نماز احتیاط در برخی موارد که نمازگزار دچار شک در رکعات شود، بر او واجب میگردد،[1] که وقت خواندن آن بلافاصله پس از نمازی است که در آن شک کرده است؛ پس اگر فاصلهای که نماز احتیاط را فراموش کرده به قدری کم باشد که صورت نماز بهم نخورد، باید نماز احتیاط را بهجا آورد و نمازش صحیح است. اما اگر فاصله زیاد شود، طبق نظر گروهی از مراجع،[2] هم باید نماز احتیاط بخواند و هم اصل نماز را تکرار کند، ولی گروه دیگری از فقها[3] معتقدند در این صورت، تکرار اصل نماز کافی بوده و نیاز به خواندن نماز احتیاط نیست.
ضمائم:
پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[4]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
در فرض سؤال، هر وقت یادش آمد بنا بر احتیاط واجب باید نماز احتیاط را بخواند و اصل نماز را هم اعاده کند.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
در فرض سؤال، نماز باطل میشود.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
اگر فاصله به قدری بوده که صورت نماز بههم خورده بنا بر احتیاط، هم نماز احتیاط را بخواند و هم اصل نماز را اعاده کند.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
هر وقت متوجه شد بنابراحتیاط، نماز احتیاط را بخواند و نماز را هم اعاده یا قضا کند.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورت فاصله، نماز احتیاط لازم نیست و باید اصل نماز را اعاده کند.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در فرض سؤال، بنابر احتیاط، نماز احتیاط را بخواند و احتیاطاً اصل آن نماز را نیز اعاده نماید.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
اگر فاصله کم باشد به گونهای که عرفاً حالت نماز به هم نخورده باشد و عملی هم که نماز را باطل میکند مانند پشت به قبله کردن انجام نداده است، باید فوراً نماز احتیاط را بخواند و نمازش صحیح است، اما اگر فاصله طولانی باشد و یا عمل باطل کنندۀ نماز انجام داده باشد، نمازش باطل است و باید اعاده کند و لازم نیست نماز احتیاط را هم بخواند.
[1]. جهت آگاهی بیشتر، ر. ک: نمایه 11856 (موارد وجوب سجده سهو و نماز احتیاط و چگونگی انجام آنها).
[2]. آیات عظام؛ خامنهای، شبیری زنجانی، نوری همدانی و صافی گلپایگانی.
[3]. آیات عظام؛ سیستانی، مکارم شیرازی و هادوی تهرانی.
[4]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی(مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.