کد سایت
fa466
کد بایگانی
436
طبقه بندی موضوعی
Laws and Jurisprudence
خلاصه پرسش
مرجع و مراجع اعلم کنونی چه کسانی هستند و تشخیص این مسئله به عهده ی چه کسی است؟
پرسش
مرجع و مراجع اعلم کنونی چه کسانی هستند و تشخیص این مسئله به عهده ی چه کسی است؟
پاسخ اجمالی
ابتدا یادآور میشویم، از شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمیتوان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. البته طبق نظر برخی از فقها، این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در مواردی که فتوای آنها با یکدیگر تعارض و اختلاف دارد، فتوای غیر اعلم ارزش تخصصی خود را از دست بدهد. اما اگر فاصله بین مجتهد اعلم و غیر اعلم در این حد نباشد، تقلید از اعلم تعیّن ندارد و میتوان از غیر اعلمی که با اعلم فاصلهای اندک دارد، تقلید کرد. پس ما در هر دوره با گروهی از علما که به منزله مساوی بوده و تقلید از همه آنها جایز است، مواجه هستیم.[1]
در هر حال، در کتب فقهی، راههایی برای شناسایی مجتهد اعلم بیان شده که از جمله آنها (که چه بسا کارایی بیشتری داشته باشد) آن است که، عدهای از اهل علم - که توانایی تشخیص اعلم را دارند - اعلمیت یکی از مجتهدین را تأیید کنند و در بین آنها مشهور شده باشد که فلانی اعلم است.[2] پس کسی که میخواهد تقلید کند، اگر از گفته آنان، نسبت به اعلمیت فردی اطمینان کند، باید از همان فرد تقلید نماید.
شایان ذکر است، در عصر حاضر، عدهای از علما و مدرسین حوزه علمیه قم، تعدادی از مجتهدین عالیقدر که شایستگی امر مرجعیت را دارند معرفی نمودهاند، تا کسانی که نتوانستهاند مرجع تقلید اعلم را شناسایی کنند با عمل به فتاوای یکی از این مراجع، به وظیفه خود عمل کنند؛ این افراد به ترتیب حروف الفبا عبارتند از:
آیت الله العظمی سید علی خامنهای
آیت الله العظمی سید علی سیستانی
آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی
آیت الله العظمی لطف االله صافی گلپایگانی
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
آیت الله العظمی حسین وحید خراسانی.[3]
شایان ذکر است، در عصر حاضر، عدهای از علما و مدرسین حوزه علمیه قم، تعدادی از مجتهدین عالیقدر که شایستگی امر مرجعیت را دارند معرفی نمودهاند، تا کسانی که نتوانستهاند مرجع تقلید اعلم را شناسایی کنند با عمل به فتاوای یکی از این مراجع، به وظیفه خود عمل کنند؛ این افراد به ترتیب حروف الفبا عبارتند از:
آیت الله العظمی سید علی خامنهای
آیت الله العظمی سید علی سیستانی
آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی
آیت الله العظمی لطف االله صافی گلپایگانی
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
آیت الله العظمی حسین وحید خراسانی.[3]
[1]. آیت الله هادوی تهرانی؛ ر.ک: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله هادوی.
[2]. ر.ک: امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 15، م 3، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.
[3]. ر.ک: پایگاه اطلاع رسانی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛ البته دوباره یادآوری میکنیم، مجتهدینی که تقلید از آنها جایز است، به این چند نفر منحصر نبوده و ما به جهت شهرت بیشتر این فقها، اسامی آنان را در اینجا ذکر نمودیم.