جستجوی پیشرفته
بازدید
5459
آخرین بروزرسانی: 1399/02/22
خلاصه پرسش
معنای «نور سیاه» در ادبیات عرفانی چیست؟ و آیا به موضوع نور سیاه در آیات قرآن و احادیث اهل‌‌بیت(ع) اشاره شده است؟
پرسش
نور سیاه چیست؟ در ادبیات عرفانی به نور سیاه، زیاد اشاره شده است. آیا به موضوع نور سیاه در آیات قرآن و احادیث اهل‌‌بیت(ع) اشاره شده است؟ و چرا برخی(مثل لاهیجی) نور سیاه را نور ذات خدا دانستند، اما عده‌ای(مثل غزالی و عین القضا همدانی) این نور را نور ابلیس می‌دانند؟ دلیل این اختلاف چیست ؟ و کدام نظر صحیح است؟
پاسخ اجمالی

در نظر اهل عرفان هنگامی که اسرار توحیدی بر قلب سالک وارد گردد؛ نوری را در قلب خود مشاهده می‌کند که از عرش تا لایه‌های زیرین زمین را احاطه کرده است. و این نور چون رنگ ندارد او را نور سیاه می‌نامند.[i]

گفتنی است؛ بر اساس جست‌وجوهای صورت گرفته در آیات و روایات، چنین اصطلاحی را نیافتیم، علاوه بر آن‌که برای تمام نورهای معنوی نمی‌توان رنگی را در نظر گرفت و این منحصر به نوری نیست که گفته شد و بر این اساس، تمام نورهای معنوی باید نور سیاه باشند. به هر حال برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید به مقالاتی که در این زمینه نگاشته شده، مراجعه فرمایید.[ii]

لازم به ذکر است که اختلاف نظر عرفا در این موضوع به جهت اختلاف اصطلاح است؛ یعنی برخی با یک لحاظی برای یک حقیقتی واژه و اصطلاح خاصی وضع می‌کنند که این اصطلاح و یا آن لحاظ در مکتب و دستگاه فلسفی و عرفانی دیگری ملحوظ نیست.

 


[i]. عجم، رفیق، موسوعة مصطلحات التصوف الإسلامی، ص 1055، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، چاپ اول، 1999م.

[ii]. به عنوان نمونه، ر. ک: زمانی، مهدی، نور سیاه در ادب عرفانی، دو فصلنامه علمی پژوهشی ادبیات عرفانی، دانشگاه الزهرا(س)، ص 209 - 239، سال پنجم، شماره 10، بهار و تابستان 1393؛ جعفری لنگرودی، ملیحه، ذاکری، احمد، نور سیاه در عرفان از دیدگاه اسیری لاهیچی، فصلنامه عرفان اسلامی، ص 197- 213، سال یازدهم، شماره 41، پاییز 1393.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • اگر انسان به مدت سه روز با کسی قهر باشد، آیا کار گناهی انجام داده‌است؟
    40883 گناه و رذائل اخلاقی 1392/04/09
    بر اساس آنچه از روایات به دست می‌آید، اگر به هر دلیلی میان دو برادر مسلمان کدورتی پیش آمد، باید از ادامه آن جلوگیری کرده و اقدام به آشتی و دوستی نمایند و در صورتی که امکان آشتی وجود داشته باشد، ادامه قهر، گناه به حساب می‌آید. عفو ...
  • چرا زنان نمی توانند لباس مردها را بپوشند؟
    23447 Philosophy of Religion and Law 1388/03/30
    ابتدا باید در نظر داشت برخی فقها این نوع پوشش را به طور مطلق حرام می دانند؛ برخی دیگر می گویند: اگر این نوع پوشش به شکل عادت و روش زندگی در آید حرام است. برخی نیز قیودات دیگری دارند.اما در مورد فلسفه و حکمت احکام الاهی ابتدا به ...
  • آیا چگونگی رشد جنین در شکم مادر و دمیده شدن روح به آن، در احادیث تشریح شده است؟
    19395 حدیث 1391/12/15
    روایتی که به صراحت به این موضوع بپردازد، در متون روایی مشاهده نشده است، اما در بعضی از روایات ضمن طرح مباحثی به این مسئله اشاره شده است؛ مانند این روایات: 1. «نَبْدَأُ یَا مُفَضَّلُ بِذِکْرِ خَلْقِ الْإِنْسَانِ فَاعْتَبِرْ بِهِ فَأَوَّلُ ذَلِکَ مَا یُدَبَّرُ بِهِ الْجَنِینُ فِی الرَّحِمِ ...
  • ظلم چیست و چه گناهانی ظلم هستند؟
    67267 گناه 1392/10/25
    ظلم دو معنا دارد؛ یک معنای عام که جامع همه‌ی رذایل بوده، و شامل ارتکاب هر یک از زشتی‌های شرعی و عقلی است. و معنای خاصی که انصراف به ضرر و اذیت رسانیدن به دیگران دارد، مواردی مانند: کشتن، زدن، دشنام دادن، غیبت و تهمت، دزدی و هرگونه ...
  • آیا در میان یاران ائمه(ع)، افرادی از نژاد کُرد نیز مشاهده می‌شود؟
    3621 اهل بیت و یاران 1400/01/25
    در پاسخ به این پرسش ابتدا باید به دو مقدمه توجه داشت:ارزش و کرامت انسان به نژاد، نسب، قوم، قبیله و... بستگی ندارد، چنان‌که خدای متعال فرمود: «إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثى‏ وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ‏»؛
  • چرا در فرازهایی از قرآن کریم، پرسش‌گری‌ مورد نکوهش و توبیخ قرار گرفته است؟
    5965 تفسیر 1397/04/06
    قرآن کریم، هیچ‌گاه آن نوع از پرسش‌گری را که هدفش تنها افزودن بر دانش مفید باشد سرزنش نمی‌کند، بلکه تنها آن نوع از پرسیدن، مورد نکوهش قرآن است که به منظور لجبازی، حاشیه‌سازی و اموری از این دست باشد. در همین راستا: 1. آنچه در آیه 26 سوره ...
  • اگر شخصی به جای پول، چک شخص دیگری را به طرف مقابل بدهد و آن چک وصول نشود، این شخص مدیون خواهد بود یا خیر؟
    2943 خرید و فروش 1398/11/13
    در فرض سؤال، فروشنده چک مدیون نبوده و نسبت به خریدار بدهی نخواهد داشت؛ بلکه صادر کننده چک، مدیون خواهد بود، مگر این‌که در هنگام فروش چک شرط خاصی قرار داده شود و یا آن‌که از نظر عرف، شرط ضمن عقدی وجود داشته  باشد.گفتنی است؛ اگر ...
  • معنای «اصل غلبه» در فقه اسلامی چیست؟
    10464 مبانی فقهی و اصولی 1397/11/25
    اصل یا قاعده غلبه -که در فقه شیعه بیشتر با عنوان «الظّن یلحق الشّی‌ء بالأعمّ الاغلب» از آن یاد می‌شود[1]- عبارت است از: اشتراک بیشتر افراد عنوان کلی در یک صفت یا حکم، به طوری که گمان برود که داشتن آن ویژگی ...
  • راویان طبقه اول امام حسن مجتبی(ع) چه کسانی بودند؟
    8603 امام حسن مجتبی ع 1392/07/11
    ۱. راویان و اصحاب امام حسن مجتبی(ع) در کتاب‌های متعددی نام برده شده‌اند که شیخ طوسی حدود 40 نفر از اصحاب و راویان آن‌حضرت را در کتاب رجال خویش بر شمرده است. این اسامی عبارت‌اند از: أحنف بن قیس أصبغ بن نباتة أشعث بن سوار جابر بن عبد ...
  • فرق عدل در شیعه با معتزله چیست؟
    25148 جبر یا اختیار و عدالت پروردگار 1388/07/25
    هر دو مکتب شیعه و معتزله، عدل را به عنوان یکی از اصول مذهب خود اعلام می‌نمایند و هر دوی آنها به حسن و قبح عقلی معتقدند، بدین معنا که موضوعاتی وجود دارند که حتی اگر حکمی در ارتباط با آنها از جانب شرع مقدس نازل نشده باشد، ...

پربازدیدترین ها