Ətraflı axtarış
Baxanların
5601
İnternetə qoyma tarixi: 2012/03/11
Sualın xülasəsi
Bədənin ruh üçün alət olması mövzusunda təbii vasitə ilə texniki vasitə arasında fərq nədir?
Sual
İnsanın ruh və bədəndən ibarət olması barəsində, bədənin ruhun aləti (vasitəsi) olması söylənilir. Amma bu texniki alət deyil, təbiidir. Təbii alətlə texniki alətin fərqi nədir?
Qısa cavab

Fəlsəfədə texniki və təbii terminləri texniki və təbii varlıqların müqaisəində istifadə edilir. Məsələn: İnsanın bədəni təbii cismdir. Bir texniki cismin taxtıdır. Bədən təbii tərkib olan üzvlərdən ibarətdir. Lakin taxtın öz hissələri (taxta, mıx və s) texniki tərkibdir. Bədənin ruh üçün alət olması da təbii yolladır. Texniki deyil. Bu iki varlıqların fərqi barəsində daha ətraflı məlumat üçün ətraflı cavaba müraciət edə bilərsiniz.

Ətreaflı cavab

Fəlsəfədə texniki və təbii terminləri texniki və təbii varlıqların müqaisəində istifadə edilir. Məsələn: İnsanın bədəni təbii cismdir. Bir texniki cismin taxtıdır. Bədən təbii tərkib olan üzvlərdən ibarətdir. Lakin taxtın öz hissələri (taxta, mıx və s) texniki tərkibdir.[1] Şübhəsiz ki, bir cismin təbii tərkibinin hissələri arasında olan keyfiyyət və xüsusiyyət, bir varlığın texniki tərkibinin xüsusiyyət və keyfiyyətindən fərqlənir. Bu elə həmin texniki və təbii varlığın arasında olan fərqdir.

Bədən və ruh barəsində söylənildiyi kimi bədən ruhun alətidir. Amma texniki alət deyil, təbii alətdir.[2] Texniki cismlərə misal olaraq bir kompyuterdə yazının intiqal edilməsi üçün səhifə alətdir. Lakin təbii alət yox, texniki alətdir. Yaxud da dülgərin əlində çəkic alətdir. Lakin bədənin ruh üçün alət olması təbii yolladır. Yəni, bədən bədən taxt kimi ruhun texniki aləti deyil. Ruhun bədənlə əlaqəsi və bədənin ruhun aləti olması fitrət və təbiətindən irəli gəlir ki, İlahi qanunlar əsasında əməl olunur ki, texniki qanunlarla müqaisə oluna bilməz. O cümlədən ruhla bədən arasında ümumi vəhdət mövcuddur. Belə ki, hər kəsin bədəni onun ruhunun enmiş mərtəbəsidir. Lakin texniki alətlərdə alətlə iş aparan arasında belə vəhdət mövcud deyil. Texniki varlıqlarla təbii varlıqlar arasında olan fərq çox düşündürücüdür. Nümunə üçün təbii cismlərin xüsusiyyətlərindən birinin bu cismlərlə əlaqəsi ümumi dünya qanunayğunluqu ilədir. Çünki bütün yaradılmışlar bir vahid fitrətlə yaradılmışlar və təbiətin əzəli qanununu icra edirlər. Lakin texniki cismlər, təbii cismlərdən yarandığına baxmayaraq, amma öz tərkibində məhdud, izah edilmiş və tanınmış qaydalara tabedir. Elə bu səbəbdən cismlərin, texniki tərkibatın, xüsusiyyətlərin və onların işləri asanlıqla tanınma qabiliyyətinə malikdir. Çünki insanın özü tərəfindən izah edilmişdir. İndi, təbii varlıqların, son tanımaya çatmaqla tanınması, çox çətindir. Məsələn: maddənin özünün həqiqəti hələ də elmi məchullardan hesab edilir. Baxmayaraq ki, insanın duyğu üzvlərinə görə zahiri cəhətdən şübhəsiz bir məsələdir. Texniki əşyalar da ilk maddə kimi təbii csmlərdən düzəldilməsindən əlavə təbii varlıqlardan xass tərkibdir ki, insan vasitəsilə idarə edilir.

 


[1] - Məcməul bəhsil islamiyyə, şərhil mustəlahatil fəlsəfiyyə, səh 423. Məcməil bəhsil islamiyyə.

[2] - Məqalat fəlsəfiyyə liməşahiril muslimin vən- nəsara, səh 91, darul ərəb.

«اعلم انّ الآلة تقال على ضربين ضرب صناعيّ و ضرب طبيعيّ. فالصناعيّ مثل آلة النجّار فانّها مباينة لذاتها و هذه تسمّى اداة. و اما الطبيعي فمثل البدن و النفس اللذين يتركّب منهما الانسان لواحد و يتمّ حدّه بهما»

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Təsadüfi suallar

  • Ər öz arvadından iki bərabər qadın irsi niyə aparır?
    6054 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/07/02
    Qadın və kişinin cismi, ruhi və hissiyyat cəhətdən çoxlu fərqləri var ki, hər birinin vəzifə və rolu yaranmış aləmində bir- birini tamamlamağı lazım tutur. Bütün bu fərqlərlə belə, İslam onların arasında ədalətin olmasını deyir. Qadın və kişinin arasında ədalətin olması bunu lazım tutur ki, hüquq, vəzifə və təkliflərin arasında bərabərlik ...
  • Nəfsi kamilləşdirmək və özünü düzəltmək üçün haradan başlamaq lazımdir?
    9015 Nəzəri əxlaq 2013/02/02
    Təzkiyə, yəni nəfsin çirkinliklərdən təmizlənməsi. Qurani kərimdə də nəfsin təmizlənməsinin əhəmiyyəti bəyan edilmişdir. Amma bunu da qeyd etmək lazımdır ki, nəfsin təmizlənməsinin başlanğıc nöqtəsi və özünü düzəltmə hər bir şəxsdə müxtəlifdir. İslamda olmayan şəxs üçün başlanğıc İslamı qəbul etməkdir. Möminlər üçün isə birinci mərhələ özünü tənbeh və ...
  • (Мүхтәлиф тәфсирләри нәзәри алмагла) әрш вә күрсүдән мәгсәд нәдир?
    7335 Təfsir 2010/03/13
     “Әрш” о шејә дејилир ки, таваны олмуш олсун, һәмчинин, падышаһын тахтына да гүдрәт вә һөкумәт әламәти олараг әрш дејилир. Һәмчинин, күрсү дә отураҹаг вә тахт мәнасындадыр. Бу ҹәһәтдән һөкумәт тахтына күрсү дә дејилир. Һәр ики кәлмә Гурани-кәримдә ишләнмишдир. Чох ...
  • Вилајәти-фәгиһин шәраити нәдир?
    7493 Nizamlar hüquq və əhkam 2010/02/06
    Исламда рәһбәрлијин әсаслары бунлардан ибарәтдир: фәгиһлик, әдаләт вә ислам ҹәмијјәтини идарә етмәк гүдрәти. Иран Ислам Республикаснын конститусијасынын 109-ҹу маддәсиндә бу үч шәртә ишарә олунуб.Рәһбәрин шәраит вә сифәтләри:
  • Rüşvət almaq haramdırmı?
    10315 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Rüşvət "rşv" " ر ش و" kəlməsindən olan ərəb kəlməsidir və üç formada "ra" hərfinin fəthə (ə) zəmmə (u) və kəsrə (i), işlənibdir. Bu kəlmə tək formadadır və onun cəmi "roşa" yaxud "rişa" (ra hərfinin zəmmə (u) ya kəsrəsi (i) ilə)-dir. Fars dilində muzd mənasındadır.
  • Həmadə qadın idi (olub) ya kişi və necə şəxsiyyətə malik idi?
    5637 تاريخ بزرگان 2012/02/07
    Rical (elm adıdır) mənbələrində qeyd olunanlara əsasən iki qadın şəxsiyyəti "Həmadə" adında olubdur ki, biri "Həmadə bint Rəca" və başqası "Həmadə bintil- Həsən". Belə nəzərə gəlir ki, həqiqətdə bu ikisi bir nəfər ola. Bu xanım, İmam Sadiqin (ə) səhabələrindən olub və Kuleyni və Şeyx Səduq onun vasitəsilə ...
  • Yəfuriyyə firqəsinin mənşəyi və onların əqidələri nə olubdur?
    5618 تاريخ کلام 2012/06/13
    Bu firqə haqqında tarixdə çoxlu məlumat öz əksin tapmayıbdır. O ki, tarixi mənbələrdə gəlib, budur ki: "Yəfuriyyə" firqəsi Muhəmməd ibni Bəşirintabeçiləri olubdurlar ki, Musa ibni Cəfərin (ə) İmamətinə dayanıbdır və sonralar onun İmamətinidə inkar edirlər. Bu dəstənin etiqadı olub ki, o kəslər ki, Musa ...
  • Əgər bir müsəlman araşdırma edəndən sonra məsihi dininə iman gətirsə, fitri mürtəd və edam olunmalıdırmı?
    11315 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2011/09/11
    İslam dini hamını İlahi tövhidi qəbul etməyə dəvət etsə də, amma bu hamını onu qəbul etməyə məcbur etmək mənasında deyil. Çünki iman və etiqad məcburiyyət və zoru qəbul etmir. Əlbəttə bu iş dinin əsası ilə müxalifətçilik fəzasına şərait yaratmaq mənasına deyil. Çünki İslamın əsası tövhid və şirki inkar etməyə möhkəmlənibdir. ...
  • Мөҹүзәни неҹә тәриф вә исбат етмәк олар?
    7758 Quran elmləri 2010/07/18
       Мөҹүзә гејри ади бир әмәл олуб, мүбаризә илә јанашыдыр вә диҝәр тәрәфдән, мөҹүзә ҝөстәрән тәрәфидән иддиа да олмалыдыр. Гејри-ади иш тәбиәт ганунуна мүвафиг олмадан баш верир.   Мөҹүзәнин гејри-ади бир әмәл олмасы сәбәбијјәт ганунунун ...
  • Aya məsum olmayan Müctəhiddən itaət etməyə dəlalət dən ayə və rəvayətə işarə edə bilərsinizmi?
    5850 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qurani- kərim buyurur: Və yaxşı deyildir müsəlmanlar hamısı (cihad üçün) hərəkət etsinlər. Bəs nə üçün o dəstələrdən bir hissəsi köçmürlər ki, (bir hissəsi qalsın və) dində məlumat əldə etsinlər və öz qövmlərini ki, onlara doğru qayıtdılar, qorxutsunlar ki, onlar (İlahi əzabdan) qorxsunlar.[1] Quran, bu ayədə ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    162972 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    155229 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    117857 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    109849 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    99205 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    91434 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    53428 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    45527 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    43840 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    43019 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...