هر چند تأمین نفقه و نیازهای اساسی فرزند(مانند خوراک، پوشاک، مسکن، تحصیلات اولیه ..) بر پدر واجب است، ولی تصرف در اموال پدر بدون رضایت او - حتی در فرض سؤال - جایز نیست، مگر که این کار با اذن حاکم شرع (مرجع تقلید) یا حکم دادگاه صورت گیرد. البته برخی از مراجع[1] میگویند، چنانچه این امر به حدی برسد که فرزند در هزینههای حداقلی خوراک و پوشاک هم درمانده شود، استفاده از اموال پدر به مقدار رفع اضطرار مانعی ندارد.
در هر حال، لازم است در این زمینه، فرزندان با ادب و احترام، مشکلات خود را برای پدر و مادر بیان نموده، تا والدین در صورت توانایی و صلاحدید، در رفع آن یاری نمایند.
ضمائم:
پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[2]
حضرت آیت الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
فرزند حتی در فرض سؤال، نمیتواند بدون اجازه حاکم شرع از اموال پدر بردارد و این کار معصیت و گناه است.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
خیر، چنین کاری جایز نیست همچنان که امتناع پدر از پرداخت نفقه فرزند در صورت تمکن، حرام است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
فرزندی که نفقه او بر عهده پدرش باشد میتواند به اندازه نفقه واجب از غذا و مسکن و ملبس پدر استفاده کند، ولی برداشتن پول اضافی از پدر بدون اجازه او جایز نیست.
حضرت آیت الله العظمی علوی گرگانی (مد ظله العالی):
این کار شرعاً جایز نیست مگر پدر به حدّی سختگیری کند که فرزند در هزینه خوراک و پوشاک متداول و طبیعی خود هم درمانده شود که به مقدار رفع اضطرار مانعی ندارد.
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
خیر.
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
- بر فرزند نابالغ جایز نیست در اموال خودش یا پدرش بدون اذن پدر تصرف کند و اگر چنین کند، گناه کرده است.
- اگر پدر با وجود توانایی مالی، مخارج متعارف فرزند تحت تکفل خود را نمیپردازد، فرزند میتواند با اجازه حاکم شرع به میزان آن مخارج، از اموال پدر بردارد یا میتواند با اذن جدّ پدریاش در اموال خودش در محدودهای که اذن گرفته تصرف کند و اگر او نیز علی رغم نیاز فرزند اذن ندهد، میتواند با اجازۀ مجتهد جامع الشرایط به میزان آن مخارج از اموال خودش بردارد.
[1]. آیات عظام صافی گلپایگانی و علوی گرگانی.
[2]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، شبیری زنجانی، علوی گرگانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.