امام خمینی به دلیل آن که بنیان گذار و رهبر نظامی مبتنی بر اندیشه های اسلامی بوده، و از آن جا که تبیین سیاست های کلان نظام ناشی از نظریات وی است و ایشان در مواقع مختلف وظایف و مسئولیت های نهادهای گوناگون نظام را تبیین کرده و به مناسبت های مختلف این وظایف را گوشزد نموده، بدیهی است که از جمله نهادهای که از نگاه امام دارای موقعیت و مسئولیت بسیار حساس و خطیر است، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. در این مقال برخی از وظایف وزارت ارشاد را از زبان امام خمینی (ره) مرور می کنیم:
1. تبلیغ حق مقابل باطل و ارائه چهره حقیقی جمهوری اسلامی: وصیت اینجانب به وزارت ارشاد در همه اعصار خصوصا عصر حاضر که ویژگی خاصی دارد، آن است که برای تبلیغ حق مقابل باطل و ارائه چهره حقیقی جمهوری اسلامی کوشش کنند. ما اکنون، در این زمان که دست ابرقدرتها را از کشور خود کوتاه کردیم، مورد تهاجم تبلیغاتی تمام رسانه های گروهی وابسته به قدرت های بزرگ هستیم. چه دروغ ها و تهمت ها که گویندگان و نویسندگان وابسته به ابرقدرت ها به این جمهوری اسلامی نوپا نزده و نمی زنند. مع الاسف اکثر دولت های منطقه اسلامی که به حکم اسلام باید دست اخوت به ما دهند، به عداوت با ما و اسلام برخاسته اند و همه در خدمت جهان خواران از هر طرف به ما هجوم آورده اند، و قدرت تبلیغاتی ما بسیار ضعیف و ناتوان است و می دانید که امروز جهان روی تبلیغات می چرخد. و ... قضیه وزارت ارشاد که از مهمات است، در وزارت ارشاد، باید ارشاد بکنند مردم را، باید تبلیغ بکنند اسلام را، باید عمل بکنند به مسائلى که اسلام را ترویج مىکند، تبلیغ، و ... . .[1]
2. لزوم فعالیت وزارت ارشاد در خارج از کشور: سفارتخانههاى ما عمل مثبتى انجام ندادهاند و «وزارت ارشاد»، قطع نظر از تلاش هاى اخیرش تا کنون نتوانسته است این امر مهم و حیاتى را توسعه دهد. و کشور اسلامى ما مظلومانه مورد هجوم رسانههاى گروهى و دستگاه هاى دروغ پراکنى واقع شده است. و لازم است دولت به مقدار قدرت و توانایى این نقیصه را رفع کند؛ و براى رساندن صداى مظلومان به جهان در توسعه شبکههاى رادیویى جدیت نمایند، تا ملت ها هر چند مختصر از آنچه بر ما گذشته است و مىگذرد مطلع شوند و گروه هایى براى روشنگرى و تبلیغ در فرصت هاى مناسب به کشورها اعزام که صداى مظلومیت ملت و جرایم قدرت مندان ستمگر را به اطلاع ملت ها و مظلومان جهان برسانند، و به آنان بفهمانند که مخالفان جمهورى اسلامى ایران، همان گونه که از اقوال و اعمالشان بخوبى ظاهر مىشود، مخالفت اصلى و هدفشان [مخالفت] با اسلام است، و اسلام هر جا برود اینان مخالفت مىنمایند.
لکن باید ما تبلیغاتمان زیاد بشود که لااقل ما بتوانیم به ملت ها حالى کنیم که این تبلیغاتى که اینها بر ضد اسلام و بر ضد مسلمین و بر ضد جمهورى اسلامى مىکنند، اینها تمام غلط است. و شما دیدید که وقتى خبرنگارها از اطراف مىآیند و مىبینند، آنهایى که انصاف دارند اعلام مىکنند و همین چند روز پیش از این، یکى از آنها اعلام کرد که کلیه چیزهایى که ارتش ایران اعلام کرده است صحیح است، لکن رسانههاى گروهى دست بردار نیستند. ...و ما امروز موظفیم که تبلیغات را هرچه بیشتر تقویت کنیم و دولت و وزارت ارشاد موظف است که تبلیغات را در خارج تقویت کند.[2]
امام در جایی دیگر در باره این مهم چنین می گوید: بدیهى است که تبلیغات خارج از کشور از ویژگى خاص و اهمیت مخصوصى برخوردار است. و چون «وزارت ارشاد» عهدهدار این امر است، لازم است شورایعالى تبلیغات در جذب و آموزش نیروهاى صالح و افراد شایسته براى اعزام به خارج از کشور و براى مقصد نشر فرهنگ اسلامى به وزارت ارشاد کمک و همکارى نمایند، و با هماهنگى کامل این وظیفه الهى را عمل نمایند.
و وزارت ارشاد هم باید خیلى توجه داشته باشد به این و همهمان، این یک مسئلهاى نیست که من و شما و آقا و دیگران با هم فرقى داشته باشیم. ما همهمان باید کوشش کنیم در مقابل همه این تبلیغاتى که دارد بر ضدّ ما مىشود. کوشش کنیم که خنثى کنیم و مىشود خنثى کرد ان شاء اللَّه؛ امّا خوب، دیر و زود مىشود و ما میل داریم زود واقع بشود والّا خواهد شد. یعنى اگر ما تعهدمان را نسبت به خداى تبارک و تعالى حفظ کنیم خداوند رحمتش را به ما حفظ مىکند. و خدا نیاورد آن روزى را که ما در مقابل خداوند تبارک و تعالى تعهدى را که داریم حفظ نکنیم. و خدا مىفرماید شما به عهدتان وفا کنید، من هم به عهدم وفا مىکنم؛ ما عهدمان این است که خدمتگزار اسلام و این کشور و این مردم بیچارهاى که هستند، خدمتگزار اینها باشیم. و خداى تبارک و تعالى کمک مىکند ان شاء اللَّه.[3]