نفس انسانى خودخواهیهایی دارد؛ از اینرو تلاش میکند تا داشتههای خود را از گزند دیگران حفظ نماید. این موضوع در انسانها متفاوت است، گاه به صورت مثبت و گاه به صورت منفی ظهور و بروز پیدا میکند و در این میان گاهی افراط و تفریطهای که با موازین اسلامی سازگار نیست، رخ میدهد.
در روایتی میخوانیم که اسحاق بن عمار به امام صادق(ع)گفت: زنانی وجود دارند که نسبت به شوهرانشان بیش از اندازه غیرت میورزند و آنان را آزار میدهند! امام فرمود: این نشانهی آن است که آن زنان، شوهران خود را بسیار دوست دارند![1]
با این وجود و با آنکه یک زن اگر بخواهد همسرش را برای خودش نگهداشته باشد، در بیشتر موارد این نشانی از علاقه او به شوهرش است؛ اما زنانی هم وجود دارند که حتی اگر به غیرت هم بیایند، رفتار خود با شوهرشان را تغییر نمیدهند و مشخص است که علاقه آنان همسرشان واقعیتر است:
شخصی نزد امام صادق(ع) خوبیهای همسر خود را بیان نمود. امام(ع) فرمود: آیا تا کنون او را به سر غیرت آوردهای (او را اینگونه امتحان نمودهای)؟!
آن مرد پاسخ منفی داد و سپس بعدها همسرش را به غیرت آورد و نزد امام(ع) آمد و گفت: همسرم را اینگونه نیز امتحان کردم، و تغییری در رفتارش ایجاد نشد! امام(ع) فرمود: پس همسرت همان اندازه که گفتی، همسر خوبی است.[2]
جدا از سند روایت که مجلسی آنرا ضعیف میداند،[3] مشخص نیست که مراد از به سر غیرت آوردن، لزوما ازدواج مجدد باشد (که برخی شارحان حدیث اینگونه تفسیر کردهاند)، بلکه بر سر غیرت آوردن در معنای عام آن شامل هر نوع عصبانی کردنی است و با این نگاه، این روایت مانند روایت دیگری ارزیابی میشود که در مورد شناختن دوست واقعی و حقیقی، سفارش شده است که یکبار برای امتحان او را به خشم آورید و رفتارش را بسنجید:
امام صادق(ع): «اگر خواستی بدانی دوست تو واقعی و حقیقی است، او را به خشم بیاور. اگر وی باز هم بر دوستیاش پایدار بود، بدانکه او دوستی واقعی است».[4]، [5]
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 506، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. کافی، ج 5، ص 505.
[3]. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول(ع)، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 20، ص 317، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404ق.
[4]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(ع) ، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 357، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.
[5]. «اسلام و تعدد زوجات(چند همسری)»، 633؛ «شرایط ازدواج مجدد و چند همسری»، 3103؛ «غیرت ورزی بانوان»، 6537؛ «چند همسری و احساسات زنان»، 4146.