کد سایت
id22625
کد بایگانی
43702
نمایه
جایگاه اوصاف انسان
طبقه بندی موضوعی
انسان شناسی
خلاصه پرسش
اوصاف انسان کجا قرار دارد؟
پرسش
اوصاف انسان دقیقاً کجا قرار دارد؟ آیا در مغز یا فکر یا روح انسان است؟
پاسخ اجمالی
جایگاه صفات روحی انسان، نفس یا روح وی است. چنانکه جایگاه صفات جسمی انسان، جسم وی میباشد. حکیمان بر این باورند که در انسان ابتدا ویژگیهای مادی و جسمی پدید میآیند و تقویت میشوند، اما ویژگیهای روحی و عقلی پس از تقویت و تکمیل ویژگیهای جسمی پدید میآیند و تقویت میگردند. ملاصدرا در اینباره میگوید:
اول صفت كه در نفس آدمی حادث میشود و سر برمیآورد، صفت چهارپایگی است كه در كودک، شهوت و شكمبارگی غلبه دارد. آنگاه صفت درّندگی كه باعث غلبه، دشمنی و مناقشه است بهوجود میآید و بعد از آن، صفت شیطانی پیدا میشود كه ابتدا مكر و نیرنگ در او غلبه مییابد. و بعد از اینها صفت عقل كه ظاهر كننده نور ایمان و از حزب الله تبارک و تعالی و لشكر فرشتگان است، در او خلق میشود. نیروی عقل، از ابتدای بلوغ شروع به رشد میكند و در چهل سالگی به حد كمال میرسد، اما لشکر شیاطین قبل از بلوغ در قلب جای میگیرند و بر او مسلط میشوند و نفس با آنها الفت میگیرد و به تبعیت آنها در شهوت، آزاد و رها است. اما از زمان بلوغ كه لشکر عقل در قلب شروع به رشد میكند، جنگ و مبارزه در میدان قلب شروع میشود، پس اگر عقل ضعیف باشد، شیطان بر او مسلط میشود؛ و این شخص در نهایت از لشکر شیطان خواهد بود و در قیامت با آنها محشور خواهد شد و اگر عقل به واسطه نور علم و ایمان قوی گردد همه قوا را در تحت تسلط خود در میآورد و شخص در ردیف ملائكه و با آنها محشور خواهد شد.[1]
اول صفت كه در نفس آدمی حادث میشود و سر برمیآورد، صفت چهارپایگی است كه در كودک، شهوت و شكمبارگی غلبه دارد. آنگاه صفت درّندگی كه باعث غلبه، دشمنی و مناقشه است بهوجود میآید و بعد از آن، صفت شیطانی پیدا میشود كه ابتدا مكر و نیرنگ در او غلبه مییابد. و بعد از اینها صفت عقل كه ظاهر كننده نور ایمان و از حزب الله تبارک و تعالی و لشكر فرشتگان است، در او خلق میشود. نیروی عقل، از ابتدای بلوغ شروع به رشد میكند و در چهل سالگی به حد كمال میرسد، اما لشکر شیاطین قبل از بلوغ در قلب جای میگیرند و بر او مسلط میشوند و نفس با آنها الفت میگیرد و به تبعیت آنها در شهوت، آزاد و رها است. اما از زمان بلوغ كه لشکر عقل در قلب شروع به رشد میكند، جنگ و مبارزه در میدان قلب شروع میشود، پس اگر عقل ضعیف باشد، شیطان بر او مسلط میشود؛ و این شخص در نهایت از لشکر شیطان خواهد بود و در قیامت با آنها محشور خواهد شد و اگر عقل به واسطه نور علم و ایمان قوی گردد همه قوا را در تحت تسلط خود در میآورد و شخص در ردیف ملائكه و با آنها محشور خواهد شد.[1]
[1]. صدر المتألهین، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج 9، ص 93، بیروت، دار احیاء التراث، چاپ سوم، 1981م.