Ətraflı axtarış
Baxanların
7013
İnternetə qoyma tarixi: 2012/01/08
Sualın xülasəsi
Allah bəyənən həyat hansı həyatdır? Və mövcud həyatla ziddiyəti varmı?
Sual
Biz gəlmişik yaşayaq və Allah bəyəndiyi kimi yaşayaq, bu Allah bəyənən həyat hansı həyatdır və mövcud olan yaşayışla ziddiyəti varmı?
Qısa cavab

Əgər Qurana müraciət etsək və bu sualı Qurandan soruşsaq ki, biz nə üçün yaranmışıq? Quranın cavabı budur ki, " وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ" cin və insan yaranmayıbdır, məgər ibadət üçün, ibadət yəni nə? İbadət yəni Allaha bəndəçilik

, yəni o işlər ki, yerinə yetiririk hətta çox adi və gündəlik işlər belə: yemək və içmək kimi, bunların hamısı ibadət və Allah üçün ola bilər. Allah bəyənən yaşayış budur ki, insan bir iş ki, yerinə yetirir, həmin gündəlik işləri doğru niyyətlə və dinin qanunlarına diqqətlə yerinə yetirsin.

Ətreaflı cavab

Əgər Qurana Müraciət etsək və bu sualı Qurandan soruşsaq ki, biz nə üçün yaranmışıq? Quranın cavabı budur ki, " وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ"[1] cin və insan yaranmayıbdır, məgər ibadət üçün. İbadət yəni nə? Bəzi vaxtlar biz ibadətə çox məhdud baxırıq və ibadətin ancaq xüsusi bir mərasimdə və əməldə məhdudlaşmasın fikirləşirik; məsələn namaz, oruc, həcc və... Əlbəttə bunlar ibadətdirlər, amma o şeylər ki, bəşər onun üçün yaranıbdır, ancaq həmin bu işlər və mərasimlərdir? Mümkündür təsəvvür olsun ki, belə bir yaşayış, çox məhdud və dar olacaq, amma əgər ibadətin mənasın geniş nəzərə alsaq, görəcəyik ki, ibadət yəni Allaha bəndəçilik və əsfar kitabında Sədrul- Mütəəllihin (rəh) təbiriylə desək: Hər kəs Allaha nisbət tapdığı mərifət qədərində ibadət edir: Yəni insanın ibadətiylə Allaha nisbət şəriəti arasında, bir- başa nisbət vardır. Hər nə qədər insan Allaha daha çox anlayış tapsa, onun ibadəti daha geniş və dərin olar. O yerə yetişər ki, İslam ondan istəyir.

İslam bizdən nə istəyibdir? İstəyib bir quru və ruhsuz yaşayışımız olsun?! Ancaq namaz qılaq; oruc tutaq; zikr deyək; dua oxuyaq; görəsən İslam ancaq bunları bizdən istəyibdir? Və başqa heç bir iş etməyək?

Qəti şəkildə bu cür deyil. Məsumların (ə) həyatı bu cür olubmu? Əli ibni Əbu Talib səhərdən axşama qədər ancaq dua oxuyurmuş? Ancaq namaz qılırmış?! Ancaq zikr deyirmiş?! Ancaq bu!Başqa bir iş görmürmüş? Bu cür deyil. Əli ibni Əbu Talib (ə) siyasət adamıdır; döyüş adamıdır; elm adamıdır; iş adamıdır: Bir kəs ki, o cür işləyir: quyu qazır; yer altı su kanalı çəkir və suya çatdırır; ancaq zikr demir. Bəs Əlinin ibadəti hardadır? Əlinin ibadəti ancaq kumeyl duası oxuyan vaxtlardır? Əlinin ibadəti ancaq namaz qılan vaxtlardır?

O namaz ki, o qədər Allaha diqqətli olur ki, onu və nizəni ayağından çıxarırlar, hiss etmir. Yox, Əli ibni Əbi Talib (ə) hətta quyu qazdığı vaxtda ibadət edir. O vaxtdakı döyüşür ibadət edir.

«مَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ أَرْبَعِینَ یَوْماً فَجَّرَ اللَّهُ یَنَابِیعَ الْحِکْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ»[2]

Bu zarafat deyil ki, o gündə Əlinin vurduğu zərbə, cinin və insin ibadətindən yüksəkdir; nə üçün çünki özü ibadətdir; yəni insanın bütün yaşayışı ibadət olur. Buna əsasən əgər biz ikinci dəfə bu suala qayıdsaq ki, həqiqətən Allah bəyənən yaşayış nə deməkdir?

Cavab budur; yəni həmin gördüyümüz işlər hətta çox adi və gündəlik işlər; yemək içmək kimi, bunlar Allah üçün və ibadət ola bilər. Mümkündür soruşula, necə?

Cavab budur ki, yemək yediyiniz vaxt yemək qanunlarına diqqət edin; çünki hər şeyi yemək olmaz; haram malı yemək olmaz. Bir sıra yeməlilər var ki, İslam onların yeyilməsin qadağan edibdir, onları yemək olmaz, əgər onlardan qorunuz, çalışın mal, halal mal olsun; və yemək ki, yeyirsiz, bu niyyətə olsun ki, iş görmək üçün qüvvə tapasız, iş bunun üçün olsun ki, xalqın işindən bir düyün açılsın.

Qardaşa, bacıya, övlada, həyat yoldaşına və həmkara kömək edə biləsiniz ki, mənəvi yüksəklik tapsınlar, işləyirsiniz bunun üçün ki, bir vəzifəyə əməl etmiş olasız, həmin yemək ibadət olur, yatmaq ibadət olur. Ümumiyyətlə yaşayış başqa bir məna tapır. Bir dastan nəql edirlər ki, bir vaxt Peyğəmbər (s) Məsciddə buyurdu: Əgər istəyirsiz cənnət əhlindən birini görəsiz, birinci kəski daxil olur, o cənnət əhlidir. Orada bir cavan var idi çox istəyirdi görə bu cənnət əhli hansı xüsusiyyətlərə malikdir. Gördü bir qoca kişi daxil oldu, hər nə qədər onun rəftsrına baxdı, gördü xüsusi bir iş görmür, dedi hökmən bu kişi evində bir iş görür ki, cənnət əhli olubdur, qoca kişinin ardınca yola düşüb evə çatdı, qoca kişi evinə daxil oldu, cavan gördü evin daxilindən xəbərdar ola bilmir, qapını döyüb dedi ki, mən yolda qalmışam istəyirəm bu gecə sizin evə gələm, qoca kişi dedi buyurun. Cavan həmişə qoca kişinin rəftarlarına diqqət edirdi amma gördü yenə xüsusi bir iş görmür. Cavan fikirləşdi bu sözü ki, o həzrət deyib, hökmən bir iş görübdür. Yatmaq vaxtı oldu dedi hökmən gecə yarısı çox xüsusi bir ibadətlə məşğuldur. Gecəni ayıq qaldı görsün ki, bu qoca kişi oyanıb xüsusi bir iş görür, gördü qoca kişi yatdı və sübh namazı üçün qalxdı. Bir iki üç gün bəhanə edib qaldı, nəhayət o qoca kişinin sorağına gedib dedi kişi dastan budur, həzrət sizin barənizdə belə buyurdu və mən ardınca yola düşdüm görəm ki, hansı işi görürsən ki, cənnət əhlisən. Mən ki, sizdən xüsusi bir iş görmədim, bəs nə etmisən?

Qoca kişi dedi: Bilmirəm mən cənnət əhliyəm ya yox, amma mən xüsusi bir iş görmürəm. Ancaq nə qədər iş görürəmsə Allah üçün görürəm. O qədər ki, iş görürəm, çalışıram günah etməyim, bu qədər.

Həqiqətən bu cürdür. Həzrət ki, buyurdu cənnət əhlidir, həmin cəhətinə görədir. Buna əsasən Allah bəyənən yaşayış budur ki, insan həmin gündəlik gördüyü işləri doğru niyyətlə və dini qanunları diqqətlə yerinə yetirsin, o vaxt gərək yaşayışın iyi və rəngi dəyişir və görürsüz ki, yaşayışın nəticələri dəyişir. O təbiri ki, biz çox eşitmişik ki, deyirlər yaşayışınızda bərəkət olsun, o vaxtdır ki, adam həzrəti Ayətullah- ul- uzma Bəhauddini (rəh) təbiriylə ki, buyururdu bu məsələləri təcrübə edin təcrübə edin ki, elm ələ gətirəsiniz. Əllamə təba Təba (rəh) təbiriylə ki, buyurmuşdur: Siz "[3] rəvayətinə əməl edin, qırx gün Allah üçün bir iş görün, əgər bu baş verməsə[4]! Mənə nifrin edin: Yəni mənim o qədər bu işə yəqinim var ki, siz bu işi ediniz. Buna əsasən, biz də təcrübə edək, yaşayışı dəyişək. İnşaallah.

 



[1] - Zariyat- surəsi, ayə 56.

[2] - Seyyid ibni Tavus, İqbalul- əmal, səh 467, darul- islamiyyəh, Tehran, 1367.

[3] - Hər kəs qırx gün Allahha görə ixlas etsə Allah hikmət çeşmələrin qəlbindən dilinə cari edər", Məclisi, Məhəmməd Baqir, Biharul- ənvar, cild 67, səh 249. Əlvəfa müəssisəsi, Beyrut- Livan, 1404. Hicri qəməri.

[4] - Həzrəti Ayətullah Əmininin təbiriylə ki, Əllamə TəbaTəbaidən nəql edir.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Mələklərin ömrü nə qədərdir? Yaxın mələklərdə ölürlərmi? Necə?
    8545 Qədim kəlam 2011/09/12
    Rəvayətlərə əsasən mələklər Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) ruhlarının yaranmasından sonra yaranıblar. Onların hamısı hətta Cəbrayil, İsrafil və İlahinin digər yaxın mələkləri qiyamətdən qabaq öləcəklər. Mələklərin ölümünün necəliyi barəsində ehtimal var ki, məqsəd onların misali qaliblərindən ruhun əlaqəsinin kəsilməsi yaxud onların davamlı fəaliyyətlərinin işdən düşməsidir. ...
  • Xəcalətin kökü nədir?
    9902 Nəzəri əxlaq 2012/06/13
    "Xəcalət" "utancaqlıq" mənasındadır. Utancaqlıq yəni, özünə həddən artıq diqqət və digərləri ilə qarşılaşmaqdan qorxmaq. Utancaqlıq həya ilə eyni mənada deyil. Həya özünü saxlamağa qüdrətin olmasıdır ki, iradə üzündən olan və dəyərli bir işdir. Ayə və rəvayətlərdə ona yaxşı qiymət verilir. Amma utancaqlıq tamamilə iradə ...
  • Kamala yetişmək yolu
    5989 Əməli əxlaq 2011/08/23
    Бу суалын хүласә ҹавабы јохдур. Изаһлы ҹавабы сечин. ...
  • Mən bir cavanam və çox istəyirdim bilim, həyatdan məqsəd nədr?
    6776 Hədis elmləri 2012/01/08
    İslam təlim və göstərişlərində, son dərəcədə həyatdan məqsəd işarə olunmuşdur. Quran Kərim insan həyatından məqsəd Allaha bəndəlik və onun sayəsində dünya və axirətdə mənəvi kamal və səadətə yol olmasını bildirmişdir. Başqa cür desək insanın həyatı və yaranmasından məqsəd gözəl əməl sahibi olmaq müsabiqəsi kimi bildirmişdir. Rəvayətlərdə yaradılmışdan məqsədin bir çox ...
  • İran İslam respublikasını hansı təhlükələr təhdid edir?
    5872 Nizamlar (Qurluşlar) 2011/11/24
    Hər hansı bir varlığı təhdid edən təhlükələri tanımaq üçün ilk növbədə onu icad edən səbəbi (illəti-muvcidə), daha sonra isə onun qalıb davam etməsinə səbəb olan amilləri (illəti-mubqiyə) tanımaq lazımdır ki, o varlığın həyatına zəmanət verilmiş olsun. Çünki hər bir varlığa yönələn ...
  • Allahın zatı dedikdə nə başa düşülür? Allahın varlığı onun zatının eynidir nə deməkdir?
    11787 صفات ذاتیه 2013/12/16
    Allahın zatından məqsəd, bəzi vaxt batin və bəzi vaxt isə zarıdır ki, bu zaman demək lazımdır: Allahın batini və zatı hər bir kəs üçün gizlidir. İmam Baqirin (ə) sözlərində açıqlanır: İnsan bir nə qədər yaradılışı haqqında fikirləşsə bir o qədər ona (Allaha) doğru qayıdacaq.[1] ...
  • Ayişənin Cəməl döyüşündəki rəftarı Əhzab surəsinin 30-cu ayəsində qeyd olunmuş açıq-aydın günahın nümunəsidirmi?
    8420 Təfsir 2015/05/30
    Ərəb dilində "fahişə" sözü çox çirkin günahlara və ya elə günahlara deyilir ki, şəri cəhətdən haram olmağından əlavə, əqli cəhətdən də qəbih sayılır. Əlbəttə, bəzi vaxtlar ərəblər zinakar qadına da fahişə deyirlər. Amma, Quranda gələn bu kəlmə ümumi mənada olub, hər bir günaha aid olur. Bəyyinə kəlməsi ...
  • Allahın necə doğru və yanlış məlumatlara elmi var? Bir halda ki, yanlış məlumatlar elm hesablanmır?
    6951 Qədim kəlam 2012/03/11
    Bir mətləbə elmin olması istər o mətləb doğru olsun istərsə də yanlış, o mətləbi qəbul etmək mənasına deyil. Bilirik ki, Allah elmini xaricdə olan doğru və yanlış məlumatlardan ələ gətirmir, bəlkə Allahın elmi zatıdır. ...
  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12904 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • Şirkətlərin və idarələrin personelinə (işçilərinə) girov adıyla ödənilən məbləğə xüms gəlir?
    5667 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/30
    İmam Xumeyni və Məqami müəzzəm Rəhbərin fətvasına uyğun olaraq o pul ki, idarələr şirkətlər və fabriklərdən fəhlə işçi və personelinə girov adıyla verilir o puldan hər nə qədər xüms ilindən artıq qalarsa onun xümsu ödənilməlidir.[1]

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    166025 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165271 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120300 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114710 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112622 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94868 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    56069 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55227 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46971 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46303 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...