کد سایت
fa34718
کد بایگانی
42135
نمایه
حکمت باز بودن صورت زنان در حج
طبقه بندی موضوعی
احرام,بیشتر بدانیم
برچسب
حج|زنان|احرام|نپوشاندن صورت|سایبان
خلاصه پرسش
با توجه به اهمیت حجاب زن؛ چرا در حج زن نباید صورت خود را بپوشاند؟
پرسش
با توجه به این‌که اسلام برای حجاب خیلی ارزش قائل است تا جایی که بسیاری از علمای قدیم فتوایشان این بود که زن باید وجه و کفین را بپوشاند و بقیه هم به استحباب پوشاندن وجه و کفین نظر دارند؛ چرا در ایام حج زن باید صورت خود را باز بگذارد؟
پاسخ اجمالی
احکامی که در ارتباط با حجاب زن در نماز و غیر آن در روایات آمده است، با حرام بودن پوشاندن صورت زن در احرام حج منافاتی ندارد؛ زیرا در حج نیز زن لازم است خود را از نامحرم دور نگه داشته و خود را عامدانه در معرض دید نامحرم قرار ندهد. اما دلیل لزوم نپوشاندن صورت در احرام حج را در امور دیگری باید جست‌وجو کرد که به برخی از آنها در روایات نیز اشاره شده است و برخی نیز استنباط شخصی افراد است؛ مانند این‌که انسان نباید بین خود و خدایش مانعی ایجاد نماید و یا لازم است در حج افراد شناخته شوند تا خدای ناخواسته تبهکاران با پوشش مخفی در فریضه حج اخلال ایجاد نکنند. یا با این‌که پوشاندن صورت در حال احرام بر بانوان جایز نیست تا آزمایشى باشد براى مردان که چقدر بر نفس امّاره تسلّط دارند؛ لذا مردان و زنان باید سعى کنند از این امتحان درست بیرون آیند.
از نگاهی دیگر یکى از ویژگی‌هاى حج، ترک آسایش‌طلبى و تحمل زحمت در راه دوست است. حج‌گزار براى نیل به لقاى الهى و قرب بارگاه او، باید بدن خود را به زحمت و سختى انداخته و مشتاقانه دشواری‌ها را بپذیرد و هر چه پذیرش سختی‌ها بیشتر باشد، دل‌بریدن از دنیای مادى آسان‌تر خواهد شد.
در روایات نیز نرفتن زیر سایه و نپوشاندن صورت – چه برای مرد و چه برای زن - با این نگاه توجیه شده است:
1. عبدالله بن مغیره از امام کاظم(ع) درباره سایه براى مُحرم پرسید. امام(ع) در پاسخ آن‌را حرام دانست.
او گفت: من گرمایى هستم و گرما بر من طاقت‌فرسا است. آیا راه چاره‌اى براى من وجود دارد؟
امام(ع) فرمود: «أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الشَّمْسَ تَغْرُبُ بِذُنُوبِ الْمُحْرِمِینَ»؛[1] یعنی آیا نمی‌دانى که خورشید، گناهان افرادی که محرم شده‌اند را محو می‌کند.
2. امام باقر(ع) فرمود: «زن در حال احرام، نقاب و روبند نزند؛ زیرا احرام زن در صورت او و احرام مرد در سر او است».[2]
3. درباره حکمت باز بودن صورت زن، امام صادق(ع) به زنی فرمود: «فَإِنَّکِ إِنْ تَنَقَّبْتِ لَمْ یَتَغَیَّرْ لَوْنُکِ»؛[3] همانا اگر تو نقاب و روبند بزنی رنگ صورتت تغییر نمی‌کند.
بنابراین، راز این‌که سایه و سایبان و پوشاندن صورت براى مُحرم حرام شده، این است که آفتاب سوزان بر سر و تن او بتابد تا گناهان او را پاک کرده، ذوب سازد.[4]
از نگاهی دیگر یکى از ویژگی‌هاى حج، ترک آسایش‌طلبى و تحمل زحمت در راه دوست است. حج‌گزار براى نیل به لقاى الهى و قرب بارگاه او، باید بدن خود را به زحمت و سختى انداخته و مشتاقانه دشواری‌ها را بپذیرد و هر چه پذیرش سختی‌ها بیشتر باشد، دل‌بریدن از دنیای مادى آسان‌تر خواهد شد.
در روایات نیز نرفتن زیر سایه و نپوشاندن صورت – چه برای مرد و چه برای زن - با این نگاه توجیه شده است:
1. عبدالله بن مغیره از امام کاظم(ع) درباره سایه براى مُحرم پرسید. امام(ع) در پاسخ آن‌را حرام دانست.
او گفت: من گرمایى هستم و گرما بر من طاقت‌فرسا است. آیا راه چاره‌اى براى من وجود دارد؟
امام(ع) فرمود: «أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الشَّمْسَ تَغْرُبُ بِذُنُوبِ الْمُحْرِمِینَ»؛[1] یعنی آیا نمی‌دانى که خورشید، گناهان افرادی که محرم شده‌اند را محو می‌کند.
2. امام باقر(ع) فرمود: «زن در حال احرام، نقاب و روبند نزند؛ زیرا احرام زن در صورت او و احرام مرد در سر او است».[2]
3. درباره حکمت باز بودن صورت زن، امام صادق(ع) به زنی فرمود: «فَإِنَّکِ إِنْ تَنَقَّبْتِ لَمْ یَتَغَیَّرْ لَوْنُکِ»؛[3] همانا اگر تو نقاب و روبند بزنی رنگ صورتت تغییر نمی‌کند.
بنابراین، راز این‌که سایه و سایبان و پوشاندن صورت براى مُحرم حرام شده، این است که آفتاب سوزان بر سر و تن او بتابد تا گناهان او را پاک کرده، ذوب سازد.[4]
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 350، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. همان، ص 346.
[3]. همان، ص 344.
[4]. درباره اسرار مناسک و احکام حج کتاب‌هایی نوشته شده است؛ مانند: فعالی، محمد تقى، اسرار عرفانى حج، تهران، نشر مشعر، تهران، 1386ش؛ رهبر، محمد تقى، اخلاق و آداب در حج و زیارت، تهران، نشر مشعر، 1383ش.