Saytın kodu
az21750
Arxiv kodu
34781
Dəstə
Hədis elmləri ,فرشتگان
Sualın xülasəsi
Aya rəvayətlərdə su pərisi yaxud dəniz pərisi və ya su və dəniz firiştəsi varmı?
Sual
Salamun əleykum. Su pərisi haqqinda məlumat verin zehmt olmasa cavab verin.
Qısa cavab
Bir dəstə mələklər ki, dünya varlığında məsuliyyət sahibidirlər su, dəniz və yağış mələkləriidirlər ki, Mikayıl onların rəhbəridir. Rəvayətlərdə bir dəstə mələklərə işarə olunmuşdur ki, onların vəzifəsi yağışın yağmasıdır, dəqiq və hesab olunmuş hərəkətlə buludları dünyanın hər bir tərəfinə hidayət edirlər. Yağışın hər bir damcısı ilə bir mələk aşağı gəlir ki, Allahın əmr etdiyi yerdə qərar versinlər.
Ətreaflı cavab
Allahın böyük mələklərinin hər birinin məxsus vəzifəsi vardır[1], o cür ki, Həzrət Cəbrayıl və onun ixtiyarında olan mələklərin vəzifəsi vəhy və rəhmani ilhamları insanlara çatdırmaqdır[2]. Həzrət Mikayıl və onu ixtiyarında olan mələklərin vəzifəsi ruzi atdırmaq, külək və yağışın tədbir olunmasıdır.[3]
Həzrət Əzrayıl və onun xidmətində olan mələklərin vəzifəsi ruhu almaq və canlıların ölümündən ibarətdir.[4] Həzrət İsrafil və onun ixtiyarında olan mələklərin vəzifəsi isə dünyanın dəyişilməsindən ibarətdir.[5]
Bütün bunlar dünyanın qanun və nizam çərçivəsi daxilində olmasından xəbər verir ki, bunların hamısı Allahın iradəsiylə həyata keçir. Bəs Allahın hər bir sonsuz neməti, və o cümlədən hər bir iş ki, təbiətdə baş verir mələklərin vasitəsiylə icra olunur. Bu mələklərin hər birinin özünə məxsus vəzifələri vardır o cür ki, su, dəniz və yağış mələkləri və onların da rəhbəri Mikayıl mələkdir.
Bu nöqtəyə işrə etmək lazımdır ki, bir çox vxtlarda eşidirik və yaxud şəkillərdə, manitorlarda və müşahidə edirik əsassız olaraq mələkləri qadın olaraq təsvir edirlər və bir çox insanlar mələk kəlməsi eşitdikdə, fikirlərində qanadlı, gözəl və... qadın kimi təsəvvür edirlər! Bu məsələ bundan qaynaqlanır ki, onlardan doğru və düzgün şəkildə məlumat əldə yoxdur. Lakin Allah Taala səmavi kitablarda xususiylə də Quranda onların varlığın idarəsində bərəkətli vücudlarından istifadə olunmasından xəbər verir; istər dünyada istərsədə axirətdə olsun.
Qeyd etmək lazımdır Quran bundan əlavə bu cür xurafatla ki, mələkləri Allahın qızları hesab edən cahillərlə də mübarizə aparmışdır. Onların qız, su pərisi və dəniz qızı kimi bir varlığı olmalarını inkar edir, çünkü mələklərin həqiqəti və onların dünyası maddi deyil, onlar mılıkut aləmindəndirlər.[6]
O cümlədən rəvayətlərdə də bir sıra mələklərə işarə olunmuşdur ki, su, dəniz və yağışın idarə olunması və hesab olunaraq dəqiq şəkildə buludlar dünyanın hər bir tərəfinə hidayət edilməsi onların ixtiyarındadır.
Nümunə olaraq bir neçə rəvayətə işarə olunur:
Həzrət Əzrayıl və onun xidmətində olan mələklərin vəzifəsi ruhu almaq və canlıların ölümündən ibarətdir.[4] Həzrət İsrafil və onun ixtiyarında olan mələklərin vəzifəsi isə dünyanın dəyişilməsindən ibarətdir.[5]
Bütün bunlar dünyanın qanun və nizam çərçivəsi daxilində olmasından xəbər verir ki, bunların hamısı Allahın iradəsiylə həyata keçir. Bəs Allahın hər bir sonsuz neməti, və o cümlədən hər bir iş ki, təbiətdə baş verir mələklərin vasitəsiylə icra olunur. Bu mələklərin hər birinin özünə məxsus vəzifələri vardır o cür ki, su, dəniz və yağış mələkləri və onların da rəhbəri Mikayıl mələkdir.
Bu nöqtəyə işrə etmək lazımdır ki, bir çox vxtlarda eşidirik və yaxud şəkillərdə, manitorlarda və müşahidə edirik əsassız olaraq mələkləri qadın olaraq təsvir edirlər və bir çox insanlar mələk kəlməsi eşitdikdə, fikirlərində qanadlı, gözəl və... qadın kimi təsəvvür edirlər! Bu məsələ bundan qaynaqlanır ki, onlardan doğru və düzgün şəkildə məlumat əldə yoxdur. Lakin Allah Taala səmavi kitablarda xususiylə də Quranda onların varlığın idarəsində bərəkətli vücudlarından istifadə olunmasından xəbər verir; istər dünyada istərsədə axirətdə olsun.
Qeyd etmək lazımdır Quran bundan əlavə bu cür xurafatla ki, mələkləri Allahın qızları hesab edən cahillərlə də mübarizə aparmışdır. Onların qız, su pərisi və dəniz qızı kimi bir varlığı olmalarını inkar edir, çünkü mələklərin həqiqəti və onların dünyası maddi deyil, onlar mılıkut aləmindəndirlər.[6]
O cümlədən rəvayətlərdə də bir sıra mələklərə işarə olunmuşdur ki, su, dəniz və yağışın idarə olunması və hesab olunaraq dəqiq şəkildə buludlar dünyanın hər bir tərəfinə hidayət edilməsi onların ixtiyarındadır.
Nümunə olaraq bir neçə rəvayətə işarə olunur:
- Peyğəmbər (s)[7] «وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً» ayəsinin təfsirində buyurur: məqsəd yağışın göndərilməsidir ki, onun hər bir damcısıyla bir mələk enir Allahın əmr etdiyi yerinde qərar versin.[8]
- İmam Əli (ə)- dan mədd və cəzr barəsində sual olundu, bunlar nədir? Həzrət buyurdu: Dəryalara vəkil olan mələk vardır ki, onun adı Rommandir ayağını dənizə qoyduğu zaman suyun səthi qalxar və mədd yaranır; və hər zaman ayağını dənizdən görürsə suyun səthi aşağı düşər və cəzr yaranar.[9] (Əlbətdə bu rəvayətdə mədd və cəzr mövzusu ay və günəşin cazibə təsiridir, və bu məsələylə heç bir müxalifəti yoxdur, çünkü həmin cazibə mələklərin tədbiri daxilindədirş).
»Yağışın hec bir damcısı yağmır yalnız mələklərin əllərində olan peymanələr vasitəsiylə nazil olur. Yalnız Nuh peyğəmbərin (ə) zamanında bir başa suyun özunə əmr olundu və su coşub tüğyan etdi, odur ki, Allah Taala buyurur: O zaman ki, su tüğyan etdi və çoxalmağa başladı.[10]«[11] Qeyd etmək lazımdır imam Əlinin (ə), mələklər əlində peymanə olmasından məqsəd, insanlar arasında hesab olunan maddi peymanə deyil.
- İmam Zeyəl Abidin (ə) Səhifeye Səccadiyənin üçüncü duasının bir hissəsində Allah dərgahına üz tutaraq buyurur: «Salam göndər buludları gəzdirən və yağış yağdıran mələklərə ki, buludlara səslənsələr buludların səsi qulaqlara çatar və buludlar onun qorxusundan hərəkət edər və ildırımlar parıldayar; və o mələklər ki, qar dənələri və yağış damcılarıyla (yer üzünə) enirlər və o mələklər ki, buludlar xəzinəsinin qorucusudurlar və o mələklər ki, dağların qorucusudurlar onları parçalanmaqdan qoruyurlar, o mələklər ki, suların miqdarını və yağışların peymanəsini onlara öyrətmisən»[12]
İmam Səccadın bu gözəl kəlamlarında ki, külək, yağış, bulud, ildırım, qar və dağlardan söz açmışdır, mələklərin hər birinin onların vücud və varlığında təsiri vardır, onları bu yazıda şərh etməyə macal yoxdur.
- İmam Baqir (ə) buyurur: «Həqiqətən Allahın küləklərdən qoşunu var hər kəs onun əmrlərindən sıxsa və günah etsə, onun vasitəsiylə əzab edər, və hər bir külək üçün bir mələk təyin olunmuşdur ki, onun göstərişlərinə əməl olunsun... və Allahın rəhmət küləyi vardır bahar kiləyi kimi, və o küləklər kimi ki, buludları sıxır və Allahın izniyləonları yağmağa məcbur edir və yenə də bir- birindən ayırırlar, o rəhmət buludları ki, Allah Taala öz kitabında onların adına işarə etmişdir. Lakin dörd tanınmış küləklər həmin adları zikr olunmuş mələklərdir ki, ibarətdirlər: Şimal, Cənub, Səba və Dubur; bunların hər biri üçün bir mələk təyin edilmişdir...»[13]
- Nəticədə imam Sadiq (ə) buyurur: Dənizlərdə bir damcı yoxdur məgər onun üçün bir mələk təyin olunmuşdur, çünkü hər zaman mələk dalğaların coşduğunu və onun səsini eşitsə qanadlarıyla onu vurubsakitləşdirər; onları həbs edər ki, bir- birinə qovuşsunlar.[14]
Bu rəvayətlərə əsasən dənizlərin hər bir damcısı üçün dəniz mələyi təyin olunmuşdur.
Əlbətdə mümkündür bu cür məsələlərdə mələkdən məqsəd, Allahın maddi qoşunları olsun; o cümlədən yerin cazibə qüvvəsi ki, rəvayətlərdə ondan mələk adı kimi istifadə olunmuşdur. O cür ki, mikrobu rəvayətlərdə şeytan dlndırmışlar.
Əlbətdə mümkündür bu cür məsələlərdə mələkdən məqsəd, Allahın maddi qoşunları olsun; o cümlədən yerin cazibə qüvvəsi ki, rəvayətlərdə ondan mələk adı kimi istifadə olunmuşdur. O cür ki, mikrobu rəvayətlərdə şeytan dlndırmışlar.
[1] - Bax: Quranda mələklərin vəzifəsi və məqamı, sual 33694.
[2] - Bax: Bəqərə 97.
[3] Bax: Naziat 5, bax: Məclisi, Məhəmməd Baqir, Biharul- ənvar, cild 56, səh 258, Dare ehyaut- turas əl- ərəbi, Beyrut, ikinci çap, 1403 q. Bəhrani, Seyyid Haşim, Əl- borhan fi təfsiril- quran, cild 5, səh 200, Bonyade besət, Tehran, birinci çap, 1416 q.
[4] - Bax: Səcdə 11; rəvayətlərdə Əzrayılın adı ( mələkul movt) ölüm mələyi kimi qeyd olunmuşdur. Bax: Ölüm mələyi və həyat. Sual 1075.
[5] - Bax: Zümər 68; Qumi Əli ibni ibrahim, Təfsire Qumi, Təhqiq: Musəvi Cəzairi, Seyyid Təyyib, cild 2, səh 252, Darul kitab, Qum üçüncü çap, 1404 qəməri.
[6] -Bax: Mələklərin mücərrədliyi. Sual 93. Mələklərin ölümü və ömrü, sual 963. Mələklərin varlığının məqamı, sual 1853. Yaranmışlar və mələklər arasında bərabərlik, sual 17947.
[7] - Bəqərə 22 (və səmadan su nazil oldu).
[8] - Biharul- ənvar, cild 27, səh 99.
[9] - Şeyx Səduq, İləluş- Şəraye, cild 2, səh 554, Ketabfuruşiye Davəri, Qum, birinci çap, 1385 şəmsi.
[10] - Haqqə 11, «إِنَّا لَمَّا طَغَى الْماء»
[11] - Biharul- ənvar, cild 57, səh 20. Cəlaluddin Siyuti, Əbdulrəhman ibni Əbi Bəkr, Əl- həbaik fi əxbaril- məlaik, səh 115, Darul- kitab əl- elmiyyə, Beyrut, birinci çap, 1405q.
[12] - Əli ibni Hqseyn (ə) (dördüncü imam) Səhifeye Səccadiyə, səh 38, Dəftəre nəşre Əl- Hadi, Qum, birinci çap, 1376 ş. Səhifeye Səccadiyə, tərcümə: Ayəti, Əbul- Məhəmməd, səh 41, Suruş, Tehran, ikinci çap, 1375 ş.
«وَ خُزَّانِ الْمَطَرِ وَ زَوَاجِرِ السَّحَابِ (14) وَ الَّذِی بِصَوْتِ زَجْرِهِ یسْمَعُ زَجَلُ الرُّعُودِ، وَ إِذَا سَبَحَتْ بِهِ حَفِیفَةُ السَّحَابِ الْتَمَعَتْ
صَوَاعِقُ الْبُرُوقِ. (15) وَ مُشَیعِی الثَّلْجِ وَ الْبَرَدِ، وَ الْهَابِطِینَ مَعَ قَطْرِ الْمَطَرِ إِذَا نَزَلَ، وَ الْقُوَّامِ عَلَى خَزَائِنِ الرِّیاحِ، وَ الْمُوَکَّلِینَ بِالْجِبَالِ فَلَا تَزُولُ (16) وَ الَّذِینَ عَرَّفْتَهُمْ مَثَاقِیلَ الْمِیاهِ، وَ کَیلَ مَا تَحْوِیهِ لَوَاعِجُ الْأَمْطَارِ وَ عَوَالِجُهَا»
«وَ خُزَّانِ الْمَطَرِ وَ زَوَاجِرِ السَّحَابِ (14) وَ الَّذِی بِصَوْتِ زَجْرِهِ یسْمَعُ زَجَلُ الرُّعُودِ، وَ إِذَا سَبَحَتْ بِهِ حَفِیفَةُ السَّحَابِ الْتَمَعَتْ
صَوَاعِقُ الْبُرُوقِ. (15) وَ مُشَیعِی الثَّلْجِ وَ الْبَرَدِ، وَ الْهَابِطِینَ مَعَ قَطْرِ الْمَطَرِ إِذَا نَزَلَ، وَ الْقُوَّامِ عَلَى خَزَائِنِ الرِّیاحِ، وَ الْمُوَکَّلِینَ بِالْجِبَالِ فَلَا تَزُولُ (16) وَ الَّذِینَ عَرَّفْتَهُمْ مَثَاقِیلَ الْمِیاهِ، وَ کَیلَ مَا تَحْوِیهِ لَوَاعِجُ الْأَمْطَارِ وَ عَوَالِجُهَا»
[13] - Şeyx Səduq, Mən la yəhzuruhul- Fəqih, Təhqiq: Qəffari, Əliəkbər, cild 1, səh 545- 546, Dəftəre intişarate islamı, Qum, ikinci çap, 1413 q.
[14] - İbni Quləviyə, Cəfər ibni Məhəmməd, Kamiluz- ziyarət, Təhqiq: Əmini, Əbdulhüseyn, səh 82, Darul Murtəzəviyə, Nəcəfi Əşrəf, birinci çap, 1356 şəmsi.