تا زمانی که عقد به صورت صحیح بین زن و مرد خوانده نشود، نسبت به یکدیگر نامحرم هستند و آرایش هم اگر در معرض دید نامحرم بوده و مفسدهانگیز باشد، جایز نیست.[1] اما چنانچه در مجلس خواستگاری، صحبتهای مقدماتی انجام شده و قصد ازدواج جدی است، زن میتواند به مقدار ضرورت و آگاهی مرد، بدون حجاب در سر و گردن، مقابل خواستگار ظاهر شود؛ مثل اینکه از یک درب وارد شده و از درب دیگر خارج شود.[2]
البته مراجع تقلید در اینباره شرایطی را مطرح نمودهاند.
- این کار برای آگاهی از وضع جسمانی دختر بوده و به قصد لذت نباشد.
- مانعی از ازدواج در میان نباشد.
- احتمال بدهد دختر او را رد نمیکند.[3]
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[4]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
به هر حال، تا زمانی که عقد به صورت صحیح شرعى خوانده نشده نسبت به یکدیگر نامحرم میباشید و هرگونه ارتباطى که خارج از ضوابط و احکام شرعى باشد و یا مفسدهاى بر آن مترتب شود، جایز نیست.
هرچند کسی که میخواهد با زنی ازدواج نماید برای اطلاع و آگاهی از او میتواند به صورت، دست و موی او بدون قصد لذّت نگاه کند ـ اگر چه قهراً لذّت حاصل شود ـ مشروط براینکه اولاً: اطلاع و آگاهی قبلی نداشته باشد. ثانیاً: علم نداشته باشد که به او جواب ردّ میدهند.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
اگر صحبتهای مقدماتی انجام شده و قصد ازدواج جدی است زن میتواند به مقدار لازم بدون حجاب در برابر خواستگار ظاهر شود؛ یعنی از یک درب وارد شود و از درب دیگر خارج شود.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
کسى که از خانمى خواستگاری میکند میتواند به صورت و موها و گردن و دست و پاى او نگاه کند به شرط اینکه به قصد لذت بردن نباشد و خوف وقوع در حرام هم نباشد و همچنین شرط است که او را قبلا ندیده باشد و احتمال بدهد که او را بپسندد و به احتیاط واجب شرط است که قصد ازدواج با شخص او را داشته باشد نه اینکه در صدد تفحص و یافتن زن مناسب باشد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
آرایش و پوشیدن لباس نازک جایز نیست، ولی مرد میتواند به دختری که قصد ازدواج با او را دارد، به بعضی از مواضع او نگاه کند.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
آرایش در صورتی که جلب توجه داشته باشد و در معرض دید نامحرم باشد، جائز نیست.
[1]. البته آیت الله مکارم، آرایش خفیف دست و صورت در برابر نامحرم را حرام نمیدانند؛ برگرفته از پاسخ شمارهی 29866 (آرایش زن و وظیفه همسر).
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، تعلیقات علی العروة الوثقی، بحث نکاح، مسئله 26، قم، انتشارات مدرسه علی بن ابی طالب؛ سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، ج 2، بحث نکاح، مسئله 28؛ تبریزی، جواد، استفتائات، س 1580، ص 355، انتشارات سرور، چاپ ستاره، چاپ سوم، 1385، شمسی؛ بهجت، محمد تقی، رساله توضیح المسائل، مسئله 1944، ص 386، قم، انتشارات دفتر معظم له، چاپ امیر، چاپ هجدهم، 1378ش. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج 2، ص 485، مسئله 2433؛ امام خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، ج 2، بحث نکاح، مسئله 28، چاپخانه پیام، چاپ پنجم، 1365ش؛ البته آیت الله صافی(ر ه) معتقد است، بنابر احتیاط واجب، تنها به صورت و دستها تا مچ اکتفا کند؛ صافی، لطف الله، هدایة العباد، ج 2، بحث نکاح، مسئله 28.
[3]. خامنه ای، سید علی، اجوبة الاستفتائات، سؤال 525؛ سیستانی، سید علی، منهاج الصالحین، ج 2، بحث نکاح، مسئله 28؛ بهجت، محمد تقی، رساله توضیح المسائل، مسئله 1944؛ مکارم شیرازی، ناصر، تعلیقات علی العروة الوثقی، بحث نکاح، مسئله 26؛ فاضل لنکرانی، محمد، تعلیقات علی العروة الوثقی، بحث نکاح، مسئله 26.
[4]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست؛ بر گرفته از پاسخ شمارهی 36600.