کد سایت
fa31121
کد بایگانی
37759
نمایه
دزدی از صاحبکار به جای دستمزد
طبقه بندی موضوعی
حقوق مادی
خلاصه پرسش
در مغازه‌ای، بدون تعیین حقوق مشغول به کار شدم. در پایان، صاحب کار، خیلی پایین‌تر از آنچه تصور می‌کردم به من دستمزد داد به همین خاطر، گوشی صاحب‌کارم را برداشتم. بعد از مدتی دوباره برای کار پیش همان شخص رفتم و او از موضوع مطلع شد و حقوق چند روزی که کار کرده بودم را نداد. حال تکلیف من چیست؟
پرسش
در مغازه‌ای مشغول به کار بودم. در مورد حقوق، صاحب کارم با من حرفی نزده بود. در پایان کار وقتی که می‌خواستم حقوقم را بگیرم خیلی پایین‌تر از آنچه تصور می‌کردم (پایین‌تر از حقوق یک کارگر معمولی) به من دستمزد داد و من بجای دستمزدم گوشی صاحب کارم را بدون اینکه بفهمد، برداشتم. بعد از مدتی دوباره پیش همان شخص برای کار رفتم و بعد از مدتی از موضوع مطلع شد و حقوق آن چند روزی که کار کرده بودم را به تلافی گوشی به من نداد. حال تکلیف من چیست؟
پاسخ اجمالی
1. وقتی کسی برای دیگری (با قصد دریافت دستمزد) کاری انجام می‌دهد، ولی بین آنها قراردادی بسته نمی‌شود، اگر نرخ مشخصی برای این عمل وجود نداشته باشد، آن فرد مستحق اجرت المثل است. و اجرت المثل، دستمزدی است که عرف مردم برای چنین عملی در نظر می‌گیرند (نه آنچه شخص تصور می‌کند).
2. اگر کسی به دیگری بدهکار بوده و توان پرداخت آن را داشته باشد، اما از پرداخت آن امتناع کند، چنانچه رسیدن به حق، از طریق مراجع قانونی به سادگی ممکن نباشد، طلبکار می‌تواند تقاص کند؛ یعنی به اندازه طلب خود از اموال او بردارد؛ البته اگر تقاص، مفاسدی داشته باشد ـ مثل اینکه متهم به دزدی شود ـ نباید اقدام به آن شود.
3. در فرض سؤال، بهتر است گوشى را به صاحبش برگردانید(مگر آنکه صاحب آن،کار چندروزه شما را جبران آن دانسته باشد) و اگر در نظر عرف نسبت به دستمزد، حقی از شما ضایع شده است، با صاحب کار توافق و مصالحه نمایید و چنانچه از پرداخت حق شما امتناع می‌کند، از طریق مراجع قانونی اقدام نمایید.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
در فرض سؤال گوشى را به صاحبش برگردانید.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
قطعاً برداشتن گوشی نوعی غصب بوده و کار حرامی را انجام داده‌اید و باید رضایت ایشان را جلب نمایید. بنابر این در صورتی که ایشان با چند روز کار کردن شما در قبال گوشی رضایت داشته باشند و قیمت گوشی برابر با دستمزد شما بوده در حال حاضر وظیفه‌ای ندارید. اما بهتر است قبل ازهر اقدامی ابتدا قرارداد و توافقات لازم را انجام دهید تا در آینده دچار اینگونه مشکلات و کدورتها نباشید.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر از پرداخت حقوق امتناع کند می‌توانید به عنوان تقاص آن چه در دست شما از اموالش قرار می‌گیرد بردارید.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
1. وقتی کسی برای دیگری کاری انجام می‌دهد و بین آنها قراردادی برای میزان حقوق وجود دارد، باید طبق قرارداد عمل شود. در فرضی که قراردادی بین آن دو نفر نباشد، اگر این کار را به قصد تبرع (قصد دریافت مزد نداشتن) انجام دهد، استحقاق اجرت ندارد و اگر به قصد تبرع نباشد و با توجه به قرائن موجود، نرخ مشخصی برای این عمل وجود نداشته باشد، مستحق اجرت المثل است.
2. اجرت المثل، دستمزدی است که چنین عملی در نظر عرف مردم دارد(نه آنچه شما تصور می‌کنید) و صاحب کار فقط ضامن آن مبلغ است.
3. اگر کسی به دیگری بدهکار باشد و توان پرداخت آن را داشته باشد و در همان حال از پرداختش امتناع کند و نیز به احتیاط واجب دستیابی به آن حق در مراجع قانونی به سادگی ممکن نباشد، طلبکار می‌تواند تقاص کند؛ یعنی به اندازه طلب خود از اموال او بردارد؛ البته اگر رفتن به مراجع قانونی مفاسدی داشته باشد، مراجعه لازم نیست. همچنین اگر تقاص، مفاسدی داشته باشد ـ مثلاً ممکن است متهم به دزدی شود ـ نباید اقدام به تقاص شود.
4. بهتر است از ابتدا قرارداد دقیقی بین خودتان بنویسید تا این مشکلات پیش نیاید.
لینک به سایت استفتائات
2. اگر کسی به دیگری بدهکار بوده و توان پرداخت آن را داشته باشد، اما از پرداخت آن امتناع کند، چنانچه رسیدن به حق، از طریق مراجع قانونی به سادگی ممکن نباشد، طلبکار می‌تواند تقاص کند؛ یعنی به اندازه طلب خود از اموال او بردارد؛ البته اگر تقاص، مفاسدی داشته باشد ـ مثل اینکه متهم به دزدی شود ـ نباید اقدام به آن شود.
3. در فرض سؤال، بهتر است گوشى را به صاحبش برگردانید(مگر آنکه صاحب آن،کار چندروزه شما را جبران آن دانسته باشد) و اگر در نظر عرف نسبت به دستمزد، حقی از شما ضایع شده است، با صاحب کار توافق و مصالحه نمایید و چنانچه از پرداخت حق شما امتناع می‌کند، از طریق مراجع قانونی اقدام نمایید.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
در فرض سؤال گوشى را به صاحبش برگردانید.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
قطعاً برداشتن گوشی نوعی غصب بوده و کار حرامی را انجام داده‌اید و باید رضایت ایشان را جلب نمایید. بنابر این در صورتی که ایشان با چند روز کار کردن شما در قبال گوشی رضایت داشته باشند و قیمت گوشی برابر با دستمزد شما بوده در حال حاضر وظیفه‌ای ندارید. اما بهتر است قبل ازهر اقدامی ابتدا قرارداد و توافقات لازم را انجام دهید تا در آینده دچار اینگونه مشکلات و کدورتها نباشید.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر از پرداخت حقوق امتناع کند می‌توانید به عنوان تقاص آن چه در دست شما از اموالش قرار می‌گیرد بردارید.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
1. وقتی کسی برای دیگری کاری انجام می‌دهد و بین آنها قراردادی برای میزان حقوق وجود دارد، باید طبق قرارداد عمل شود. در فرضی که قراردادی بین آن دو نفر نباشد، اگر این کار را به قصد تبرع (قصد دریافت مزد نداشتن) انجام دهد، استحقاق اجرت ندارد و اگر به قصد تبرع نباشد و با توجه به قرائن موجود، نرخ مشخصی برای این عمل وجود نداشته باشد، مستحق اجرت المثل است.
2. اجرت المثل، دستمزدی است که چنین عملی در نظر عرف مردم دارد(نه آنچه شما تصور می‌کنید) و صاحب کار فقط ضامن آن مبلغ است.
3. اگر کسی به دیگری بدهکار باشد و توان پرداخت آن را داشته باشد و در همان حال از پرداختش امتناع کند و نیز به احتیاط واجب دستیابی به آن حق در مراجع قانونی به سادگی ممکن نباشد، طلبکار می‌تواند تقاص کند؛ یعنی به اندازه طلب خود از اموال او بردارد؛ البته اگر رفتن به مراجع قانونی مفاسدی داشته باشد، مراجعه لازم نیست. همچنین اگر تقاص، مفاسدی داشته باشد ـ مثلاً ممکن است متهم به دزدی شود ـ نباید اقدام به تقاص شود.
4. بهتر است از ابتدا قرارداد دقیقی بین خودتان بنویسید تا این مشکلات پیش نیاید.
لینک به سایت استفتائات
[1]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، مکارم شیرازی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.