گناه به منزله سم مهلک است و بر فرد و اجتماع ضررهای گوناگونی را وارد می سازد، منشأ ارتکاب و غوطه ور شدن در گناه را باید در جهل و غفلت جستجو کرد. مهم ترین سلاح دشمن و اوّلین راه نفوذ او در انسان، غافل کردن اوست. جهل نیز سرچشمه فساد است، جهل به ارزشهاى وجودى انسان، جهل به مهربانی و حکمت خداوند در قانون گذاری، جهل به آثار ارزنده پاکدامنى و عفت، جهل به عواقب گناه و ... .
برای نجات از گناهان چند راه را مىتوان ذکر کرد:
الف. توجه به عظمت خدا و نعمت های بی شماری که به بندگانش بخشیده است.
ب. توجه به علم و حکمت و لطف خداوند در قانون گذاری و حرام و حلال کردن کارها و اشیاء.
ج. توجه به مضرات گناه در زندگی فردی و اجتماعی.
د. توجه به ارزش و مقام والای خود در بین مخلوقات.
ه: توجه به وظیفه انسان در مقابل نعمت های بی شمار خدا.
مهم ترین منشأ گناه و نافرمانی خداوند غفلت و جهل انسان است. اگر شیطان بتواند کسى را از مقام خود، عظمت، علم، حکمت و لطف خداوند، نعمت های بی شمار او، مضرات و عواقب گناه و… غافل کند، او را به آسانی به وادی گناه و نا فرمانی می کشاند. همچنین جهل و نادانى به ارزشهاى وجودى انسان، جهل به آثار ارزنده پاکدامنى و عفت، جهل به عواقب گناه و بالاخره جهل به اوامر و نواهى الاهى باعث ارتکاب بسیاری از گناهان است.[1]
بهترین راه برای نجات از گناه از بین بردن جهل و غفلت است. اگر ما همواره به عظمت خدا و نعمت های بی شماری که به ما و دیگر بندگانش بخشیده است توجه داشته باشیم در صدد شکر گزاری و جبران نعمت های او خواهیم بود نه به دنبال عصیان و سرکشی. و اگر به علم و حکمت و لطف خداوند در قانون گذاری و حرام و حلال کردن کارها و اشیاء توجه و اطمینان داشته باشیم در می یابیم که هر آنچه را خداوند بر ما حلال کرده قطعا خیر و صلاح و منفعت ما در آن است و هر آنچه را خداوند بر ما حرام کرده قطعا به ضرر ما بوده است و این جاست که هیچگاه صلاح و منفعت خویش را رها نخواهیم کرد و به دنبال شر و ضرر نخواهیم رفت.
و اگر نسان به ارزش و مقام والای خود در بین دیگر مخلوقات توجه کند و این که گناه این ارزش و مقام را از بین خواهد برد، حاضر نخواهد شد تا این ارزش بزرگ را برای لذت آنی و بی ارزش و زود گذر از دست بدهد.
بنا براین شما باید با بیانی شیرین تؤام با دلسوزی، او را متوجه ارزش مقام خود و وظیفه اش در برابر عظمت پروردگار متعال نمائید.
راه کار عملی برای نجات افراد مبتلا به گناه
قبل از هر چیز این مطلب باید بررسی گردد که فرد آلوده به گناه در چه مرحله ای قرار دارد، تا بر آن اساس تصمیم مناسب اتخاذ شود؛ پس اگر در مراحل ابتدایی است با تذکر مطالب کلی که در بالا بیان شده با بیان شیرن و نیز جایگزین کردن لذت های حلال بجای لذت های حرام می توان او را از مسیر گناه بر گرداند. ولی اگر در مرحله پیشرفته است که گناه با او عجین شده است، فکر و دل او را تسخیر نموده است؛ در این صورت نجات او نیاز به تلاش و توانمندی بیشتری است؛ یعنی فرد توانمندی ابتدا با طرح دوستی بتواند با طرح اشکالات قوی پایه های افکار و اعتقادات باطل او را به چالش بکشاند، سپس با دلایل محکم و قوی عقاید و افکار درست را جایگزین کند و با آرامی او را از منجلاب گناه به گلستان طاعت الاهی بکشاند.