از لحاظ قوانین اسلامی، مخرج مدفوع را میتوان با غیر آب(سنگ، دستمال کاغذی، پارچه و...) پاک کرد، اما مخرج بول تنها با آب پاک میشود.[1] و این موضوع مشروط به حالت اضطرار هم نیست؛ از اینرو اگر امامی نیز اینگونه عمل کرده و نجاست و آثار آنرا کاملاً از بین برده باشد، بر خلاف قوانین اسلامی و نیز رفتار متمدنانه عمل نکرده است و اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته نیز به همین روش عمل میشود.
البته سنّت اسلامی بر آن قرار گرفته که حتّی بعد از پاکیزه کردن مخرج با سه سنگ تمیز، شستوشوی با آب نیز انجام شود.[2]
اما در مورد گزارش موجود در پرسش باید گفت؛ روایت امام باقر(ع) که فرمود: «امام حسین(ع) مخرج مدفوع را با پارچه پاک میکرد و خود را با آب نمیشست»،[3] اگر چه از لحاظ سندشناسی، نقل صحیحی است،[4] اما دلالت بر آن ندارد که حضرتشان همیشه و در تمام طول عمر شریفشان بدین روش تطهیر میکردند، بلکه امام پنجم(ع) در صدد بیان حکمی برای مخاطب است که گویا در استنجا و طهارت مخرج مدفوع با غیر آب تردید دارد؛ از اینرو از نوع استنجای امام حسین(ع) - که شاید در طول سفر و هنگام کمآبی رخ داده – شاهدی آورده و میفرماید که حضرتشان - با آنکه امام هم بود - گاه از این روش طهارت استفاده میکرد.[5] پس دلیلی ندارد که دیگران در انجام آن وسواس به خرج دهند.
[1]. «مطهرات»، 27545؛ «طهارت مخرج ادرار و مدفوع»، 9382؛ «تطهیر با کاغذ توالت»، 5109.
[2]. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج 1، ص 46، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. همان، ج 1، ص 354.
[4]. مجلسی، محمد باقر، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، محقق، مصحح، رجائی، مهدی، ج 3، ص 33، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1406ق.
[5]. همان.