کد سایت
fa74516
کد بایگانی
90996
نمایه
جواز اکتفاء کردن به «بسم الله» در آغاز کارها
طبقه بندی موضوعی
حدیث,دیگر موارد
خلاصه پرسش
آیا هنگام شروع کارها باید «بسم الله الرحمن الرحیم» را به صورت کامل گفت یا «بسم الله» تنها کافی است؟
پرسش
اینکه اول کارها؛ مثل غذا خوردن یا بیرون رفتن از منزل و...، باید «بسم الله» گفت یا «بسم الله الرّحمن الرّحیم» را به صورت کامل گفت؟
پاسخ اجمالی
در هر جایی که انسان میخواهد کاری را به نام خدا آغاز کند، گفتن «بسم الله» به تنهایی کفایت میکند؛ چنانکه درباره ذکر خدا پیش از وضو، امام صادق(ع) میفرماید: «مَنْ ذَکَرَ اسْمَ اللهِ عَلَى وُضُوئِهِ فَکَأَنَّمَا اغْتَسَل»؛[1] «هر کس نام "الله" را هنگام وضویش به کار ببرد، ثواب آن مانند آن است که غسل کرده باشد». که بر اساس این روایت، گفتن «بسم الله» تنها کفایت میکند[2] و شاید گفتن نام «الله» به تنهایی نیز کافی باشد.
با این حال؛ بهتر و مطلوب این است که «بسم الله» به صورت کامل؛ یعنی «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم» گفته شود؛[3] چنان که در روایتی درباره وضو، میخوانیم: «فَاعْلَمْ أَنَّکَ إِذَا ضَرَبْتَ یَدَکَ فِی الْمَاءِ وَ قُلْتَ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ تَنَاثَرَتِ الذُّنُوبُ الَّتِی اکْتَسَبَتْهَا یَدَاک...»؛[4] «بدان، هنگامى که دست خود را به آب میرسانى و "بسم الله الرحمن الرحیم" بگویى، گناهانى که دستهایت مرتکب شده، فرو میریزد».
از اینرو، میتوان گفت؛ در مواردی که توصیه شده با نام خدا آغاز شود، اگر عبارتی خاص اعلام نشده باشد، اکتفاء کردن به عبارت حداقلی مانند «بسم الله» کافی است. امّا اگر نام خدا با اوصاف حسنهاش همراه شود، ارتباط بهتری با خدا برقرار خواهد شد و پاداش بیشتری دارد.
در پایان، گفتنی است که آغاز با نام خدا در قرآن کریم به هم صورت کامل و هم به صورت مختصر وجود دارد.
در آیه 30 سوره نمل مشاهده میکنیم که سلیمان پیامبر(ص) در آغاز نامه خود از عبارت کامل (بسم الله الرحمن الرحیم) استفاده کرده است، اما در آیه 41 سوره هود، در زمینه کیفیت سوار شدن به کشتی، تنها (بسم الله) به صورت مختصر آمده است.
با این حال؛ بهتر و مطلوب این است که «بسم الله» به صورت کامل؛ یعنی «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم» گفته شود؛[3] چنان که در روایتی درباره وضو، میخوانیم: «فَاعْلَمْ أَنَّکَ إِذَا ضَرَبْتَ یَدَکَ فِی الْمَاءِ وَ قُلْتَ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ تَنَاثَرَتِ الذُّنُوبُ الَّتِی اکْتَسَبَتْهَا یَدَاک...»؛[4] «بدان، هنگامى که دست خود را به آب میرسانى و "بسم الله الرحمن الرحیم" بگویى، گناهانى که دستهایت مرتکب شده، فرو میریزد».
از اینرو، میتوان گفت؛ در مواردی که توصیه شده با نام خدا آغاز شود، اگر عبارتی خاص اعلام نشده باشد، اکتفاء کردن به عبارت حداقلی مانند «بسم الله» کافی است. امّا اگر نام خدا با اوصاف حسنهاش همراه شود، ارتباط بهتری با خدا برقرار خواهد شد و پاداش بیشتری دارد.
در پایان، گفتنی است که آغاز با نام خدا در قرآن کریم به هم صورت کامل و هم به صورت مختصر وجود دارد.
در آیه 30 سوره نمل مشاهده میکنیم که سلیمان پیامبر(ص) در آغاز نامه خود از عبارت کامل (بسم الله الرحمن الرحیم) استفاده کرده است، اما در آیه 41 سوره هود، در زمینه کیفیت سوار شدن به کشتی، تنها (بسم الله) به صورت مختصر آمده است.
[1]. صدوق، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 49، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم، 1413ق.
[2]. ر. ک: نجفى، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج 2، ص 331، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، بیتا؛ انصاری، مرتضى بن محمد امین، کتاب الطهارة، ج 2، ص 427، قم، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، چاپ اول، 1415ق؛ صافی گلپایگانى، على، ذخیرة العقبى فی شرح العروة الوثقى، ج 5، ص 129، قم، گنج عرفان، چاپ اول، 1427ق؛ طباطبایى یزدى، سید محمد کاظم، العروة الوثقى (المحشى)، ج 1، ص 351، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول، 1419ق.
[3]. ذخیرة العقبى فی شرح العروة الوثقى، ج 5، ص 129 – 130.
[4]. من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 202.