کد سایت
fa59635
کد بایگانی
73307
نمایه
نگاه به عکس و فیلم غیر مسلمانان
طبقه بندی موضوعی
نگاه به فیلم و عکس نامحرم
خلاصه پرسش
با این‌که در قرآن از نگاه به نامحرم نهی شده؛ چرا فقها نگاه کردن به زنان غیر مسلمان و یا فیلم آنها را مجاز می‌دانند؟
پرسش
با توجه به این‌که در قرآن آمده است: «قل للمؤمنین یغضّوا من ابصارهم...»؛ به مردان مؤمن بگو دیده فرو نهند. خداوند در نگاه به نامحرم استثنایی قائل نشده و با توجه به احادیث و روایات متعددی نگاه به نامحرم بدون حجاب حرام است. چرا نگاه به زنان بی‌حجاب در سریال‌ها و فیلم‌های خارجی که از شبکه‌های جمهوری اسلامی پخش می‌شوند بدون لذت اشکال ندارد؟
پاسخ اجمالی
پاسخ به این پرسش، با توجه به نکات ذیل روشن می‌شود؛
1. برای استنباط احکام شرعی، مراجعه به یک آیه از قرآن کافی نیست؛ بلکه علاوه بر تمام قرآن، باید روایات معصومین(ع) که تبیین کننده و مفسر قرآن هستند،[1] نیز مد نظر قرار گیرد؛ از این‌رو، پیامبر خدا(ص) در حدیث ثقلین، مردم را، هم به قرآن و هم به اهل‌بیت(ع) خود ارجاع می‌دهند و آنها را همراه و همگام یکدیگر معرفی می‌کند.[2]
2. بسیاری از احکامی که در قرآن ذکر شده، به وسیله احادیث پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) تخصیص خورده و یا تفصیل داده شده است.[3] به عنوان مثال؛ در قرآن به طور مطلق از انجام معامله ربوی و ربا گرفتن نهی شده است،[4] اما در احادیث این حکم تخصیص خورده و ربا گرفتن از کافر، و ربای بین پدر و فرزند یا زن و شوهر جایز دانسته شده است.[5]
درباره نگاه به نامحرم نیز نباید به ظاهر آیه قرآن اکتفا نمود؛ چرا که این حکم نیز استثنائاتی دارد؛ نظیر نگاه پزشک نامحرم به بیمار در حالت ضرورت و یا نگاه به نامحرم برای کسی که قصد ازدواج دارد.[6] یکی از استثنائات نگاه به نامحرم، نگاه به زنان غیر مسلمان است،[7] که در اماکن عمومی - به طور عادی - حجاب را رعایت نمی‌کنند.[8]
3. گفتنی است؛ ظاهر آیه «قل للمؤمنین یغضّوا من ابصارهم...»،[9] - هر چند که مطلق است - و سایر ادله‌ای که مسلمانان را از نگاه به نامحرم بر حذر می‌دارد، بر این امر دلالت دارد که مؤمنان باید نسبت به خود نامحرم چشم خود را کنترل نمایند و عکس و فیلم نامحرم مشمول این حکم نمی‌گردد، مگر زمانی که فرد صاحب عکس را بشناسد و یا نگاه به آن عکس، از روی لذت جنسی بوده و مقدمه ارتکاب گناه شود.[10]
1. برای استنباط احکام شرعی، مراجعه به یک آیه از قرآن کافی نیست؛ بلکه علاوه بر تمام قرآن، باید روایات معصومین(ع) که تبیین کننده و مفسر قرآن هستند،[1] نیز مد نظر قرار گیرد؛ از این‌رو، پیامبر خدا(ص) در حدیث ثقلین، مردم را، هم به قرآن و هم به اهل‌بیت(ع) خود ارجاع می‌دهند و آنها را همراه و همگام یکدیگر معرفی می‌کند.[2]
2. بسیاری از احکامی که در قرآن ذکر شده، به وسیله احادیث پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) تخصیص خورده و یا تفصیل داده شده است.[3] به عنوان مثال؛ در قرآن به طور مطلق از انجام معامله ربوی و ربا گرفتن نهی شده است،[4] اما در احادیث این حکم تخصیص خورده و ربا گرفتن از کافر، و ربای بین پدر و فرزند یا زن و شوهر جایز دانسته شده است.[5]
درباره نگاه به نامحرم نیز نباید به ظاهر آیه قرآن اکتفا نمود؛ چرا که این حکم نیز استثنائاتی دارد؛ نظیر نگاه پزشک نامحرم به بیمار در حالت ضرورت و یا نگاه به نامحرم برای کسی که قصد ازدواج دارد.[6] یکی از استثنائات نگاه به نامحرم، نگاه به زنان غیر مسلمان است،[7] که در اماکن عمومی - به طور عادی - حجاب را رعایت نمی‌کنند.[8]
3. گفتنی است؛ ظاهر آیه «قل للمؤمنین یغضّوا من ابصارهم...»،[9] - هر چند که مطلق است - و سایر ادله‌ای که مسلمانان را از نگاه به نامحرم بر حذر می‌دارد، بر این امر دلالت دارد که مؤمنان باید نسبت به خود نامحرم چشم خود را کنترل نمایند و عکس و فیلم نامحرم مشمول این حکم نمی‌گردد، مگر زمانی که فرد صاحب عکس را بشناسد و یا نگاه به آن عکس، از روی لذت جنسی بوده و مقدمه ارتکاب گناه شود.[10]
[1]. «وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ»؛ نحل، 44.
[4]. «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَةً»؛ آل عمران، 130.
[7]. البته به شرط عدم مفسده و یا نترسیدن از افتادن در گناه.
[9]. نور، 30.
[10]. ر. ک: مامقانى، محمد حسن، غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب، ج 1، ص 74، مجمع الذخائر الإسلامیة، قم، اول، 1316 ق؛ منتظرى، حسین على، دراسات فی المکاسب المحرمه، ج 2، ص 637، قم، نشر تفکر، چاپ اول، 1415ق؛ ر.ک: 1486 ( عکس و فیلم بدون پوشش زن نامحرم ) و 345 ( مشاهدۀ تصاویر مستهجن در اینترنت و ... ).