زنی هستم که هنگام ازدواج موقت از مرد خواستم تا به وکالت از وی حق فسخ داشته باشم و او پذیرفت. پس از اتمام مدت، مجدداً خودمان صیغه شش ماهه خواندیم، ولی در آن، حرفی از مهریه و وکالت نزدیم، اما همان شکل عقد گذشته را در نظر داشتم. حال آیا می‌توانم طبق عقد اول که شرط اصلی من داشتن وکالت برای حق فسخ بود، مدت باقی مانده را ببخشم؟ یا حتماً باید مرد مدت را به من ببخشد؟ - گنجینه پاسخ ها - اسلام کوئست - مرجعی برای پاسخگویی به سوالات دینی، اعتقادی و شرعی

بازدید
25216

آخرین بروزرسانی: 1394/07/28

کد سایت fa64720 کد بایگانی 79342 نمایه عدم ذکر مهریه در عقد موقت

طبقه بندی موضوعی پایان و تمدید ازدواج موقت

خلاصه پرسش

زنی هستم که هنگام ازدواج موقت از مرد خواستم تا به وکالت از وی حق فسخ داشته باشم و او پذیرفت. پس از اتمام مدت، مجدداً خودمان صیغه شش ماهه خواندیم، ولی در آن، حرفی از مهریه و وکالت نزدیم، اما همان شکل عقد گذشته را در نظر داشتم. حال آیا می‌توانم طبق عقد اول که شرط اصلی من داشتن وکالت برای حق فسخ بود، مدت باقی مانده را ببخشم؟ یا حتماً باید مرد مدت را به من ببخشد؟

پرسش

سلام، مدت سه سال است که با مردی ازدواج موقت کردم. اول در دفترخانه محرم شدیم و در آن زمان قبل از اجرای خطبه من از ایشان خواستم من نیز به وکالت از وی حق فسخ داشته باشم و او پذیرفت و در این مدت مبلغی را ماهیانه (با اینکه جزء مهر نبوده و شرطی هم نبوده) به حساب من واریز نموده که خیلی بیشتر از مهری بوده که تعیین شده است. به این جهت من حرفی از مهریه نزدم، او هم چیزی به عنوان مهریه پرداخت نکرد، من هم قلبا راضی‌ام و چیزی طلب ندارم. تا اینکه دو ماه قبل، مدت زمان عقدمان تمام شد. خودمان 6 ماه صیغه محرمیت خواندیم ولی حرفی از مهر و یا حق فسخ نشد، اما قلبا من همان مبلغ که ماهیانه می‌دهد جای مهریه می‌دانم و او نیز هر ماه مبلغ را پرداخت می نماید. چهار ماه از مدت عقدمان باقی است و من شرایط ازدواج دائم برایم فراهم شده است. حال آیا می‌توانم طبق گفتگوی اولیه که شرط اصلی من حق فسخ بوده مدت باقی مانده را بخشیده و بعد از اینکه ازدواجم قطعی شد به ایشان خبر دهم؟ یا حتماً او باید مدت را به من ببخشد؟

پاسخ اجمالی

بر فرض سؤال که عقد دوم بدون ذکر مهریه خوانده شده است، باطل بوده و باید از هم جدا شوید و جهت ازدواج با فردی دیگر لازم است دوره عده ازدواج موقت (45 روز) بگذرد، که مدت آن از زمان آخرین همبستری محاسبه می‌شود. البته بعضی از مراجع تقلید[1]، در این موضوع، گذشت عده وطی به شبهه(سه ماه و ده روز) را لازم دانسته‌اند.
همچنین برخی از مراجع،[2]عقد دوم را صحیح شمرده، ولی به جهت نبودن شرط وکالت زن در آن، بخشش مدت را فقط از طرف مرد صحیح می‌دانند.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[3]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
چون در عقد دوم که شش ماهه و موقت بوده صحبتی از مهر نشده و یا عقد مبنی بر مهر مشخصى انجام نگرفته، عقد باطل است. تازه برفرض که صحیح باشد وکالتی را که در عقد سابق بوده اعتبار ندارد و شما باید عده وطى به شبهه از زمان آخرین همبسترى بعد از عقد دوم که به مقدار عده طلاق است نگه داشته و بعد از آن مى‌توانید با فرد دیگرى ازدواج نمایید، البته براى ازدواج با همین مرد نیاز به عده نمى‌باشد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
نمی‌توانید، چون در عقد دوم وکالت در بخشیدن مدت را برای خود نگرفته‌اید باید از او بخواهید مدت را ببخشد و سپس بعد از دو بار عادت شدن می‌توانید عقد دائم با شخص دیگر بخوانید.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
اگر در عقد دوم مهریه را تعیین نکرده‌اید عقدتان باطل است و فوراً باید از هم جدا شوید و در صورتی که از آخرین نزدیکی به مدت یک حیض گذشته باشد می‌توانید با هر کس دیگر ازدواج کنید البته باید مرجع مرد دوم هم ازدواجتان را صحیح بداند.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
چنانچه صیغه عقد موقت بدون ذکر مهر در عقد خوانده شده باشد باطل است ولی اگر صحیحاً واقع شده و مرد زن را وکیل در بذل و یا بخشش مدتِ باقیمانده کرده باشد زن می‌تواند باقیمانده مدت را به خود بذل یا ببخشد ولی اگر دخولی صورت گرفته باشد باید ازدواج بعدی بعد از گذشت عده واقع شود.

[1]. آیت الله خامنه‌ای.

[2]. آیت الله سیستانی.

[3]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی(مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.