سه نظریه در معنای "الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومات‏" بیان شده است:

1. عده‌ای کلمۀ اشهر (ماه‌ها) را در تقدیر گرفته‌اند بدین ترتیب که "أشهر الحج أشهر معلومات" به این معنا که ماه‌های حج، ماه‌های معلومی است که در این صورت مضاف حذف شده و مضاف الیه به جای آن قرار گرفته است؛ مانند "البرد شهران"سرما دو ماه است که مراد ماه‌های سرما دو ماه است.
2. گروه دیگر کلمۀ "حج" را در تقدیر گرفته اند بدین ترتیب که "الحج حج أشهر معلومات"؛ به این معنا که حج فقط باید در این ماه‌ها باشد و در غیر آن جایز نیست؛ چنانکه در زمان جاهلیت در غیر این ماه‌ها جایز می‌دانستند.
3. نظر سوم که به صورت احتمال، بیان شده است: این عبارت را بدون تقدیر گرفتن کلمه ای معنا کنیم و مقصود از ماه‌ها، خود حج باشد؛ مانند لیل قائم، و نهار صائم که قیام و روزه داری به شب و روز نسبت داده شده و معنا چنین است که شبی که در آن قیام واقع شده یا روزی که در آن روزه گرفته شده است. و در "الحج اشهر.." یعنی حجّی که در ماه‌های معلوم انجام می‌شود.[1]

این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.

[1]ر.ک: فخر رازى، مفاتیح الغیب، ج 5، ص 314، دار احیاء التراث العربى‏، بیروت‏،1420 ق‏؛

نیشابورى، نظام الدین حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 550، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1416 ق.‏