کد سایت
fa32870
کد بایگانی
39868
نمایه
لزوم عمل به شروط ازدواج
طبقه بندی موضوعی
چند همسری
خلاصه پرسش
امروزه یکی از شروط قید شده در سند ازدواج آن است که مرد نباید بدون اذن همسر خود ازدواج مجدد کند. که مرد هم مجبور به امضا است و گرنه عقد ازدواج صورت نمیگیرد، آیا چنین شرطی صحیح است؟
پرسش
امروزه در هنگام عقد محضری از طرف محضر دفترچههایی به زوجین میدهند که باید آنها را امضا کنند. یکی از شروط قید شده در آنها این است که مرد نباید بدون اذن همسر خود ازدواج مجدد کند (اعم از موقت یا دائم). مرد هم مجبور به امضا است و گرنه عقد ازدواج صورت نمیگیرد. با توجه به اینکه چه بسا این امر از روی اجبار انجام میشود، آیا با این امضا، مرد نمیتواند بدون اذن همسر اول ازدواج کند؟ و ازدواج مجدد او باطل است؟ آیا اصلاً چنین شرطی صحیح است؟
پاسخ اجمالی
آنچه در سند ازدواج، به عنوان شرط قرار میگیرد، ممنوعیت ازدواج مجدد نیست، بلکه وکالت دادن به زوجه اول جهت اجرای طلاق در صورت ازدواج مجدد زوج میباشد و از طرفی هر چند شرط و تعهدی که از روی اجبار صورت گیرد صحیح نیست، ولی اگر مرد، بدون آنکه اجبار و اکراهی در کار باشد، بنا بر ملاحظاتی (گرچه از روی بی میلی) شرط مذکور را بپذیرد و امضا کند، باید به آن عمل کند. ضمن اینکه گاهی عناوین ثانویه ایجاب میکند که حکومت، ازدواج مجدد را محدود سازد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
در هر صورت اگر بنا بر ملاحظاتی که در نظر مرد است هر چند از روی بی میلی شرط مذکور شود، باید به آن عمل شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
این شرط از نظر فقهی صحیح نیست ولی گاهی عناوین ثانویه ایجاب میکند که حکومت ازدواج مجدد را محدود سازد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
تعهد مکره صحیح نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
صحت و لزوم شرط، منوط بر این است که در ضمن عقد لازم بوده و یا عقد نکاح مبنی بر آن واقع شده باشد و با شرط، مرد تکلیفاً موظف است جهت ازدواج مجدد از زوجه خود اجازه بگیرد.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
در هر صورت اگر بنا بر ملاحظاتی که در نظر مرد است هر چند از روی بی میلی شرط مذکور شود، باید به آن عمل شود.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
این شرط از نظر فقهی صحیح نیست ولی گاهی عناوین ثانویه ایجاب میکند که حکومت ازدواج مجدد را محدود سازد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
تعهد مکره صحیح نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
صحت و لزوم شرط، منوط بر این است که در ضمن عقد لازم بوده و یا عقد نکاح مبنی بر آن واقع شده باشد و با شرط، مرد تکلیفاً موظف است جهت ازدواج مجدد از زوجه خود اجازه بگیرد.
[1]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.