لطفا صبرکنید
بازدید
5031
آخرین بروزرسانی: 1397/07/28
کد سایت fa90768 کد بایگانی 107517 نمایه اهل‌بیت(ع) و زبان قوم
طبقه بندی موضوعی لغت شناسی
برچسب ائمه|کلمات|زبان قوم|اهل‌بیت|واژه|مؤدبانه
خلاصه پرسش
آیا اهل‌بیت(ع) در گفت‌وگوهای خود از کلمات و عباراتی که در عرف مردم رایج بوده و به ظاهر غیر مؤدبانه به نظر می‌رسد، نیز استفاده می‌کردند؟!
پرسش
آیا اهل‌بیت(ع) هم مانند دیگر مردم در گفت‌وگوها از کلمات و اصطلاحات رایج مردمی استفاده می‌کردند؟! و یا در موارد استفاده از کلماتی؛ مانند آلت تناسلی، ادرار و... از کلمات مؤدبانه‌تری بهره می‌گرفتند؟
پاسخ اجمالی
مؤدبانه و غیرمؤدبانه بودن بسیاری از کلمات - و حتی رفتارها - تابع شرایط زمانی و مکانی و عرف مردم است و نمی‌توان به عنوان نمونه، مؤدبانه بودن کلمات موجود در روایات و برخی اشعار کهن را با معیارهای امروزی سنجید. مثلاً در گذشته ذکر صریح برخی نام‌های اندام تناسلی چیزی نبود که عرف جامعه آن‌را ناپسند بشمارد؛ از این‌رو چنین عباراتی در اشعار و حتی در روایات وجود دارد:
«حرم من الشاة سبعة أشیاء، الدم و الخصیتین‏ و القضیب و ....»؛ [1] هفت چیز از گوسفند، خوردنش حرام است: خون، ....
البته گفتنی است که در بیشتر موارد موجود در قرآن و دیگر منابع اسلامی، در این موارد از الفاظ کنایی بهره گرفته می‌شود؛ مانند الفَرْج‏ و الفُرْجَه که به معنای شکافتگى میان دو چیز است، مثل شکاف دیوار و فاصله میان دو پا که در مورد - عورت - کنایه شده است، و در اثر کثرت استعمال با صراحت به همان معناى اصلی‌اش کاربرد دارد، خداى تعالى می‌فرماید: «وَ الَّتِی أَحْصَنَتْ‏ فَرْجَها»؛[2] و آن زن را (یاد کن) که پاک‌دامن بود و یا «لِفُرُوجِهِمْ‏ حافِظُونَ»؛[3] و آنان‌که عورت‌های خود را از شهوت‌رانى حفظ می‌کنند.=[4]

[1]. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج 9، ص 74، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. انبیاء، 91.
[3]. معارج، 29. 
[4]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن‏، ص 628، بیروت، دار القلم‏، چاپ اول، 1412ق.