انسان به طور فطری طالب کمال است و پیوسته می کوشد از نقص به کمال حرکت کند و در همه جهت به کمال برسد. هر چند که ممکن است در تشخیص کمالات دچار اشتباه شود و به بیراهه رود. ولی اصل کمال جویی از امور فطری انسان است که خدا در درون همه انسان ها قرار داده است.

 

ایمان یکی از شاخص های کمال انسان و نیز مهم ترین کمالی است که دارای مراتب بوده و سزاوار است هر انسان مؤمنی کوشش کند تا هر روز بر ایمان خود افزوده و آن را تقویت نماید.

 

برای تقویت ایمان صحیح باید در سه عرصه علمی، عملی و عاطفی کوشید.

 

1- از جهت علمی:

 

همه فقهاء شیعه فرموده اند تقلید در اصول دین جایز نیست و انسان باید با فکر و تحقیق و دلیل این اصول را بپذیرد و به آنها یقین پیدا کند. بنا براین هر فرد شیعه ای باید باورها و اعتقادات خود را مستدلٌ سازد و مطالعه و تحقیق در مسائل دین بویژه مسائل اعتقادی را جزء برنامه های روزانه خود قرار داده و روز به روز بر عمق و گستره اطلاعات دینی و شیعی خود بیفزاید تا بتواند ساحت اعتقادات را از خرافاتی که توسط افراد مغرض و ناآگاه ساخته و به اسم دین و مقدسات عرضه می شود پاک ساخته اسلام ناب محمدی را که همان مذهب حقه شیعه اثنا عشری (دوازده امامی)است را به دیگران نیز عرضه نمایند. اگر انسان با دلیل و استدلال مطلبی را باور کند در این صورت با کوچک ترین شبهه ای ایمانش سست نخواهد شد. همه سفارشاتی که اسلام و قرآن به دانش و تفکر کرده اند، در همین راستا ارزیابی می گردد.

 

هر فرد شیعه ای با مطالعه اعتقادات شیعه از برتری این اعتقادات بر اعتقادات سایر مذاهب مطلع گشته و با درک این برتری ها ایمانش تقویت می شود.[1]

 

یک فرد شیعی باید توجه داشته باشد که دین خود را از چه کسانی گرفته است و چه کسانی را الگوی خود قرار داده است. شیعه مفتخر است کسانی را امام خود قرار داده است که خدا آنها را از آلودگی ها پاک ساخته است و آنها را معدن دانش و صاحبان علم معرفی کرده است.[2]

 

همچنین باید نسبت به شبهاتی که احتمالا در اذهان ایجاد می شود، کاملا حساس بوده و با تحقیق و مطالعه دقیق جواب صحیح و قانع کننده ای برای آن تهیه شودچرا که شبهه به سان بیماری واگیر دار است که اگر درست و سریع درمان نشود ممکن است هم فرد مبتلا را گرفتار می کند و هم به دیگران سرایت کرده و آنان را نیز بیمار می سازد. شبهات دینی نیز اگر به طور صحیح و منطقی بر طرف نشود ، به تدریج پایه ایمان و ا عتقادات فرد و جامعه را ویران می سازد.

 

2- از جهت عملی:

 

تهذیب نفس که در منابع دینی ما از آن به «جهاد اکبر» یاد شده است، مهمترین عامل تکامل و تقویت ایمان است.

 

همچنین انجام صحیح عبادات با مراعات شرایط و آداب آن در باورهای انسان اثر مثبت گذاشته و این باورها را محکم تر می سازد. از دید قرآن و روایات عمل انسان در تحکیم یا تضعیف باورهای دینی او بسیار مؤثر است. قرآن کریم می فرماید: «پروردگارت را عبادت کن تا یقین به سوی تو بیاید»[3].

 

از طرف دیگر عمل ناشایست و معصیت به تدریج ایمان انسان را سست کرده و حتی او را به کفر می کشاند. قرآن کریم در این باره می فرماید: «سرانجام کار آنان که به اعمال زشت و کردار بد پرداختند، این شد که کافر شده و آیات خدا را تکذیب و تمسخر کردند».[4]

 

3- از جهت عاطفی:

 

یکی از ابعاد مهم انسان ، بعد عاطفه است که نقش آن در اعتقادات انسان بسیار مؤثر است تا جایی که در برخی از احادیث، دین به محبت تفسیر شده است. امام صادق (ع) فرمود: «دین غیر از محبت نیست»[5] محبت واقعی انسان را به اطاعت از محبوب وادار می کند و هر آن چه محبوب از او بخواهد به بهترین صورت فرمانبر داری می کند؛ از این رو امام صادق (ع) در ادامه حدیث یاد شده این آیه را تلاوت می کند: «ای پیامبر بگو اگر خدا را دوست دارید، از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد»[6]

 

براین اساس؛ تقویت عواطف بر پایه شناخت و معرفت صحیح یکی دیگر از عوامل تقویت باورهای شیعی است.