کد سایت
fa86401
کد بایگانی
103890
نمایه
پوشاندن گناه دیگران
طبقه بندی موضوعی
درایه الحدیث
خلاصه پرسش
این سخن امام علی(ع) در کدام منبع روایی نقل شده که ایشان در پاسخ پرسش پیامبر اسلام(ص) عرضه داشتند که اگر فردی را حتی سه بار پیاپی در حال ارتکاب عمل نامشروع دیدم، باز هم گناهش را میپوشانم؟
پرسش
حدیثی در فضای مجازی در حال پخش است، که میخواستم نظر شما را درباره آن بدانم:
حضرت محمد(ص) از امام علی(ع) پرسید: اگر مردی را در حال ارتکاب فحشایی و گناهی دیدی چه میکنی؟ امیرالمؤمنین(ع) پاسخ دادند: او را میپوشانم. محمد(ص) پرسید: اگر دوباره او را در حال ارتکاب گناه دیدی چه؟ باز هم جواب دادند: او را میپوشانم. رسول الله سه مرتبه این سؤال را پرسیدند و امیرالمؤمنین(ع) هر سه بار، همان پاسخ را دادند. حضرت محمد(ص) فرمود: «جوانمردی جز علی نیست». آنگاه رسول الله رو به اصحاب کردند و فرمود: برای برادران خود پردهپوشی کنید.
پاسخ اجمالی
متن این روایت در کتاب لبّ اللباب قطب الدین راوندی(م 573ق) در مجلس 130 در فصل احادیث مربوط به مناقب امام علی(ع)، به این صورت آمده است: «قال: و قَالَ لَهُ النَّبِیُّ(ص): لَوْ رَأَیْتَ رَجُلًا عَلَى فَاحِشَةٍ؟! قَالَ: أَسْتُرُهُ، قَالَ(ص): إِنْ رَأَیْتَهُ ثَانِیاً؟! قَالَ: أَسْتُرُهُ بِإِزَارِی وَ رِدَائِی - إِلَى ثَلَاثِ مَرَّاتٍ - فَقَالَ النَّبِیُّ(ص): لَا فَتَى إِلَّا عَلِیٌّ».[1]
ابن عباس نقل میکند که پیامبر اسلام(ص) از امام علی(ع) پرسید: اگر مردی را در حال ارتکاب عمل نامشروعی دیدی چه میکنی؟! امام(ع) پاسخ دادند: او را میپوشانم. رسول خدا(ص) پرسیدند: اگر دوباره او را در حال ارتکاب همان گناه دیدی؟! امام(ع) جواب دادند: او را با لباسهایی که در اختیار دارم میپوشانم! رسول خدا(ص) مرتبه سوم این سؤال را پرسیدند و امام(ع) برای مرتبه سوم، همان پاسخ را دادند. پیامبر(ص) فرمودند: جوانمردی جز علی(ع) نیست».
مضمون این روایت در احادیث دیگر دیده میشود؛ مانند اینکه امام علی(ع) فرمود: «اگر مؤمنى را در حال گناه با یک فاحشهای ببینم، همانا او را با لباس خود یا لباس او میپوشانم».[2]
مقصود از روایت، رازداری و پوشاندن عیوب پنهانی دیگران است که اگر شخص مؤمن، گناهى در خلوت و پنهانى انجام میدهد و کسى او را در آن حال ببیند، در حد امکان نباید عمل او را فاش و برملا سازد و به دیگران خبر دهد؛ بلکه باید پردهپوشى نماید. چنانکه دلیل این رفتار را میتوان از ادامه حدیث بالا از امام علی(ع) فهمید که فرمود: «إِنَّ التَّوْبَةَ فِیمَا بَیْنَ الْمُؤْمِنِ وَ بَیْنَ اللهِ»؛[3] «همانا توبه چیزی است بین مؤمن و خدا».
در همین راستا است که بر اساس موازین دینی حتی اگر سه نفر گواهی دهند که فردی را در حال عمل نامشروع دیدهاند نه تنها گواهی آنان مورد پذیرش قرار نمیگیرد، بلکه خود آنان مجازات میشوند؛ چون وظیفه تمامشان رازداری بوده و آنان از انجام این وظیفه سرپیچی کردهاند، مگر آنکه تعداد گواهان به چهار نفر برسد که چنین فرد بیشرم و آزرمی که در حضور چهار نفر مرتکب عمل نامشروع شده مجازات خواهد شد.
ابن عباس نقل میکند که پیامبر اسلام(ص) از امام علی(ع) پرسید: اگر مردی را در حال ارتکاب عمل نامشروعی دیدی چه میکنی؟! امام(ع) پاسخ دادند: او را میپوشانم. رسول خدا(ص) پرسیدند: اگر دوباره او را در حال ارتکاب همان گناه دیدی؟! امام(ع) جواب دادند: او را با لباسهایی که در اختیار دارم میپوشانم! رسول خدا(ص) مرتبه سوم این سؤال را پرسیدند و امام(ع) برای مرتبه سوم، همان پاسخ را دادند. پیامبر(ص) فرمودند: جوانمردی جز علی(ع) نیست».
مضمون این روایت در احادیث دیگر دیده میشود؛ مانند اینکه امام علی(ع) فرمود: «اگر مؤمنى را در حال گناه با یک فاحشهای ببینم، همانا او را با لباس خود یا لباس او میپوشانم».[2]
مقصود از روایت، رازداری و پوشاندن عیوب پنهانی دیگران است که اگر شخص مؤمن، گناهى در خلوت و پنهانى انجام میدهد و کسى او را در آن حال ببیند، در حد امکان نباید عمل او را فاش و برملا سازد و به دیگران خبر دهد؛ بلکه باید پردهپوشى نماید. چنانکه دلیل این رفتار را میتوان از ادامه حدیث بالا از امام علی(ع) فهمید که فرمود: «إِنَّ التَّوْبَةَ فِیمَا بَیْنَ الْمُؤْمِنِ وَ بَیْنَ اللهِ»؛[3] «همانا توبه چیزی است بین مؤمن و خدا».
در همین راستا است که بر اساس موازین دینی حتی اگر سه نفر گواهی دهند که فردی را در حال عمل نامشروع دیدهاند نه تنها گواهی آنان مورد پذیرش قرار نمیگیرد، بلکه خود آنان مجازات میشوند؛ چون وظیفه تمامشان رازداری بوده و آنان از انجام این وظیفه سرپیچی کردهاند، مگر آنکه تعداد گواهان به چهار نفر برسد که چنین فرد بیشرم و آزرمی که در حضور چهار نفر مرتکب عمل نامشروع شده مجازات خواهد شد.
[1]. قطب الدین راوندی، ابو الحسین سعید بن عبدالله، لبّ اللباب، محقق، جعفری زنجانی، سید حسین، ج 2، ص 344، قم، آل عبا(ع)، چاپ اول، 1431ق؛ نورى، حسین بن محمد تقى، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 12، ص 426، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، 1408ق.
[2]. ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفریات(الأشعثیات)، ص 242، تهران، مکتبة النینوى الحدیثة، چاپ اول، بیتا؛ ابن حیون مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الإسلام، ج 2، ص 446، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ دوم، 1385ق.
[3]. الجعفریات(الأشعثیات)، ص 242؛ دعائم الإسلام، ج 2، ص 446.