökmən bir iş görübdür. Yatmaq vaxtı oldu dedi hökmən gecə yarısı çox xüsusi bir ibadətlə məşğuldur. Gecəni ayıq qaldı görsün ki, bu qoca kişi oyanıb xüsusi bir iş görür, gördü qoca kişi yatdı və sübh namazı üçün qalxdı. Bir iki üç gün bəhanə edib qaldı, nəhayət o qoca kişinin sorağına gedib dedi kişi dastan budur, həzrət sizin barənizdə belə buyurdu və mən ardınca yola düşdüm görəm ki, hansı işi görürsən ki, cənnət əhlisən. Mən ki, sizdən xüsusi bir iş görmədim, bəs nə etmisən?

Qoca kişi dedi: Bilmirəm mən cənnət əhliyəm ya yox, amma mən xüsusi bir iş görmürəm. Ancaq nə qədər iş görürəmsə Allah üçün görürəm. O qədər ki, iş görürəm, çalışıram günah etməyim, bu qədər.

Həqiqətən bu cürdür. Həzrət ki, buyurdu cənnət əhlidir, həmin cəhətinə görədir. Buna əsasən Allah bəyənən yaşayış budur ki, insan həmin gündəlik gördüyü işləri doğru niyyətlə və dini qanunları diqqətlə yerinə yetirsin, o vaxt gərək yaşayışın iyi və rəngi dəyişir və görürsüz ki, yaşayışın nəticələri dəyişir. O təbiri ki, biz çox eşitmişik ki, deyirlər yaşayışınızda bərəkət olsun, o vaxtdır ki, adam həzrəti Ayətullah- ul- uzma Bəhauddini (rəh) təbiriylə ki, buyururdu bu məsələləri təcrübə edin təcrübə edin ki, elm ələ gətirəsiniz. Əllamə təba Təba (rəh) təbiriylə ki, buyurmuşdur: Siz "[3] rəvayətinə əməl edin, qırx gün Allah üçün bir iş görün, əgər bu baş verməsə[4]! Mənə nifrin edin: Yəni mənim o qədər bu işə yəqinim var ki, siz bu işi ediniz. Buna əsasən, biz də təcrübə edək, yaşayışı dəyişək. İnşaallah.

 



[1] - Zariyat- surəsi, ayə 56.

[2] - Seyyid ibni Tavus, İqbalul- əmal, səh 467, darul- islamiyyəh, Tehran, 1367.

[3] - Hər kəs qırx gün Allahha görə ixlas etsə Allah hikmət çeşmələrin qəlbindən dilinə cari edər", Məclisi, Məhəmməd Baqir, Biharul- ənvar, cild 67, səh 249. Əlvəfa müəssisəsi, Beyrut- Livan, 1404. Hicri qəməri.

[4] - Həzrəti Ayətullah Əmininin təbiriylə ki, Əllamə TəbaTəbaidən nəql edir.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12706 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • "Əssəlamu ələl- Hüseyn və əla Əli ibnil Hüseyn və..." «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...» salamında Əli ibnil Hüseyn kimdir?
    18257 تاريخ بزرگان 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, ziyarətnamə, təvəssül duası, pak İmamlara salavat və İmam Zeynəl- abidin və Əli Əkbər (ə)- dan qalan rəcəznamələrdən Əli ibnil Hüseynin o iki həzrətin müştərək adı olması istifadə olur, amma Aşura ziyarətinin zaman və məkan məsələsi ki, Aşura günü, Kərbəla məkanı və o gün öldürülənlərə işarə edir. Və həmçinin ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8276 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7748 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • Əhli- sünnənin baxışını nəzərə alaraq, şiə fiqhinin nəzərindən səfərdə namazı şikəstə qılmaq rüsxətdir yoxsa vacib?
    12497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/16
    Yəqini olan məzələ budur ki, beş namaz əvvəlcə iki rəkət formasında qanuniləşibdir. Həmçinin heç bir şəkk yoxdur ki, həzərdə (vətəndə) olan namaza iki rükət əlavə olubdur. İndi müzakirə mövzusu budur ki, səfərdə olan namaza da iki rükət əlavə olub ya yox? Şiənin fəqihləri İmamlar (ə)- ...
  • Bizə salam verərək “əssəlamu əleykum” deyən qeyri-müsəlman şəxsə cavabımız necə olmalıdır?
    7788 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Dini təlimlərdə təkid olunan məsələlərdən biri də möminlərin bir-birinə salam verməsidir. Bu məsələ ilə əlaqədar bir neçə istisna halı vardır ki, onun nümunələrindən biri də qeyri-müsəlmana salam verməkdir. Fiqhi kitablarda qeyri-müsəlmana salam vermək məkruh (bəyənilməz iş) sayılır və buyurulur: “Kafirin salamının cavabında gərək qısa şəkildə (təkcə “əleykə” ...
  • Quran nəzərindən seçilmiş xalqın xüsusiyyətləri nədir?
    8112 Təfsir 2012/09/24
    Quranda “seçilmiş xalq” və onun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar nazil olan ayələri araşdırarkən aşağıdakı məsələlər əldə olunur: 1. Qurani-kərim peyğəmbərlərin ümmətindən heç birini bütün cəhətlərdən ideal olan bir xalq (qövm və ümmət) kimi təqdim etməmiş, əksinə onların ümmətlərinin əksəriyyətini məzəmmət etmişdir. 2. Qurani-kərim yalnız ...
  • Doğru və aldadıcı sübhdən məqsəd nədir?
    6733 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/04/16
    Doğru və aldadıcı fəcr və ya sübhdən məqsəd fiqhdə və astronomiyada işlədilən terminlərdir. Onlardan məqsəd gecə və gündüzdə müəyyən vaxtları bildirməkdir. Yalançı yaxud aldadıcı sübh məşriq səmtində ağartı və işıqlanmanın əmələ gəlməsinə deyirlər. Bu vaxtda sübh namazın qılmaq olmaz. Doğru və ya sadiq fəcr və sübh çağı ...
  • Ümumiyyətlə tato haramdır?
    15938 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/04
    Həzrəti Ayətullah ul üzma Sistaninin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Özü- özlüyündə caizdir, icazə verilir. Həzrəti Ayətullah ul üzma Məkarim Şirazinin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Əgər bədən üçün xüsusi bir zərəri yoxdursa və əxlaqa zidd şəkillər onda olmasa icazə verilir. Hər halda dəstəmaz və ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15385 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164804 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164285 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119876 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113911 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111044 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94210 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54915 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54575 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46296 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45900 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...