Ətraflı axtarış
Baxanların
17092
İnternetə qoyma tarixi: 2015/04/11
Sualın xülasəsi
Başqalarını söymək və təhqir etməyin hökmü nədir?
Sual
Qadın və kişi bir-biri ilə dava-dalaşa başlayırlar. Qadının valideynləri qızlarının dilindən hadisəni külli şəkildə bildikdən sonra qarşı tərəf haqqında heç bir araşdırma aparmadan kürəkənlərinin ardınca söyüş söyüb, təhqir etməyə başlayırlır. ...ona şərəfsiz. dəli və qeyrətsiz kimi ifadələrlə təhqiamiz sözlər deyirlər. Sual budur ki, hətta əgər kürəkən günahkar də olsa, qadının valideynləri tərəfindən belə sözlərin ona qarşı işlədilməsini şəri baxımdan nə qədər düzgündür?
Qısa cavab
İslam müsəlmanların və xüsusilə, möminərin abır-həyalarını həmişə yüksək səviyyədə qorumağı tapşırır. İmam Kazimdən (əleyhissalam)nəql olunur ki, bir gün Məkkədə Kəbə evinin qarşısında durub Kəbəyə belə xitab edir: “Ey Kəbə! Sənin haqqın nə qədər böyükdür. Amma, Allaha and olsun ki, möminin haqqı sənin haqqından üstündür.”[1]
Başqa tərəfdən, İslamda söyüş söymək və təhqir etmək insanın ən çirkin sifətlərindən biri kimi tanıtdırılır. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) buyurur: “Allah-Taala Behişti, söyüş söyənə, pis dilə, həyasıza, danışığında dilin qoruya bilməyən insana haram etmişdir”[2]  Xüsusilə, çox zaman insanların hövsələsiz halda dillərinə gətirdikləri sözlər və ittihamların əksəriyyəti yalan və töhmətdir. Quranda dili pis olanlar haqqında oxuyuruq: Allah (başqalarını) pis hərəkətlərinin açıq (ucadan) deyilməsini sevməz. Yalnız, zülm olunmuş şəxslər müstəsnadır. Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!”[3]
Ona görə ki, Allah-Taala “Səttarul-uyub” (eybləri örtən)dir. Bu səbəbdən sevmir ki, həya pərdəsi aradan götürülsün və başqalarının eyblərini aşkar etsinlər və abır-həyalarını aparsınlar. Bundan əlavə bilirik ki, hər bir insanın hansısa sahədə zəif cəhəti də vardır. Əgər qərar olsa ki, hamı bir-birin zəif nöqtələrini açıb ağartsın cəmiyyətdə əcib bir çirkin bədbinlik ruhiyyəsi hakim olacaq. Bununla da, insnaların bir-biri ilə həmkarlığı böyük bir xətərlə üzləşəcək. Buna görə də ictimai əlaqələrin möhkəmlənməsi, insani cəhətlərin qornuması üçün hansısa düzgün hədəf olmadan, kiminsə abrını aradan aparmaq olmaz.[4]  Beləliklə, ayədə təkcə bir yerdə icazə verilir ki, başqalarının pislikləri cəmiyyətdə aşkarlansın. O da budur ki, zülmə məruz qalmış şəxslər, onlara zülm edən zalımların zülmünü aşkar bəyan edib başqalarına çatdırsınlar.
Bəs, xırda bir ixtilaf və dava-dalaşla heç kimə icazə verilmir ki, başqalarını təhqir etsin, abrın aparsın və eyblərini cəmiyyət içində açıb töksünlər. Əksinə, belə bir hal qarşıya çıxdıqda tam şkildə mülaiymliklə qarşı tərəfin eyblərini özünə xatırlatmalı və mehribançılıqla onları düzgün yola hidayət etməlidirlər. Xüsusilə, illərla yanaşı yaşayacağımız ən yaxın qohum-əqrabamız haqqında daha diqqətli olmaq lazımdır. Həmişə diqqət etmək lazımdır ki, dil yarası çox dərdli olar v insanın ruhiyyəsində çox uzun zaman təsir qoyur. Bu əsasla, əgər insandan belə bir xəta baş versə, yaxınlarını təhqir və ehtiramsızlıq etsə, ən yaxın fürsətdə üzürxahlıq etməli və vurduğu böhtan və töhmətin təsirini aradan aparmağa çalışmalıdır.
Digər tərəfdən, hər kəs, yaxınları tərəfindən töhmət və təhqir olunmuş olarsa, özünün böyüklyü və qəlb genişliyinə görə (yəni, Allahın ona verdiyi səbr və hövsələyə görə) bu mövzunu tez yaddan çıxarmalı və qarşı tərəfin kin-küdurətini qəlbində saxlayıb onun əvəzini çıxmaq fikrində olmamalıdır. Xüsusilə, insanın boynunda haqqı olan ən yaxın qohumları o cümlədən ata-anası, qardaşı, həyat yoldaşı tərəfindən belə hadisə ilə üzləşərsə, daha tez barışmalıdır.   Beləliklə, bütün bu umu-küsünü tamamilə unutmalı və onu da bilməlidir ki, Allah-Taala belə bağışlamaları heç vaxt mükafatsız qoymaz.
 

[1] Müstədrəkül-vəsail, c.9; səh.344; hədis-11039;
[2] Biharul-Ənvar, c.60; səh.207; hədis 39; Əl-Kafi,
[3] Nisa surəsi 148
[4] Təfsir Nümunə, c.4; səh.184
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163817 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158929 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118692 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111825 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    105465 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92531 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54101 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    49266 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44881 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44338 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...