اگر قراردادی بین هم منعقد و امضاء نشده است، صاحبخانه باید بیعانه را برگرداند، و الا طرفین باید به قرارداد پایبند باشند، مگر اینکه به گونهای دیگر به توافق برسند.
ضمائم:
پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
اگر هنوز قراردادی و تعهدی و شرطی نبوده، باید بیعانه را پس دهد.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر عقد اجاره انجام شده و بیعانه را به عنوان جزئی از اجاره داده است در صورتی که مالک عقد را فسخ نکند مستأجر ملزم به پرداخت بقیه مال الاجاره است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
اگر صرفاً بیعانه بوده تا بعداً عقد خوانده شود در صورتی که شرط شده باشد اشکال ندارد، ولی اگر عقد خوانده شده باشد، جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
مالک لازم است در فرض پشیمان شدن طرف، بیعانه را عودت دهد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورتی که قراردادی نبستهاند و خانه نیز تحویل نشده، صاحب بیعانه میتواند پول را پس بگیرد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
بر حسب قرارداد عمل شود.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
- در فرض سؤال، هنوز عقد اجارهای بسته نشده و صرفاً طرفین تعهد کردهاند که قرارداد اجاره ببندند.
- بیعانه در این فرض نوعی تضمین و گرو است تا مستأجر به تعهدش نسبت به بستن قرارداد اجاره عمل کند به طوری که اگر عمل کرد، آن مبلغ به عنوان بخشی از اجاره محسوب شود. پس اگر مستأجر به هر دلیل به تعهدش پایبند نبود، موجر حق مطالبۀ چیزی از مستأجر را ندارد و باید بیعانه را به وی برگرداند.
[1]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.