Rukunun zikrləri barəsində demək olar ki, insan rukuda olduğu zaman hər bir zikri istəyirsə deyə bilər. Amma ehtiyat[1] olaraq üç dəfə "Sübhan allah" və yaxud bir dəfə "Subhanə allahi- rəbbiəl əzimi və bi həmdih" zikri qədərində olmalıdır.[2] Amma rukuda deyilən zikrlər barəsində ki, rəvayətlər gəlmişdir:
Peyğəmbərdən (s) bizə çatan rəvayətlərdən birində gəlmişdir ki, o həzrət buyurur: Mən ruku və səcdə də zikrlərindən qadağan olunmamışam. Bəs rukuda Allahı sitayiş edin və səcdədə çoxlu dua edin çünki müstəhəb və bəyənilmişdir.[3]
İmam Sadiq (ə) atasından və o da Əmirəl- möminin Əli (ə)- dan rəvayət edir: Ruku və səcdəyə məxsus zikr yoxdur. Rulu və səcdədə yalnız Allah- Taalanı müqəddəs və sitayiş etməkdir və ondan sonra diləklərini istəyib dua etməkdir, bəs duadan əvvəl Allah taalanı sitayiş və ibadət etdikdən sonra dua edin."[4]
Bunun üçün də rukuda dua etməkdən qadağan edilməmişdir. Bəs demək olar ki, rhrkrda hər duanı oxumaq bəyənilmişdir. Əllamə Məclisi bu hədisin məna və şərhində yazır: Bu hədis ruku və səcdədə, zikr və duanın müstəhəb olmasına dəlalət edir.[5] Və rukuda salavat zikr etmək müstəhəbdir. İstər duadan əvvəl istərsə də sonra olsun[6] ki, bu özü də bir növ duadır.
O cümlədən bu duanı oxumaq da başqa bir rəvayətdə imam Baqirdən (ə) bizə çatmışdır:
«إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَرْکَعَ فَقُلْ وَ أَنْتَ مُنْتَصِبٌ اللَّهُ أَکْبَرُ ثُمَّ ارْکَعْ وَ قُلِ اللَّهُمَّ لَکَ رَکَعْتُ وَ لَکَ أَسْلَمْتُ وَ بِکَ آمَنْتُ وَ عَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَ أَنْتَ رَبِّی خَشَعَ لَکَ قَلْبِی وَ سَمْعِی وَ بَصَرِی وَ شَعْرِی وَ بَشَرِی وَ لَحْمِی وَ دَمِی وَ مُخِّی وَ عِظَامِی وَ عَصَبِی وَ مَا أَقَلَّتْهُ قَدَمَایَ غَیْرَ مُسْتَنْکِفٍ وَ لَا مُسْتَکْبِرٍ وَ لَا مُسْتَحْسِرٍ سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ...» [7]
Son söz budur ki: Əgər biliriksə bir arif və ya alim öz namazında hər hansı bir hədisə əsasən bir əməli həyata keçirir və rəvayət edir və müctəhidlərin risalə və şəriət hökmləri kitabında da ondan qadağan edilməmişdir, onlara əməl etməyin maneəsi yoxdur; əks halda heç bir şəraitdə ona əməl edə bilməz.
[1] - Bu ehtiyat imam Xumeyninin nəzərində vacib ehtiyatdır.
[2] - Tozihul- məsaile mərace, cild 1, səh 526.
[3] - Vəsailüş- şiə, cild 6, səh 309.
«وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ الزَّنْجَانِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ عَنْ أَبِی عُبَیْدٍ الْقَاسِمِ بْنِ سَلَّامٍ بِأَسَانِیدَ مُتَّصِلَةٍ إِلَى النَّبِیِّ ص قَالَ إِنِّی قَدْ نَهَیْتُ عَنِ الْقِرَاءَةِ فِی الرُّکُوعِ وَ السُّجُودِ فَأَمَّا الرُّکُوعُ فَعَظِّمُوا اللَّهَ فِیهِ وَ أَمَّا السُّجُودُ فَأَکْثِرُوا فِیهِ الدُّعَاءَ فَإِنَّهُ قَمِنٌ أَنْ یُسْتَجَابَ لَکُمْ أَیْ جَدِیرٌ وَ حَرِیٌّ أَنْ یُسْتَجَابَ لَکُمْ.»
[4] - Əbdullah ibni Cəfər həmiri Qumi, Qurbul- əsnad, səh 66. Vəsailüş- şiə cild 6, səh 309.
«عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ فِی قُرْبِ الْإِسْنَادِ عَنِ السِّنْدِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی الْبَخْتَرِیِّ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ أَنَّ عَلِیّاً ع کَانَ یَقُولُ لَا قِرَاءَةَ فِی رُکُوعٍ وَ لَا سُجُودٍ إِنَّمَا فِیهِمَا الْمِدْحَةُ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ الْمَسْأَلَةُ فَابْتَدِءُوا قَبْلَ الْمَسْأَلَةِ بِالْمِدْحَةِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ اسْأَلُوا بَعْدَهُ»
[5] - Əllamə Məclisi, Biharul- ənvar, cild 81, səh 105.
[6] - Seyyid Yəzdi, Əl- ürvətül- vüsqa, cild 2, səh 553.
[7] - Məhəmməd ibni Yəqub Kuleyni, Əl- kafi cild 3, səh 319.