آنچه در روایات در مورد وسعت منزل و درخواست منزل وسیع از خداوند مطرح شده است، به معنای داشتن خانههای تجملی نیست، بلکه به معنای درخواست منزل شخصی و در حد نیاز است.
به عنوان نمونه امروزه زندگی در آپارتمان کوچک 50 متری برای خانوادهای 5 یا 6 نفره دشوار است، و اگر کسی از خداوند طلب منزل ویلایی 120 یا 200 متری کند، این معنایش تمایل به تجملگرایی نیست.
روایاتی که در پرسش مطرح شد، همچنین روایات مشابه، دقیقاً بیانگر درخواست مقدار عرفی مورد نیاز از پروردگار است، نه خانهای بیش از حد نیاز؛ چرا که تعالیم دینی به شدت با تجمل و تجملگرایی مخالف است و این به وضوح در روایات و سیره معصومان قابل مشاهده است. رسول گرامی اسلام(ص) در این باره میفرماید:
«وَ مَنْ بَنَى بَیْتاً رِیَاءً وَ سُمْعَةً حُمِّلَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَى سَبْعِ أَرَضِینَ ثُمَّ یُطَوَّقُهُ نَاراً یوقد [تُوقَدُ] فِی عُنُقِهِ ثُمَّ یُرْمَى بِهِ فِی النَّارِ فَقُلْنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ کَیْفَ یَبْنِی رِیَاءً وَ سُمْعَةً قَالَ یَبْنِی فَضْلًا عَلَى مَا یَکْفِیهِ أَوْ یَبْنِی مُبَاهَاة»؛[1] هرکس براى خودنمایى یا شهرتطلبى خانهاى براى خود بسازد، روز قیامت آنخانه را تا هفتمین طبقه زمین به دوش میکشد، سپس به صورت حلقهاى آتشین طوق گردنش میشود، آنگاه او را با آنحال به آتش دوزخ میافکنند. راوى گفت: پرسیدیم: اى پیامبر خدا، چگونه براى خودنمایى یا شهرتطلبى خانه میسازد؟ فرمود: خانهاى بسازد که بیش از اندازه حاجتش باشد، یا آنرا براى فخرفروشى بنا کند.
آنچه در این مسئله قابل توجه است؛ این است که تعالیم دین اسلام را نباید تنها از یک زاویه و با یک آیه و روایت به قضاوت نشست، بلکه باید با توجه به آیات و روایات دیگر و بررسی مسائل پیرامونی به قضاوت پرداخت.
اگر آموزههای دینی میگوید زندگى دنیا تنها بازى و سرگرمى و تجمّلپرستى و فخرفروشی در میان شما و افزون طلبى در اموال و فرزندان است،[2] همین تعالیم میگوید نعمتهای دنیا برای مؤمنان آفریده شد است.[3]، [4]
[1]. ابن بابویه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 281، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق.
[2]. حدید، 20.
[3]. اعراف، 32. «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَةَ اللَّهِ الَّتی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُون».
[4]. برای آگاهی بیشتر: عالمان شیعی و ترک لذایذ دنیا، 15278