کد سایت
fa88019
کد بایگانی
105212
نمایه
نکوهش ختم قرآن در کمتر از سه روز
طبقه بندی موضوعی
حدیث
خلاصه پرسش
آیا حضرت علی(ع) هنگام سوار شدن بر مرکب یک بار ختم قرآن می‌کردند؟
پرسش
آیا درست است که حضرت علی(ع) هنگام سوار شدن بر مرکب پایشان را از یک رکاب به رکاب دیگر می‌گذاشتند یک ختم قرآن می‌کردند؟ روایتی در این مورد سراغ دارید؟
پاسخ اجمالی
. با جست‌وجویی که در منابع روایی انجام پذیرفت روایتی که صحت موضوع مطرح شده در پرسش را اثبات کند نیافتیم.
2. گذشته از این، این معنا حتی با فرض تأویل آن به سه بار خواندن سوره توحید(قل هو الله احد) نیز امکان‌پذیر نیست؛ چرا که در هر صورت همین میزان قرائت هم نیاز به زمانی بیشتر از گذاشتن پا در رکاب مرکب دارد.
3. صرف نظر از وجود و عدم وجود روایتی در این زمینه، وقوع چنین امری از ناحیه امام علی و امامان دیگر(ع) بعید است؛ زیرا آنان پیروان خود را به تدبر در قرآن توصیه می‌کردند و خود نیز به این مسئله پایبند بودند. به عنوان نمونه در این‌جا چند روایت را بیان می‌کنیم:
از امام صادق(ع) پرسیده شد که آیا قرآن را در یک شب ختم نمایم؟! حضرت فرمود: «خوشایند من نیست که قرآن کمتر از یک ماه ختم شود».[1]
ب) «عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ: سَأَلَ أَبُو بَصِیرٍ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع وَ أَنَا حَاضِرٌ فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ أَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِی لَیْلَةٍ فَقَالَ لَا ...»؛[2]
ابو بصیر از امام صادق(ع) پرسید: فدایت شوم؛ آیا قرآن را در یک شب بخوانم؟ حضرت فرمود: «نه!» گفت: در دو شب؟ حضرت پاسخ منفی دادند، تا شش شب را پرسید، حضرت فرمود: «ختم قرآن در شش شب ایرادی ندارد». سپس امام(ع) ادامه دادند و فرمودند: «ای ابا محمد(کنیه ابا بصیر) همانا افرادی از صحابه پیامبر(ص) که قبل از شما می‌زیستند در یک ماه و یا کمتر قرآن را ختم می‌نمودند، همانا قرآن را نمی‌شود با شتاب و بدون تدبّر خواند، و لکن لازم است شمرده شمرده خوانده شود و زمانی که به آیه‌ای که در آن از آتش صحبت به میان آمده است توقف نمود و به خداوند برای رهایی از آتش پناه برد!». ابو بصیر پرسید: آیا قرآن را در ماه رمضان در یک شب بخوانم؟ حضرت فرمودند: «نه». دوباره از خواندن آن در دو شب سؤال نمودم و حضرت فرمودند: «خیر» و در دفعه سوم پاسخ مثبت دادند که «در سه شب از ماه رمضان می‌توانی قرآن را ختم نمایی. بله برای ماه رمضان حق و احترامی است و در این ماه هر چه بیشتر می‌توانی نماز بخوان».
بنابر این، با توجه به روایات و نکوهش خواندن قرآن با عجله و شتاب، بعید است که خود آن حضرات مانند چنین کاری را انجام داده باشند!
البته بیان این نکته لازم است که ممکن است خداوند متعال این قدرت را در امامان معصوم(ع) بوجود آورده باشد که تمام مفهوم قرآن کریم را در کمتر از لحظه‌ای مرور کنند، اما همانگونه که گفته شد، برای قرائت ظاهری قرآن، مدتی طولانی‌تر نیاز است.
2. گذشته از این، این معنا حتی با فرض تأویل آن به سه بار خواندن سوره توحید(قل هو الله احد) نیز امکان‌پذیر نیست؛ چرا که در هر صورت همین میزان قرائت هم نیاز به زمانی بیشتر از گذاشتن پا در رکاب مرکب دارد.
3. صرف نظر از وجود و عدم وجود روایتی در این زمینه، وقوع چنین امری از ناحیه امام علی و امامان دیگر(ع) بعید است؛ زیرا آنان پیروان خود را به تدبر در قرآن توصیه می‌کردند و خود نیز به این مسئله پایبند بودند. به عنوان نمونه در این‌جا چند روایت را بیان می‌کنیم:
از امام صادق(ع) پرسیده شد که آیا قرآن را در یک شب ختم نمایم؟! حضرت فرمود: «خوشایند من نیست که قرآن کمتر از یک ماه ختم شود».[1]
ب) «عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ: سَأَلَ أَبُو بَصِیرٍ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع وَ أَنَا حَاضِرٌ فَقَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ أَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِی لَیْلَةٍ فَقَالَ لَا ...»؛[2]
ابو بصیر از امام صادق(ع) پرسید: فدایت شوم؛ آیا قرآن را در یک شب بخوانم؟ حضرت فرمود: «نه!» گفت: در دو شب؟ حضرت پاسخ منفی دادند، تا شش شب را پرسید، حضرت فرمود: «ختم قرآن در شش شب ایرادی ندارد». سپس امام(ع) ادامه دادند و فرمودند: «ای ابا محمد(کنیه ابا بصیر) همانا افرادی از صحابه پیامبر(ص) که قبل از شما می‌زیستند در یک ماه و یا کمتر قرآن را ختم می‌نمودند، همانا قرآن را نمی‌شود با شتاب و بدون تدبّر خواند، و لکن لازم است شمرده شمرده خوانده شود و زمانی که به آیه‌ای که در آن از آتش صحبت به میان آمده است توقف نمود و به خداوند برای رهایی از آتش پناه برد!». ابو بصیر پرسید: آیا قرآن را در ماه رمضان در یک شب بخوانم؟ حضرت فرمودند: «نه». دوباره از خواندن آن در دو شب سؤال نمودم و حضرت فرمودند: «خیر» و در دفعه سوم پاسخ مثبت دادند که «در سه شب از ماه رمضان می‌توانی قرآن را ختم نمایی. بله برای ماه رمضان حق و احترامی است و در این ماه هر چه بیشتر می‌توانی نماز بخوان».
بنابر این، با توجه به روایات و نکوهش خواندن قرآن با عجله و شتاب، بعید است که خود آن حضرات مانند چنین کاری را انجام داده باشند!
البته بیان این نکته لازم است که ممکن است خداوند متعال این قدرت را در امامان معصوم(ع) بوجود آورده باشد که تمام مفهوم قرآن کریم را در کمتر از لحظه‌ای مرور کنند، اما همانگونه که گفته شد، برای قرائت ظاهری قرآن، مدتی طولانی‌تر نیاز است.