لطفا صبرکنید
بازدید
9831
آخرین بروزرسانی: 1397/08/06
کد سایت fa39905 کد بایگانی 48696 نمایه ملاصدرا و انسان مثال الهی
طبقه بندی موضوعی انسان شناسی,انسان شناسی
برچسب انسان|ملاصدرا|مثال الهی
خلاصه پرسش
منظور ملاصدرا از این‌که می‌گوید انسان مثال الهی است چیست؟
پرسش
منظور ملاصدرا از این‌که می‌گوید انسان مثال الهی است چیست؟
پاسخ اجمالی
حکیمان بر این باورند که بین مثل و مثال تفاوت وجود دارد و در بیان فرق این دو می‌گویند: مثل‏ شى‏ء آن است که با او در تمام ماهیّت، موافق و متحد باشد و اختلاف تنها در عوارض شخصی و فردی باشد؛ مانند زید که مثل‏ عمرو در ماهیّت انسانیت است و تفاوت آن دو در عوارض فردی و خارج از ماهیت است؛ به همین جهت خداوند هیچ مثل و مانند ندارد: «لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ‏ءٌ».[1]
امّا مثال، نمونه و نشانه چیزی را گویند که با او در بعضى از جهات موافق است، نه در ماهیّت. البته مثال چند نوع است: گاهى بین مثال و شى‏ء ترتب وجود ندارد و در طول هم نیستند، چنان‌که زید در دلیرى مثال‏ شیر است، اما بین وجود زید و وجود شیر ترتب وجود ندارد. گاهی بین مثال و شى‏ء ترتب وجود دارد؛ یعنی مثال ظلّ و سایه شى‏ء است که به حسب وجود در طول آن قرار مى‌‏گیرد و قائم به او است؛ چنان‌که وقتی می‌گوییم موجود پایین(دانى) مثال‏ برای موجود عالى است، این‌گونه است که دانی قائم به عالی است.[2]
حال بر اساس این‌که انسان قابلیت مظهریت تام خداوند را دارد و انسان‏ کامل بالفعل، بالاترین مظهر خداوند است و به تعبیر قرآن کریم انسان خلیفه خداوند است،[3] می‌توان گفت انسان مثال خداوند نیز هست.
 

[1]. شوری، 11.
[2]. ر. ک: حسن زاده آملى، حسن دروس معرفت نفس، ص 403، الف لام میم، قم، چاپ سوم، 1385ش.
[3]. برای اطلاع بیشتر رجوع شود به: پاسخ  2058(انسان و مقام خلیفة اللهی).