کد سایت
fa61457
کد بایگانی
75599
نمایه
درخواست خسارت از مکانیک
طبقه بندی موضوعی
ضمان
خلاصه پرسش
بر اثر خرابی دستگاه عیبیاب خودرو، تعمیرکاری قطعهای را بدون آنکه واقعاً نیاز به تعویض داشته باشد، عوض کرده و بعدها صاحب خودرو متوجه این مطلب شده است. آیا مالک میتواند از مکانیک طلب خسارت کند؟
پرسش
با سلام. مکانیکی ماشین مشتری را به دستگاه میزند و به دلیل خرابی دستگاه، دستگاه قطعهای از ماشین را خراب نشان میدهد و او نیز آن قطعه را تعویض میکند. مشتری آن قطعه خراب را نزد مکانیک دیگری میبرد و میبیند که خراب نیست. حال نزد مکانیک آمده و میگوید پولی که بابت این قطعه گرفتهای حرام است و حلال نمیکنم. وظیفه این مکانیک چیست؟
پاسخ اجمالی
با اینکه مکانیک تعمدی نداشته و تشخیص نادرست او به جهت خرابی دستگاهش بوده که خودش نیز بدان پی برده است، ولی چون ضرری به مشتری وارد کرده، لازم است پول قطعه را به او برگرداند. البته مالک خودرو نیز باید قطعه جدید را به مکانیک باز گرداند ولی اگر تعمدی در کار نبوده، سزاوار است بگونهای مصالحه شود که خسارتها تقسیم شود.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
اگر سالم بوده و بیجهت و بدون درخواست و رضایت مالک عوض کرده، ضامن است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
باید قطعه را پس بگیرد و پول او را پس دهد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
در فرض سؤال، که عمل مکانیک در اثر اشتباه خود اوست استحقاق دریافت قیمت قطعه و اجرت تعویض را ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورتی که ثابت شود قطعه مذکور سالم بوده و مکانیک اول به اشتباه آن را خراب تشخیص داده و تعویض کرده، اجرتی که گرفته، باید پس دهد.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
1. اگر مکانیک اول معتقد است که دستگاه در زمان بررسی و تعمیر، سالم بوده است، مسئولیتی ندارد و چیزی بر عهدهاش نیست.
2. اگر مکانیک اول نمیدانسته دستگاه خراب است و بعد فهمیده دستگاه در زمان بررسی و تعمیر، خراب بوده است، لازم نیست اجرت دریافتی را به مشتری برگرداند اما باید قیمت قطعۀ جدید را به مشتری بپردازد؛ البته مشتری نیز باید قطعۀ مزبور را به مکانیک اول تحویل دهد.
3. اگر مکانیک اول از ابتدا میدانسته دستگاه خراب است، هم باید اجرت دریافتی را به مشتری برگرداند و هم قیمت قطعۀ جدید را به مشتری بپردازد؛ البته مشتری نیز باید قطعۀ مزبور را به مکانیک اول تحویل دهد.
4. اگر مکانیک اول و مشتری در اینکه کدام یک از فرضهای بالا بوده است، اختلاف داشته باشند، مسأله صورت قضایی پیدا میکند و باید بر اساس ادله، امارات و شواهد قضایی از جمله بررسیهای کارشناسی در مورد قطعه و دستگاه، نسبت به انشاء حکم مقتضی اقدام کرد.
5. شایسته است مؤمنین حتی الامکان این چنین مواردی را در محاکم قضایی مطرح نکنند، بلکه با توافق طرفینی و بررسیهای کارشناسی، این نوع اختلافهای جزئی را بین خودشان حل کنند.
لینک به سایت استفتائات
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
اگر سالم بوده و بیجهت و بدون درخواست و رضایت مالک عوض کرده، ضامن است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
باید قطعه را پس بگیرد و پول او را پس دهد.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
در فرض سؤال، که عمل مکانیک در اثر اشتباه خود اوست استحقاق دریافت قیمت قطعه و اجرت تعویض را ندارد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورتی که ثابت شود قطعه مذکور سالم بوده و مکانیک اول به اشتباه آن را خراب تشخیص داده و تعویض کرده، اجرتی که گرفته، باید پس دهد.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
1. اگر مکانیک اول معتقد است که دستگاه در زمان بررسی و تعمیر، سالم بوده است، مسئولیتی ندارد و چیزی بر عهدهاش نیست.
2. اگر مکانیک اول نمیدانسته دستگاه خراب است و بعد فهمیده دستگاه در زمان بررسی و تعمیر، خراب بوده است، لازم نیست اجرت دریافتی را به مشتری برگرداند اما باید قیمت قطعۀ جدید را به مشتری بپردازد؛ البته مشتری نیز باید قطعۀ مزبور را به مکانیک اول تحویل دهد.
3. اگر مکانیک اول از ابتدا میدانسته دستگاه خراب است، هم باید اجرت دریافتی را به مشتری برگرداند و هم قیمت قطعۀ جدید را به مشتری بپردازد؛ البته مشتری نیز باید قطعۀ مزبور را به مکانیک اول تحویل دهد.
4. اگر مکانیک اول و مشتری در اینکه کدام یک از فرضهای بالا بوده است، اختلاف داشته باشند، مسأله صورت قضایی پیدا میکند و باید بر اساس ادله، امارات و شواهد قضایی از جمله بررسیهای کارشناسی در مورد قطعه و دستگاه، نسبت به انشاء حکم مقتضی اقدام کرد.
5. شایسته است مؤمنین حتی الامکان این چنین مواردی را در محاکم قضایی مطرح نکنند، بلکه با توافق طرفینی و بررسیهای کارشناسی، این نوع اختلافهای جزئی را بین خودشان حل کنند.
لینک به سایت استفتائات
[1]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.