کد سایت
fa27923
کد بایگانی
33462
نمایه
منع همسر از ارتباط و دیدار با خانواده
طبقه بندی موضوعی
بیشتر بدانیم
خلاصه پرسش
آیا مرد میتواند همسر خود را از ارتباط با خانوادهاش منع کند و از دیدار با آنها جلوگیری کند؟
پرسش
آیا مرد میتواند زن خود را از ارتباط با خانوادهاش منع کند و از دیدار با آنها جلوگیری کند؟
پاسخ اجمالی
این پرسش از دو جنبه قابل بررسی است:
۱. با توجه به اینکه در اسلام مدیریت خانواده بر عهدۀ مرد است، از لحاظ حقوقی او میتواند با مصلحت اندیشی، محدودیتهایی برای همسرش در برخی رفت و آمدها اعمال نماید و از لحاظ شرعی، زن باید این محدودیتها را رعایت کرده و صد البته برای رنج و دشواری که از این محدودیت، دامنگیر او شده پاداش اخروی فراوانی در انتظار او خواهد بود.
در زمان رسول خدا(ص) مردى از انصار، جهت انجام کاری برای مدتی عازم مسافرت بود و با همسرش قرار گذاشت که در نبود وى از منزل خارج نشود تا او باز گردد. اتّفاقا در این مدت پدرش مریض شد، آن بانو، فردی را نزد رسول خدا(ص) فرستاد و گفت شوهرم به سفر رفته و با من پیمان بسته که از خانهام خارج نشوم تا او باز گردد! اکنون پدرم مریض شده شما اجازه مىفرمایید به عیادتش روم؟ فرمود: بهتر است در خانهات بمانی و به پیمان خود با شوهرت وفادار باشی! بعد از مدتی پدرش از دنیا رفت و او با واسطه از پیامبر(ص) پرسید که پدرم وفات کرد. آیا اجازه دارم در نمازش شرکت کنم، فرمود: نه، بهتر است در منزل خود باشی و به پیمان خود با شوهرت وفادار بمانی! او در خانه ماند و پدرش را دفن کردند. بعد از آن بود که پیامبر(ص) نمایندهای نزد آن بانو فرستاده و پیغام داد که شکی نداشته باش که خداوند عزّ و جلّ هم خودت و هم پدرت را به جهت این وفاداری تو به شوهرت آمرزید.[1]
پیامبر اسلام(ص) اگرچه به عنوان حاکم اسلامی این توانایی را داشت که به آن بانو اجازه دهد تا نزد پدرش برود و شاید اگر شرایط متفاوتی وجود داشت، این اجازه را صادر میفرمود -مثلاً اگر این بانو تنها فردی بود که میتوانست از پدرش پرستاری کند- اما برای آنکه ارزش پایدار ماندن به نهاد خانواده و احترام به مدیریت آنرا اعلام کند، چنین تصمیمی گرفت و آن بانوی محترم نیز با جان و دل پذیرای توصیههای پیشوایش شد.
۲. اگرچه مدیریت خانواده بر عهدۀ مرد است، اما او حق ندارد تنها بر اساس میل و علاقۀ شخصی خود، محدودیتهایی را برای همسرش اعمال کند. خداوند در قرآن به مردان توصیه میکند که در رفتار دو جانبۀ خود با همسرانشان، با شیوۀ پسندیدهای برخورد کرده و به آنان ضرر و زیان وارد نکنند.[2]
در رفتار هیچکدام از پیشوایان دینی نیز مشاهده نمیشود که آنان همسرانشان را از ارتباط با بستگانشان بازدارند.
ابوسفیان یکی از بزرگترین دشمنان پیامبر اسلام(ص) هنگامی که هنوز این دشمنی پابرجا بود، مخفیانه به مدینه آمده به خانۀ دخترش ام حبیبه که همسر پیامبر(ص) بود رفت،[3] اما رسول خدا(ص) هیچ واکنش منفی نسبت به این دیدار نداشت.
براین اساس، شرعاً و اخلاقاً مردان تنها هنگامی میتوانند محدودیتهایی را در دیدار همسرشان با بستگان خویش اعمال کنند که توان آنرا داشته باشند که بعدها با دلایلی محکمه پسند، این محدودیتها را به نفع نهاد خانواده و جهت استحکام آن توجیه نمایند، و گرنه اگر این محدودیتها تنها در راستای هوا و هوس مرد بوده و هیچ توجیهی را نتوان برای آن متصور شد، زن میتواند با مراجعۀ به دادگاه قانوناً تقاضای برطرف شدن و یا کاهش این محدودیتها را نماید.
۱. با توجه به اینکه در اسلام مدیریت خانواده بر عهدۀ مرد است، از لحاظ حقوقی او میتواند با مصلحت اندیشی، محدودیتهایی برای همسرش در برخی رفت و آمدها اعمال نماید و از لحاظ شرعی، زن باید این محدودیتها را رعایت کرده و صد البته برای رنج و دشواری که از این محدودیت، دامنگیر او شده پاداش اخروی فراوانی در انتظار او خواهد بود.
در زمان رسول خدا(ص) مردى از انصار، جهت انجام کاری برای مدتی عازم مسافرت بود و با همسرش قرار گذاشت که در نبود وى از منزل خارج نشود تا او باز گردد. اتّفاقا در این مدت پدرش مریض شد، آن بانو، فردی را نزد رسول خدا(ص) فرستاد و گفت شوهرم به سفر رفته و با من پیمان بسته که از خانهام خارج نشوم تا او باز گردد! اکنون پدرم مریض شده شما اجازه مىفرمایید به عیادتش روم؟ فرمود: بهتر است در خانهات بمانی و به پیمان خود با شوهرت وفادار باشی! بعد از مدتی پدرش از دنیا رفت و او با واسطه از پیامبر(ص) پرسید که پدرم وفات کرد. آیا اجازه دارم در نمازش شرکت کنم، فرمود: نه، بهتر است در منزل خود باشی و به پیمان خود با شوهرت وفادار بمانی! او در خانه ماند و پدرش را دفن کردند. بعد از آن بود که پیامبر(ص) نمایندهای نزد آن بانو فرستاده و پیغام داد که شکی نداشته باش که خداوند عزّ و جلّ هم خودت و هم پدرت را به جهت این وفاداری تو به شوهرت آمرزید.[1]
پیامبر اسلام(ص) اگرچه به عنوان حاکم اسلامی این توانایی را داشت که به آن بانو اجازه دهد تا نزد پدرش برود و شاید اگر شرایط متفاوتی وجود داشت، این اجازه را صادر میفرمود -مثلاً اگر این بانو تنها فردی بود که میتوانست از پدرش پرستاری کند- اما برای آنکه ارزش پایدار ماندن به نهاد خانواده و احترام به مدیریت آنرا اعلام کند، چنین تصمیمی گرفت و آن بانوی محترم نیز با جان و دل پذیرای توصیههای پیشوایش شد.
۲. اگرچه مدیریت خانواده بر عهدۀ مرد است، اما او حق ندارد تنها بر اساس میل و علاقۀ شخصی خود، محدودیتهایی را برای همسرش اعمال کند. خداوند در قرآن به مردان توصیه میکند که در رفتار دو جانبۀ خود با همسرانشان، با شیوۀ پسندیدهای برخورد کرده و به آنان ضرر و زیان وارد نکنند.[2]
در رفتار هیچکدام از پیشوایان دینی نیز مشاهده نمیشود که آنان همسرانشان را از ارتباط با بستگانشان بازدارند.
ابوسفیان یکی از بزرگترین دشمنان پیامبر اسلام(ص) هنگامی که هنوز این دشمنی پابرجا بود، مخفیانه به مدینه آمده به خانۀ دخترش ام حبیبه که همسر پیامبر(ص) بود رفت،[3] اما رسول خدا(ص) هیچ واکنش منفی نسبت به این دیدار نداشت.
براین اساس، شرعاً و اخلاقاً مردان تنها هنگامی میتوانند محدودیتهایی را در دیدار همسرشان با بستگان خویش اعمال کنند که توان آنرا داشته باشند که بعدها با دلایلی محکمه پسند، این محدودیتها را به نفع نهاد خانواده و جهت استحکام آن توجیه نمایند، و گرنه اگر این محدودیتها تنها در راستای هوا و هوس مرد بوده و هیچ توجیهی را نتوان برای آن متصور شد، زن میتواند با مراجعۀ به دادگاه قانوناً تقاضای برطرف شدن و یا کاهش این محدودیتها را نماید.