جدا از بررسی صحت استناد این صلوات به محی الدین ابن عربی، باید گفت؛ واژهی «اکسیر» در لغت به معنای کیمیا و جوهری است که در گذشته تصور میشد که میتواند ماهیت جسم را تغییر دهد؛ مثلاً جیوه را تبدیل به نقره و مس را تبدیل به طلا کند.[1] در عبارت «اکسیر فلزات عرفاء»،[2] که در باره امام کاظم(ع) به کار برده، ظاهرا مقصود این است که اهل عرفان اگر بخواهند به تمام مقامات عرفانی برسند و فلز وجود عادی آنها تبدیل به طلای وجود عرفانی گردد، باید از وجود امام کاظم(ع) بهره گیرند و دستورات ایشان را به کار ببندند و متمسک و متوسل به ایشان باشند؛ چنانکه در داستان بُشر حافی، امام(ع) با دستگیری و هدایت او، فلز تاریک وجودش را تبدیل به وجودی نورانی کرده بود.[3]
[1]. عمید، حسن، فرهنگ عمید، واژهی «اکسیر».
[2]. «إکسیر فلزّات العرفاء». موسوى خلخالى، صالح، شرح مناقب محیى الدین عربى، ص 266، تهران، کتابخانه خورشید، چاپ اول، 1322ش.
[3]. ر. ک: «زندگینامه بشر حافی»، 104205.