Gelişmiş Arama
Ziyaret
11551
Güncellenme Tarihi: 2011/08/16
Soru Özeti
Cabir İbn-i Hayyan’ın kısa biyografisini açıklar mısınız?
Soru
Cabir İbni Hayyan'ın kısaca biyografisini anlatıp defnedildiği yeri bildirir misiniz?
Kısa Cevap

Cabir İbn-i Hayyan, Ebu Abdullah veya Ebu Musa Cabir İbni Abdullah-i Tarsus-i Kufi olarak tanınan

meşhur bir sofidir (tasavvufçudur). [1]

İbni Nedim “El-Fihrist” kitabında onun künyesini Ebu Abdullah olarak zikir ederek, şöyle diyor: Razi (Zekeriya-i Razi) fenni kitaplarında Cabir İbn-i Hayyan’ dan “Üstadım Ebu Musa Cabir İbn- Hayyan” olarak bahsetmektedir. İbni Nedim El-fihrist kitabının başka bir yerinde de ondan Ebu Musa olarak bahsetmektedir. Bu farklılık Cabir İbn-i Hayyanın, Abdullah ve Musa isimli iki çocuğunun olmasından kaynaklanabilir.[2]

Tarihçiler, doğum yeri ve tarihi hakkında farklı görüşlere sahiptirler. Onun asaleten Horasanlı olduğu söylenmektedir. Doktor İhvanı bu konuda söyle diyor: “Cabir İbn-i Hayyan'ın babası Kufe'de attar (baharatçı, miskçi) idi ve Ezd kabilesine mensuptu. Kufe'den Horasan'a muhaceret etmiş ve Cabir Horasan'da dünyaya gelmiştir. Horasan’ın hâkimi Cabir'in babasına şialık ithamında bulunarak onu şehit etti”. [3]

Bu nakle göre Cabir İbn-i Hayyan Horasan’ın Tus şehrinde dünyaya gelmiştir ve İranlıdır.

Elbette bu konuda başka nakillerde bulunmaktadır. Cabir’in Tarsuslu veya Harranlı olduğuna dalalet eder. Afrikalı tarihçi Lio Afrika-i 1526 yılında yazdığı “Kimyacıların Biyografisi” adlı eserinde Cabir den Kimyacıların büyüğü olarak ve Peygamber Efendimizden(s.a.a)  bir asır sonra yaşamış, sonradan Müslüman olmuş bir Yunanlı olarak bahsetmektedir.

Başka bir nakilde ise Cabir İbn-i Hayyanı Aşbili'ye nispet verilmektedir. Ancak Cabir Aşbili, Cabir İbn-i Felahtır. 11’inçi yüzyılda Aşbilde yaşamıştır. Uzay ve yıldız bilimi alanlarında eserleri bulunmaktadır.

İsmi, yaşadığı mekân ve zaman hakkında farklı görüşler olduğu gibi hangi dalda uzman olduğu ve mezhebi hakkında da tarihçiler farklı görüşlere sahiptir.

Şia, Cabir İbn-i Hayyanı Şia’nın büyüklerinden saymakta, başka bir gurup ise onu filozof olarak tanıtmaktadır. Altın ve gümüş sanatında uzman olan bazıları ise onu bu sanatın reisi, başlatıcısı olarak tanıtmaktadırlar.[4]

Doğru olan görüş Cabir İbn-i Hayyan'ın mezhebi acıdan Şia olduğudur.[5] Felsefi bahislere ve münazaralara katıldığı fenni ilimlerde ise bir kimyacı olduğu bilinmektedir.[6]

Cabir’ in biyografilerinin olduğu birçok kaynakta gecen Cafer ismi imam Cafer(a.s)dır. Hacı Halife, Cabir'den İmam Cafer Sadık(a.s)’ın öğrencisi olarak bahsetmektedir.[7],[8]

Cabir İbn-i Hayyan hicri:160 ta ve diğer bir rivayete göre hicri:180 de vefat etmiştir.

Ulemanın Cabir ibni Hayyan hakkında görüşü:

Ulema Cabir’i hekim, matematikçi, filozof, uzay bilimci, tabip, yerbilimci, yazar olarak tanımakta ve bu alanlarda ve birçok diğer ilimde eserlerinin olduğunu kabul etmektedir. Bu durum onun ne kadar zeki, akıllı ve büyük bir himmete sahip olduğuna delalet etmektedir.[9]

Ahmet Fuat Ehvani “El-Mecelle” adlı mısırda yayın yapan bir dergide uzun bir makalede onu n hayatını ele alarak şöyle diyor: “Cabir ibni Hayyan en tanınmış Arap bilim adamlarından biridir. O tecrübî ilimlerin kanunlarını keşfeden, kayda geçen ve bunları aşikâr eden ilk kişidir. O bu işiyle genel olarak bilime, özel olarak ise Arap medeniyetine büyük bir hizmette bulunmuştur”.[10]

Doktor Muhammet Yahya Haşimi “İrfan” dergisinin onuncu sayısında şöyle diyor: “Cabir ibni Hayyan’dan geride kalan elimize ulaşmış Kimya dalındaki eserle de açıkça dile getirmektedir ki Üstadı İmam Sadık(a.s) dır. [11]

Bazılarının hem onun eserlerine hem de İmam Sadık(a.s) la olan birlikteliğini inkâr etmeye çalışsa da açıktır ki O Şia’nın yetiştirdiği Şianın büyüklerinden olan büyük bir bilim adamıdır. [12]



[1] Eyan-ı Şia, 4.c, 30.s.

[2]Cabir ibni Hayyan, Zeki necip Mahmut, 12.s, Tarihi -fikril il-Arabî, İsmail mezher.

[3]Eyan-ı Şia, 4.c, 30.s.

[4]El-fihrist, İbni Nedim, 499.s.

[5]İtikadı olarak

[6] Cabir İbn-i Hayyan, Zeki necip Mahmut, 16.s.

[7] Fi Keşf uz-Zunun, 343.s.

[8] Aynısı,16.s.

[9] Eyan-ı Şia, 4.c, 30.s.

[10] Aynısı

[11] Aynısı

[12] Daha fazla bilgi için: Cabir ibni Hayyan, Zeki necip Mahmut, Tarihi -fikril il-Arabî, İsmail mezher, Cabir ibni Hayyan, Doktor Fekiki.

Ayrıntılı Cevap
Bu sorunun ayrıntılı cevabı yoktur.
Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Müçtehitlerin makamı konusunda bir ayet veya hadis var mı?
    10426 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2009/10/18
    Bu sorunun kısa cevabı yoktur. Ayrıntılı cevap seçeneğini tıklayınız. ...
  • Bu devirde temizliğe riayet etmemize rağmen, adet görme guslünün felsefesi nedir?
    6929 Hukuk ve Şer’I Hükümler Felsefesi 2012/05/16
    İslam’ın tüm hüküm ve buyrukları insanların maddi ve manevi maslahat ve menfaatleri korumak için oluşturulmuş ve bundan başka hiçbir hedef gözetilmemiştir. Yüce Allah bu hükümler ile insanlar için hem manevi hem de cismani taharet ve temizliğin sağlanmasını istemektedir. Esasen guslün ve adet guslünün hikmet ve sırları, zahiri ...
  • Kumar aleti olmaktan çıkmış olan oyun kâğıtlarıyla kumar amacını gütmeksizin oyun oynamanın hükmü nedir, sakıncalı ve işkâlı var mıdır?
    8387 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/06/20
    Zikredilen sorunun cevabı bağlamında imma Humeyni (kuddise sırruh) ve diğer taklidi mercileri şöyle buyurmuşlardı: Örfün nezdinde kumar aleti olarak bilinen oyun kâğıtlarıyla oyun oynamak kesinlikle caiz değildir. (İster kazanmak ve kazanmamak amacını gütsün ister gütmesin). Ama örf nezdinde kumar aletlerinden sayılmayan; örneğin bir anlamda fikri geliştiren ve dini ve ilmi ...
  • Kadın zarif bir varlık mıdır yoksa zayıf bir insan mı?
    11792 Eski Kelam İlmi 2010/12/05
    Kur’an’a göre kadının makamı çok yüksektir. Kur’an yaratılış yönünden kadın ve erkeği aynı cinsten olduğunu söylemekte ve insanlıkta bir bilmektedir. Bu semavi kitap özel ilahi lütufa nail olan, vahiyin rububi makamınaçıkan ve meleklerin konuştuğu kadınlardan bahsetmiş, iman ve Allah yolunda mukavemetin örnekleri olan ...
  • İmamlara ait resimlerin şer’i hükmü nedir?
    7021 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2009/09/07
    Bu sorunun kısa cevabı yoktur. Ayrıntılı cevap seçeneğini tıklayınız. ...
  • Allah, bizi ölümden sonra tekrar bu dünyaya döndürecek olursa biz iyi işler yapar mıyız?
    11185 Eski Kelam İlmi 2010/07/07
    Birincisi, kişilerin isteğine bağlı olarak dünyaya dönebilmelerinin mümkün oluşu yaratılış nizamının bozulmasına ve Peygamberlerin gönderilişinin abes olmasına yol açar. İkincisi, bu kişilerin dünyaya dönmeleri farz-i mahal gerçekleşse bile onların iyi işler yapacakları belli değildir. Çünkü dünya aynı dünyadır ve onlar da aynı istek ve heveslere sahiptirler. Nitekim dünyada da ...
  • Allah’ın fertlere evlat verme ve vermemedeki hikmeti nedir?
    70480 Eski Kelam İlmi 2011/09/21
    Yüce Allah âlim ve hikmet sahibidir. İlahi sünnet her işin sebepler kanalıyla gerçekleşmesini gerektirir. İlahi sünnetlerden bir tanesi de kendine has nedenler aracılığıyla neslin üremesidir. Tarih boyunca evlendikten sonra veya genel olarak veyahut uzun bir müddet süresince evlat sahibi olmayan birçok insan vardır. Bu fertler arasında ömründe hiçbir günaha ...
  • İranda ne kadar Yahudi var ve İran devletinin onlara davranışı nasıldır?
    10619 Düzenler 2011/10/23
    İran İslam Cumhuriyetinde dini azınlıklar (Yahudi, Hıristiyan, Zerdüşt...) Müslümanlarla beraber yaşamaktalar. İran Yahudilerinin kendi istatistiklerine göre İranda şu anda 20 bin civarında Yahudi (Kelimi) vardır.[1] Onlarda diğer İran vatandaşlarının sahip olduğu tüm hak ve hukuka sahiptirler. Ekonomi, ibadet, sosyal ...
  • imamların makamı enbiyaların makamindan daha mi üstün?
    14340 Eski Kelam İlmi 2011/02/14
    İmamların ilmi makamları nebilerinkinden daha üstün olduğu meselesi birçok rivayetlerde konu edilmiş. Bunun asıl delili imamların (a.s.) nurani olan batini boyutlarının peygamber (s.a.a.) ile bir olmalarıdır. Peygamber (s.a.a.) diğer peygamberlerden üstün olduğu gibi, bu kaynaktan yararlanan imamların ilmi makamı da diğer tüm peygamberlerden ...
  • Hangi imam ferec duasını şahsen okumaktaydı?
    15018 Diraytü’l-Hadis (Hadis Etidü) 2012/04/04
    Ferec kavramı, (Arapça) sözlükte “gam ve hüzünden kurtulmak ve ferahlanmak” anlamına gelir.[1] Hadis kitaplarında ferec ve ferahlanmanın hâsıl olması için zikredilen dua ve ameller bu sözlük anlamını taşımaktadır. Burada “Ferec Duası” olarak adlandırılan üç dua ve de “Ferec Namazı” olarak isimlendirilen bir namazı zikretmekle ...

En Çok Okunanlar