"امام" در لغت به معنا قائد و پیشوا است و امامت به معنای پیشوایی و رهبری است. در قرآن کریم، اصطلاح «امام» برای پیشوایان دینی، کتاب آسمانی، دفتر اعمال، مسیر روشن و حتی برای سردمداران کفر مورد استفاده قرار گرفته است.

اما در علم کلام، متکلمان برای «امامت» تعاریف مختلفی ذکر کرده‌اند و اکثراً آن را به معنای ریاست و رهبری عمومی جامعه در زمینۀ امور دینی و دنیوی دانسته اند. بنابراین، امام یعنی پیشوا و رهبری که گفتار و رفتار او الگوی دیگران باشد و مسئولیت رهبری جامعه را بر عهده بگیرد، خواه رهبری او به عنوان جانشینی از جانب پیامبر باشد یا اصالتاً دارای این مقام گردد. به عبارت دیگر، «امام» در معنای عام آن شامل پیامبران نیز خواهد بود، اما در معنای خاص آن ناظر به دوازده امام معصوم است که جانشین برحق پیامبر خاتم بوده و آخرین آنها امام مهدی(عج) ذخیره خدا برای اجرای عدالت در زمین است.