کد سایت
fa60067
کد بایگانی
72253
نمایه
نکوهش دفاع نکردن از حق
طبقه بندی موضوعی
تفسیر
خلاصه پرسش
کدام آیات قرآن، افرادی که از حق خود و دیگران دفاع نمی‌کنند را مورد نکوهش قرار داده است؟
پرسش
می‌خواستم بدانم خدای متعال در کدام سوره قرآن اشاره به این عبارت دارند: «منفورترین آدم‌ها کسی است که از حق خود دفاع نکند».
پاسخ اجمالی
در برخی از آیات تا حدودی به این مفهوم اشاره شده است:
1. آیه‌ای که مؤمنان را به حمایت از مردمی که توانایی دفاع از خود ندارند، ترغیب و تشویق می‌کند: «چرا در راه خدا، و [در راه] مردان و زنان و کودکانى که [به دست ستم‌گران] تضعیف شده‌اند، پیکار نمی‌کنید؟! همان افراد [ستمدیده‌اى] که می‌گویند: پروردگارا! ما را از این شهر (مکه)، که اهلش ستم‌گرند، بیرون ببر! و از طرف خود، براى ما سرپرستى قرار ده! و از جانب خود، یار و یاورى براى ما تعیین فرما».[1]
2. آیه‌ای که مؤمنان را به جنگ با کافرانی که آنان را از شهر و دیار خود اخراج کرده‌اند، تشویق می‌کند: «آیا با گروهى که پیمان‌هاى خود را شکستند، و تصمیم به اخراج پیامبر گرفتند، پیکار نمی‌کنید؟! در حالی‌که آنها نخستین بار [پیکار با شما را] آغاز کردند آیا از آنها می‌ترسید؟! با این‌که خداوند سزاوارتر است که از او بترسید، اگر مؤمن هستید».[2]
3. آیه‌ای که افراد ناتوان از امر به عدل را سرزنش کرده: «و خداوند مَثَلى [دیگر] زده: دو مردى را که یکى از آن دو گنگ مادرزاد است (نه می‌فهمد و نه می‌فهماند) و توانایى بر چیزى ندارد و سربار خواجه خویش است، به هر سو که روانه‌اش کند خیرى نمی‌آورد، آیا او با شخصى [سالم و کامل] که پیوسته به عدل فرمان می‌دهد و خود بر راهى راست است یکسان است؟».[3]
این آیه نشانگر آن است که فردی که می‌تواند در جامعه حضور داشته و از حقوق خود و دیگران دفاع کند، ارزش اجتماعی بیشتری از افرادی دارد که از چنین توانایی برخوردار نیستند.
با این وجود، در قرآن کریم آیه‌ای وجود ندارد که صراحتاً بگوید که «منفورترین افراد کسی است که از حق خود دفاع نکند».
1. آیه‌ای که مؤمنان را به حمایت از مردمی که توانایی دفاع از خود ندارند، ترغیب و تشویق می‌کند: «چرا در راه خدا، و [در راه] مردان و زنان و کودکانى که [به دست ستم‌گران] تضعیف شده‌اند، پیکار نمی‌کنید؟! همان افراد [ستمدیده‌اى] که می‌گویند: پروردگارا! ما را از این شهر (مکه)، که اهلش ستم‌گرند، بیرون ببر! و از طرف خود، براى ما سرپرستى قرار ده! و از جانب خود، یار و یاورى براى ما تعیین فرما».[1]
2. آیه‌ای که مؤمنان را به جنگ با کافرانی که آنان را از شهر و دیار خود اخراج کرده‌اند، تشویق می‌کند: «آیا با گروهى که پیمان‌هاى خود را شکستند، و تصمیم به اخراج پیامبر گرفتند، پیکار نمی‌کنید؟! در حالی‌که آنها نخستین بار [پیکار با شما را] آغاز کردند آیا از آنها می‌ترسید؟! با این‌که خداوند سزاوارتر است که از او بترسید، اگر مؤمن هستید».[2]
3. آیه‌ای که افراد ناتوان از امر به عدل را سرزنش کرده: «و خداوند مَثَلى [دیگر] زده: دو مردى را که یکى از آن دو گنگ مادرزاد است (نه می‌فهمد و نه می‌فهماند) و توانایى بر چیزى ندارد و سربار خواجه خویش است، به هر سو که روانه‌اش کند خیرى نمی‌آورد، آیا او با شخصى [سالم و کامل] که پیوسته به عدل فرمان می‌دهد و خود بر راهى راست است یکسان است؟».[3]
این آیه نشانگر آن است که فردی که می‌تواند در جامعه حضور داشته و از حقوق خود و دیگران دفاع کند، ارزش اجتماعی بیشتری از افرادی دارد که از چنین توانایی برخوردار نیستند.
با این وجود، در قرآن کریم آیه‌ای وجود ندارد که صراحتاً بگوید که «منفورترین افراد کسی است که از حق خود دفاع نکند».