کد سایت
fa39204
کد بایگانی
47789
نمایه
تلقین میت
طبقه بندی موضوعی
کفن و دفن
خلاصه پرسش
در تلقین میت چه باید بگوییم؟
پرسش
طریقه کامل تلقین میت چگونه است؟ چه باید گوییم؟ عین عبارت چیست؟
پاسخ اجمالی
یکی از آداب و مستحبات، در هنگام دفن میت، تلقین دادن شهادتین به وی بوده، که طریقه انجام آن به شرح ذیل است:
بعد از آن که میّت را در قبر گذاشتند، گره‌هاى کفن را باز کرده و صورت میّت را روى خاک بگذارند و بالشى از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت، خشت خام یا کلوخى بگذارند که میّت به پشت برنگردد و پیش از آن که لحد را بپوشانند، دست راست را به شانۀ راست میّت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانۀ چپ میّت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و به شدّت حرکتش دهند و سه مرتبه بگویند:
«اسْمَعْ افْهَمْ یا فُلانَ بْنَ فُلان» و به جاى فلان، اسم میّت و پدرش را بگویند مثلًا اگر اسم او محمد و اسم پدرش على است سه مرتبه بگویند:
«اسْمَعْ افْهَمْ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلى» پس از آن بگویند:
«هَلْ انْتَ عَلَى الْعَهْدِ الَّذِی فَارَقْتَنا عَلَیهِ مِنْ شَهَادَةِ انْ لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَا شَریکَ لَهُ وَ انَّ مُحَمَّداً صَلّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ سَیِّدُ النَّبِیّینَ وَ خاتَمُ الْمُرْسَلِینَ و انَّ عَلِیاً أَمیرُ الْمُؤمِنینَ وَ سَیِّدُ الْوصِیِّینَ وَ امامٌ افْتَرَضَ اللّٰهُ طاعَتَهُ عَلَى الْعٰالَمِینَ وَ انَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ وَ عَلِیَّ بن مُوسىٰ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ عَلى بْنَ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنَ بْنَ عَلیٍّ وَ الْقٰائِمَ الْحُجَّةَ الْمَهْدِىَّ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ ائِمَّةُ الْمُؤمِنینَ وَ حُجَجُ اللّٰهِ عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ وَ ائِمَّتُکَ ائِمَّةُ هُدىً بِکَ ابْرارٌ یا فُلانَ بْنَ فُلانٍ» و به جاى فلان بن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید.
و بعد بگوید: «اذا اتٰاکَ الْمَلَکٰانِ الْمُقَرَّبٰانِ رَسُولَیْنِ مِنْ عِندِ اللّٰهِ تَبٰارَکَ وَ تَعٰالَى وَ سَأَلاکَ عَنْ رَبِّکَ وَ عَنْ نَبِیِّکَ وَ عَنْ دِیِنکَ وَ عَنْ کِتابِکَ وَ عَنْ قِبْلَتِکَ وَ عَنْ ائِمَّتِکَ فَلا تَخَفْ وَ لا تَحْزَنْ وَ قُلْ فِی جَوابِهِما اللّٰهُ رَبّی وَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نَبِیِّی وَ الإِسْلامُ دِینِی وَ الْقُرْآنُ کِتٰابِی وَ الْکَعْبَةُ قِبْلَتِى وَ امیْرُ الْمُؤمِنینَ عَلِىُّ بْنُ أبی طٰالِبٍ امٰامى وَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ الُمجْتَبىٰ امٰامى وَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ الشَّهیدُ بِکَرْبَلاءَ امٰامِى وَ عَلِىٌّ زَیْنُ الْعٰابِدِینَ امَامِى وَ مُحَمَّدٌ البِاقِرُ امَامِى وَ جَعْفَرٌ الصّادِقُ امَامِى وَ مُوسَى الکاظِمُ إِمامی وَ عَلِىٌّ الرِّضٰا إِمامی و مُحَمَّدٌ الجَوادُ إِمامی و عَلىٌّ الْهَادِى امَامِى وَ الْحَسَنُ الْعَسْکَرىُّ امَامِى وَ الْحُجَّةُ الْمُنْتَظَرُ امٰامى هٰؤُلٰاءِ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ ائِمَّتِى وَ سَادَتِى وَ قَادَتِى وَ شُفَعَائِى بِهِمْ أَتَولَّى وَ مِنْ اعدائِهِمْ أَتَبَرَّأُ فِى الدُّنْیَا وَ الآخِرَةِ ثُمَّ اعْلَمْ یا فُلانَ بْنَ فُلان» و به جاى فلان بن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید و بعد بگوید: «انَّ اللّٰهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى نِعْمَ الرَّبُّ وَ انَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نِعْمَ الرَّسُولُ وَ انَّ عَلِىَّ بْنَ أَبِی طالِبٍ وَ اوْلادَهُ الْمَعْصُومینَ الْأَئِمَّةَ الْاثْنَیْ عَشَرَ نِعْمَ الْأئِمَّةُ وَ انَّ مٰا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ حَقٌ وَ انَّ الْمَوْتَ حَقٌ وَ سُؤٰالَ مُنْکَرٍ وَ نَکیرٍ فِى القَبْرِ حَقٌّ وَ الْبَعْثَ حَقٌّ النُّشُورَ حَقٌّ وَ الصِّرٰاطَ حَقٌّ وَ الْمِیْزٰانَ حَقٌّ وَ تَطٰایُرَ الْکُتُبِ حَقٌّ وَ انَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَ النّٰارَ حَقُّ وَ انَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیهَا وَ انَّ اللّٰهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ» پس بگوید: «أَ فَهِمْتَ یا فُلانُ» و به جاى فلان، اسم میّت را بگوید پس از آن بگوید: «ثَبَّتَکَ اللّٰهُ بِالْقَولِ الثَّابِتِ وَ هَداک اللّٰهُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ عَرَّفَ اللّٰهُ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ اوْلیٰائِکَ فی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ» پس بگوید: «اللّٰهُمَّ جَافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ وَ اصْعَدْ بِرُوحِهِ الَیکَ وَ لَقِّهِ مِنکَ بُرهَاناً اللّٰهُمَّ عَفوَکَ عَفْوَک»
و در صورتى که میت زن باشد پاره‌اى از این دعا تغییر مى‌کند به این ترتیب: «اسْمَعِى، افْهَمِى یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰانٍ» و به جاى «فُلٰانَةَ» نام میت و به جاى فلان نام پدرش را بگوید و پس از آن بگوید: «هَلْ أَنْتِ عَلَى الْعَهْدِ الَّذٖى فٰارَقْتِنٰا .. أَئِمَّتُکِ ائِمَّةُ هُدىً ابْرٰارٌ یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰانٍ» و به جاى «فلانة» اسم میت و به جاى فُلان اسم پدرش را بگوید پس بگوید: «اذٰا أَتٰاکِ الْمَلَکٰانِ الْمُقَرَّبٰانِ رَسُولَیْنِ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ تَبٰارَکَ وَ تَعٰالىٰ وَ سَأَلاکِ عَنْ رَبِّکِ وَ عَنْ نَبِیِّکِ وَ عَنْ دِینِکِ وَ عَنْ کِتٰابِکِ وَ عَنْ قِبْلَتِکِ وَ عَنْ أَئِمَّتِکِ فَلٰا تَخٰافِى وَ لٰا تَحْزَنِى وَ قُولِى فى جَوٰابِهِمٰا .. ثُمَّ اعْلَمِى یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰان» و به جاى «فلانة» اسم میت و به جاى فلان نام پدرش را بگوید و بعد بگوید: «أ فَهِمْتِ یَا فُلَانَةُ» و به جاى «فلانة» اسم میت را بگوید پس از آن بگوید: «ثَبَّتَکِ اللّٰهُ بِالْقَوْلِ الثّٰابِتِ وَ هَدٰاکِ اللّٰهُ الٰى صِرٰاطٍ مُسْتَقیٖمٍ عَرَّفَ اللّٰهُ بَیْنَکِ وَ بَیْنَ أَوْلِیٰائِکِ فى مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ» پس بگوید: «اللّٰهُمَّ جٰافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَیْهٰا وَ اصْعَدْ بِرُوحِهٰا إِلَیْکَ وَ لَقّهٰا مِنْکَ بُرْهٰاناً اللّٰهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ».[1]
بعد از آن که میّت را در قبر گذاشتند، گره‌هاى کفن را باز کرده و صورت میّت را روى خاک بگذارند و بالشى از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت، خشت خام یا کلوخى بگذارند که میّت به پشت برنگردد و پیش از آن که لحد را بپوشانند، دست راست را به شانۀ راست میّت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانۀ چپ میّت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و به شدّت حرکتش دهند و سه مرتبه بگویند:
«اسْمَعْ افْهَمْ یا فُلانَ بْنَ فُلان» و به جاى فلان، اسم میّت و پدرش را بگویند مثلًا اگر اسم او محمد و اسم پدرش على است سه مرتبه بگویند:
«اسْمَعْ افْهَمْ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلى» پس از آن بگویند:
«هَلْ انْتَ عَلَى الْعَهْدِ الَّذِی فَارَقْتَنا عَلَیهِ مِنْ شَهَادَةِ انْ لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَا شَریکَ لَهُ وَ انَّ مُحَمَّداً صَلّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ سَیِّدُ النَّبِیّینَ وَ خاتَمُ الْمُرْسَلِینَ و انَّ عَلِیاً أَمیرُ الْمُؤمِنینَ وَ سَیِّدُ الْوصِیِّینَ وَ امامٌ افْتَرَضَ اللّٰهُ طاعَتَهُ عَلَى الْعٰالَمِینَ وَ انَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ وَ عَلِیَّ بن مُوسىٰ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ عَلى بْنَ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنَ بْنَ عَلیٍّ وَ الْقٰائِمَ الْحُجَّةَ الْمَهْدِىَّ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ ائِمَّةُ الْمُؤمِنینَ وَ حُجَجُ اللّٰهِ عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِینَ وَ ائِمَّتُکَ ائِمَّةُ هُدىً بِکَ ابْرارٌ یا فُلانَ بْنَ فُلانٍ» و به جاى فلان بن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید.
و بعد بگوید: «اذا اتٰاکَ الْمَلَکٰانِ الْمُقَرَّبٰانِ رَسُولَیْنِ مِنْ عِندِ اللّٰهِ تَبٰارَکَ وَ تَعٰالَى وَ سَأَلاکَ عَنْ رَبِّکَ وَ عَنْ نَبِیِّکَ وَ عَنْ دِیِنکَ وَ عَنْ کِتابِکَ وَ عَنْ قِبْلَتِکَ وَ عَنْ ائِمَّتِکَ فَلا تَخَفْ وَ لا تَحْزَنْ وَ قُلْ فِی جَوابِهِما اللّٰهُ رَبّی وَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نَبِیِّی وَ الإِسْلامُ دِینِی وَ الْقُرْآنُ کِتٰابِی وَ الْکَعْبَةُ قِبْلَتِى وَ امیْرُ الْمُؤمِنینَ عَلِىُّ بْنُ أبی طٰالِبٍ امٰامى وَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ الُمجْتَبىٰ امٰامى وَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ الشَّهیدُ بِکَرْبَلاءَ امٰامِى وَ عَلِىٌّ زَیْنُ الْعٰابِدِینَ امَامِى وَ مُحَمَّدٌ البِاقِرُ امَامِى وَ جَعْفَرٌ الصّادِقُ امَامِى وَ مُوسَى الکاظِمُ إِمامی وَ عَلِىٌّ الرِّضٰا إِمامی و مُحَمَّدٌ الجَوادُ إِمامی و عَلىٌّ الْهَادِى امَامِى وَ الْحَسَنُ الْعَسْکَرىُّ امَامِى وَ الْحُجَّةُ الْمُنْتَظَرُ امٰامى هٰؤُلٰاءِ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ ائِمَّتِى وَ سَادَتِى وَ قَادَتِى وَ شُفَعَائِى بِهِمْ أَتَولَّى وَ مِنْ اعدائِهِمْ أَتَبَرَّأُ فِى الدُّنْیَا وَ الآخِرَةِ ثُمَّ اعْلَمْ یا فُلانَ بْنَ فُلان» و به جاى فلان بن فلان اسم میّت و پدرش را بگوید و بعد بگوید: «انَّ اللّٰهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى نِعْمَ الرَّبُّ وَ انَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نِعْمَ الرَّسُولُ وَ انَّ عَلِىَّ بْنَ أَبِی طالِبٍ وَ اوْلادَهُ الْمَعْصُومینَ الْأَئِمَّةَ الْاثْنَیْ عَشَرَ نِعْمَ الْأئِمَّةُ وَ انَّ مٰا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ حَقٌ وَ انَّ الْمَوْتَ حَقٌ وَ سُؤٰالَ مُنْکَرٍ وَ نَکیرٍ فِى القَبْرِ حَقٌّ وَ الْبَعْثَ حَقٌّ النُّشُورَ حَقٌّ وَ الصِّرٰاطَ حَقٌّ وَ الْمِیْزٰانَ حَقٌّ وَ تَطٰایُرَ الْکُتُبِ حَقٌّ وَ انَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَ النّٰارَ حَقُّ وَ انَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیهَا وَ انَّ اللّٰهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ» پس بگوید: «أَ فَهِمْتَ یا فُلانُ» و به جاى فلان، اسم میّت را بگوید پس از آن بگوید: «ثَبَّتَکَ اللّٰهُ بِالْقَولِ الثَّابِتِ وَ هَداک اللّٰهُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ عَرَّفَ اللّٰهُ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ اوْلیٰائِکَ فی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ» پس بگوید: «اللّٰهُمَّ جَافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ وَ اصْعَدْ بِرُوحِهِ الَیکَ وَ لَقِّهِ مِنکَ بُرهَاناً اللّٰهُمَّ عَفوَکَ عَفْوَک»
و در صورتى که میت زن باشد پاره‌اى از این دعا تغییر مى‌کند به این ترتیب: «اسْمَعِى، افْهَمِى یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰانٍ» و به جاى «فُلٰانَةَ» نام میت و به جاى فلان نام پدرش را بگوید و پس از آن بگوید: «هَلْ أَنْتِ عَلَى الْعَهْدِ الَّذٖى فٰارَقْتِنٰا .. أَئِمَّتُکِ ائِمَّةُ هُدىً ابْرٰارٌ یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰانٍ» و به جاى «فلانة» اسم میت و به جاى فُلان اسم پدرش را بگوید پس بگوید: «اذٰا أَتٰاکِ الْمَلَکٰانِ الْمُقَرَّبٰانِ رَسُولَیْنِ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ تَبٰارَکَ وَ تَعٰالىٰ وَ سَأَلاکِ عَنْ رَبِّکِ وَ عَنْ نَبِیِّکِ وَ عَنْ دِینِکِ وَ عَنْ کِتٰابِکِ وَ عَنْ قِبْلَتِکِ وَ عَنْ أَئِمَّتِکِ فَلٰا تَخٰافِى وَ لٰا تَحْزَنِى وَ قُولِى فى جَوٰابِهِمٰا .. ثُمَّ اعْلَمِى یٰا فُلٰانَةَ ابْنَةَ فُلٰان» و به جاى «فلانة» اسم میت و به جاى فلان نام پدرش را بگوید و بعد بگوید: «أ فَهِمْتِ یَا فُلَانَةُ» و به جاى «فلانة» اسم میت را بگوید پس از آن بگوید: «ثَبَّتَکِ اللّٰهُ بِالْقَوْلِ الثّٰابِتِ وَ هَدٰاکِ اللّٰهُ الٰى صِرٰاطٍ مُسْتَقیٖمٍ عَرَّفَ اللّٰهُ بَیْنَکِ وَ بَیْنَ أَوْلِیٰائِکِ فى مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ» پس بگوید: «اللّٰهُمَّ جٰافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَیْهٰا وَ اصْعَدْ بِرُوحِهٰا إِلَیْکَ وَ لَقّهٰا مِنْکَ بُرْهٰاناً اللّٰهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ».[1]
[1]. امام خمینى، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل (محشّٰى - امام خمینى)، ج1، ص 344، دفتر انتشارات اسلامى، قم، ایران، هشتم، 1424 ه ق.