کد سایت
fa93680
کد بایگانی
110188
نمایه
ضمان در خسارت زدن به اجناس دستفروش
طبقه بندی موضوعی
ضمان
خلاصه پرسش
پیادهرو از لحاظ قانونی، مسیر رهگذران است. حال اگر دستفروشی در آنجا بساط پهن کرده و اجناسش اشتباهاً توسط رهگذران آسیب ببیند، آیا آنها ضامن هستند؟ اگر فرصت اقدام قانونی نبوده و رهگذری عمدا برای باز شدن راه به او خسارت بزند چه حکمی دارد؟
پرسش
گاهی در پیادهرو دستفروشان بساط پهن کرده و اجناس شکستنی میفروشند و با سد معبر عبور و مرور را برای عابران بسیار دشوار میکنند. حال دو سؤال داشتم:
1. اگر فردی در حال عبور، به طور غیر عمد خسارتی به این اموال وارد کند، آیا ضامن است؟ 2. اگر برای گشودن راه، چارهای جز وارد کردن عمدی خسارت به وی نباشد (با فرض اینکه دسترسی به نهادهای قانونی نیز امکان پذیر نیست)، آیا خسارت زننده ضامن خواهد بود؟
پاسخ اجمالی
بیشتر فقها معتقدند اگر دستفروش با پهن کردن بساط خود در مسیر رفت و آمد مردم، عرفاً اجناس خود را در معرض تلف و آسیب قرار داده باشد، در صورت خسارتزدن سهوی رهگذران، آنها ضامن نیستند، ولی خسارت زدن عمدی به دستفروش، موجب ضمان خواهد بود.
ضمائم:
پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
- اگر طوری باشد که اجناس خود را در معرض اتلاف غیر عمدی قرار داده باشد، عابر ضامن نیست.
- در این فرض ضامن است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
- چنانچه عرفاً بگویند فروشنده، آن مال را در معرض آسیب، قرار داده است و به طور عادی در چنین شرایطی نوع مردم به این جنس آسیب می زنند ضمانتی نیست.
- بله ضامن است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
شخص خسارت زننده ضامن است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
- در صورتی که سد معبر کرده باشند و خسارات غیر عمد باشد، ضامن نیست.
- چنین فرصتی کمتر اتفاق میافتد.
[1]. استفتا از دفاتر آیات عظام: سیستانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.