Please Wait
Ziyaret
4508
4508
Güncellenme Tarihi:
2012/11/11
Sitesi Kod
fa2167
Kod Gizlilik Bildirimi
111246
- paylaşmak
Soru Özeti
Eş seçiminde en doğru yol nedir?
Soru
Bir süredir bir kıza aşık olmuş bulunmaktayım. Yapı olarak kolay beğenen bir insan değilim. Ancak onu ilk gördüğüm an kanım kaynadı. İki üç defa onu görmeye gittim ama henüz aklımda. Kendisi benim onu tanıdığımı ve sevdiğimi bilmiyor belkide benden hoşlanmaz. Ne yapacağımı ve onunla nasıl konuşacağımı bilemiyorum ama aklımdan çıkmıyor. Adresinide bilmiyorum belkide mali durumu benden iyidir. Bu kız gördüğüm zaman hayatımı değiştiren tek insan lütfen yardımcı olun.
Kısa Cevap
Şefkatli yaratıcı kadını erkek için, erkeğide kadın için yaratmıştır. Bu ikisi arasında vaki olan ilişkiyide evlilik dairesi içerisinde görmektedir. Bu evlilik tarafların birbirini tanıması ve İslami ölçüler, şartlar dairesinde gerçekleşmelidir. İslami öğretilerde eş seçimi için birçok ölçü ve kriter açıklanmıştır. Bu ölçü ve şartlara riayet etmek aile ve toplum sağlığını güvence altına almaktadır. Bu ölçü ve şartlardan bazıları: İman, ahlak, soylu bir aile, akıl ve ruh sağlığı, güzellik, neşe, yaş ve eğitim denkliği, iffet, kötü alışkanlıklar taşımamak ve ...
Ayrıntılı Cevap
Şefkatli yaratıcı kadını erkek için, erkeğide kadın için yaratmış ve şöyle buyurmuştur: " Kendileri ile huzur bulasınız diye sizin için türünüzden eşler yaratması ve aranızda bir sevgi ve merhamet var etmesi de O’nun (varlığının ve kudretinin) delillerindendir. Şüphesiz bunda düşünen bir toplum için elbette ibretler vardır."[1] Bu birliktelik, beraberlik ve ortak yaşam yalnızca şerri ölçüler çerçevesinde olmalıdır. Kutsal İslam dininde evlilik bir ibadet, insanın dininin koruyucusu, kötülüklerden beri olmak ve temiz yaşamak için bir veslile olarak tanıtılmıştır.
Buna rağmen islam dini her türlü evliliği doğru bulmamaktadır. İslam dini sağlıklı bir toplumun ancak sağlıklı ailelere sahip olacağı zaman mümkün olduğunu bildirmektedir. Sağlıklı aile ise tarafların birbirni iyi tanıması ve İslam dininin belirlediği ölçü ve şartları taşımasına bağlıdır.
Açıkca söylemek gerekir; eşlerin hayatında ortaya çıkan sorunların çoğu kadın ve erkeğin eş seçiminde münasip eşi seçmemelerinden kaynaklanır. Malesef aradan yıllar geçtikten sonra birbirlerine münasip eşler olmadıklarını anlamaktadırlar.
Araştırmalar boşanmalarda etken olan asli unsurların şunlar olduğunu ortaya çıkarmıştır: bağımlılık, yakınların olaylara müdahele etmesi, uyuşmazlık, ekonomik sebepler, kültürel yoksunluk, geleneksel eş seçimi. Malesef seçimlerde sanş ve tesadüf etken olması daha sonra ayrılıklara yol açmaktadır.
Eş seçimi başarılı bir hayatın alt yapısını oluştıran mihenk taşıdır. Malesef ortak hayatta yaşanan başarısızlıklar bu alt yapının doğru temellendirilemesinden kaynaklanmaktadır. Tatlı bir hayatın bir süre sonra yerini acılara ve soğuk rüzgarlara bırakması tarafların her birinin zihninde şu yıkıcı neticeyi doğurur: "Aslında biz en başından birbirimize münasip değildik". Yani eş seçimi aşamasında hata yaptıkları sonucuna varırlar.
Psikologlar ve Aile uzmanları evlilik öncesinde taraflar birbiri hakkında ne kadar doğru ve dakik bilgiler elde edebilirlerse bu evliliğin başarılı olacağı veya başarısız olacağı hakkında daha doğru tahminde bulunabileceğine inanmaktadırlar. Öyleyse bu konu hafife alınamayacak kadar önemli bir konudur. Eş seçimi için vakit ayırmalı ve gerekli incelemeleri dikkatlice yerine getirmeliyiz. Bu bağlamda genç nesli yetiştirmeyi kendilerine görev bilen (inançlı) Psikologlar, Aile uzmanları ve hayrı öğütleyen büyükler kız ve erkeğin ruhsuz ve soğuk bir hayata sahip olup çaresizce ayrılmaya karar vermemeleri için içtenlikle sorunların köküne inerek tarafları uyarmaktadırlar. Bu yolla yanlışları ve hataları en aza indirmeye çalışmaktadırlar. Sorunların önüne geçecek en önemli etkenlerden birisi “münasip eş seçimidir.” Her şeyden önce hayatımızı paylaşmayı düşündüğümüz müstakbel eşimizi iyice tanımamız gerekmektedir. Eğer eş seçimi doğru ve akıllıca gerçekleşecek olursa ister istemez ortak yaşamda meydana gelecek sorunlar dirayet ve bağışlamayla çözülecektir.
Her şeyden önce eş seçmi elbise, hizmetci ve işci seçimi değildir. Zira fert eş seçimiyle kendisine aile hayatını paylaşacağı ve birlikte yaşayacağı bir ortak seçmektedir. Bu hayat arkadaşı ömrümüzün sonuna kadar bizimle ve sır ortağımız olacaktır. Bu birliktelikten kıvanç duymalıdır. Müstakbel eşimiz bizim hayatımızı, malımızı ve her şeyden önce ise sırlarımızı paylaşacağımız insan olacaktır. Sağduyu insanın müstakbel eşi hakkında araştırma yapmasının gerekliliğine ve her türlü oldu bittiye, toleransa yer olmadığına hükmetmektedir. Müstakbel eşinin rusal ve ahlaki özelliklerini tanımalı ve nasıl bir insanı eş seçtiğini bilmelidir. Buna göre eş seçimde araştırma ve tanıma aşaması insan hayatında oldukca önemli bir yere sahiptir. Yaşanan tecrübeler aile arasında yaşanan anlaşmazlıkların, yuvanın yıkılmasının ve boşanmaların kaynağı eş seçiminde aceleci olunması olduğunu göstermektedir.[2]
İşte bu yüzden Masum imamlar (a.s) bu önemli ve belirleyici karar hakkında desturlar vermişlerdir. Eş seçiminde her şeyden önce abdest almalı ve iki rekat namaz kıldıktan sonra Allah Teala’dan ahlaklı, iffetli, insanın izzetini, malını koruyacak, güzel ve hayırlı evlatlar veren layık bir eş nasip etmesini isteyin. Daha sonra eş seçimi için harekete geçin.[3]
Masum İmamların bu desturu sadece fikir ve inceleme ile insanın bu önemli işi yerine getiremeyeceğini insanın hayra ulaşması için Allah Teala’ya sığınması ve ondan yardım dilenmesi gerektiğini göstermektedir.
İslam şeriatı eş seçimi için kriterler ve ölçüler belirlemiştir. Kadın ve erkek eş seçiminde bu kriterlere riayet etmelidir. Böylece eşler ortak yaşamalarında mutlu, sağlıklı, mesut ve istekli olsunlar. Aşağıda bu kriterlere kısaca değinmeye çalışacağız inşallah:
Buna rağmen islam dini her türlü evliliği doğru bulmamaktadır. İslam dini sağlıklı bir toplumun ancak sağlıklı ailelere sahip olacağı zaman mümkün olduğunu bildirmektedir. Sağlıklı aile ise tarafların birbirni iyi tanıması ve İslam dininin belirlediği ölçü ve şartları taşımasına bağlıdır.
Açıkca söylemek gerekir; eşlerin hayatında ortaya çıkan sorunların çoğu kadın ve erkeğin eş seçiminde münasip eşi seçmemelerinden kaynaklanır. Malesef aradan yıllar geçtikten sonra birbirlerine münasip eşler olmadıklarını anlamaktadırlar.
Araştırmalar boşanmalarda etken olan asli unsurların şunlar olduğunu ortaya çıkarmıştır: bağımlılık, yakınların olaylara müdahele etmesi, uyuşmazlık, ekonomik sebepler, kültürel yoksunluk, geleneksel eş seçimi. Malesef seçimlerde sanş ve tesadüf etken olması daha sonra ayrılıklara yol açmaktadır.
Eş seçimi başarılı bir hayatın alt yapısını oluştıran mihenk taşıdır. Malesef ortak hayatta yaşanan başarısızlıklar bu alt yapının doğru temellendirilemesinden kaynaklanmaktadır. Tatlı bir hayatın bir süre sonra yerini acılara ve soğuk rüzgarlara bırakması tarafların her birinin zihninde şu yıkıcı neticeyi doğurur: "Aslında biz en başından birbirimize münasip değildik". Yani eş seçimi aşamasında hata yaptıkları sonucuna varırlar.
Psikologlar ve Aile uzmanları evlilik öncesinde taraflar birbiri hakkında ne kadar doğru ve dakik bilgiler elde edebilirlerse bu evliliğin başarılı olacağı veya başarısız olacağı hakkında daha doğru tahminde bulunabileceğine inanmaktadırlar. Öyleyse bu konu hafife alınamayacak kadar önemli bir konudur. Eş seçimi için vakit ayırmalı ve gerekli incelemeleri dikkatlice yerine getirmeliyiz. Bu bağlamda genç nesli yetiştirmeyi kendilerine görev bilen (inançlı) Psikologlar, Aile uzmanları ve hayrı öğütleyen büyükler kız ve erkeğin ruhsuz ve soğuk bir hayata sahip olup çaresizce ayrılmaya karar vermemeleri için içtenlikle sorunların köküne inerek tarafları uyarmaktadırlar. Bu yolla yanlışları ve hataları en aza indirmeye çalışmaktadırlar. Sorunların önüne geçecek en önemli etkenlerden birisi “münasip eş seçimidir.” Her şeyden önce hayatımızı paylaşmayı düşündüğümüz müstakbel eşimizi iyice tanımamız gerekmektedir. Eğer eş seçimi doğru ve akıllıca gerçekleşecek olursa ister istemez ortak yaşamda meydana gelecek sorunlar dirayet ve bağışlamayla çözülecektir.
Her şeyden önce eş seçmi elbise, hizmetci ve işci seçimi değildir. Zira fert eş seçimiyle kendisine aile hayatını paylaşacağı ve birlikte yaşayacağı bir ortak seçmektedir. Bu hayat arkadaşı ömrümüzün sonuna kadar bizimle ve sır ortağımız olacaktır. Bu birliktelikten kıvanç duymalıdır. Müstakbel eşimiz bizim hayatımızı, malımızı ve her şeyden önce ise sırlarımızı paylaşacağımız insan olacaktır. Sağduyu insanın müstakbel eşi hakkında araştırma yapmasının gerekliliğine ve her türlü oldu bittiye, toleransa yer olmadığına hükmetmektedir. Müstakbel eşinin rusal ve ahlaki özelliklerini tanımalı ve nasıl bir insanı eş seçtiğini bilmelidir. Buna göre eş seçimde araştırma ve tanıma aşaması insan hayatında oldukca önemli bir yere sahiptir. Yaşanan tecrübeler aile arasında yaşanan anlaşmazlıkların, yuvanın yıkılmasının ve boşanmaların kaynağı eş seçiminde aceleci olunması olduğunu göstermektedir.[2]
İşte bu yüzden Masum imamlar (a.s) bu önemli ve belirleyici karar hakkında desturlar vermişlerdir. Eş seçiminde her şeyden önce abdest almalı ve iki rekat namaz kıldıktan sonra Allah Teala’dan ahlaklı, iffetli, insanın izzetini, malını koruyacak, güzel ve hayırlı evlatlar veren layık bir eş nasip etmesini isteyin. Daha sonra eş seçimi için harekete geçin.[3]
Masum İmamların bu desturu sadece fikir ve inceleme ile insanın bu önemli işi yerine getiremeyeceğini insanın hayra ulaşması için Allah Teala’ya sığınması ve ondan yardım dilenmesi gerektiğini göstermektedir.
İslam şeriatı eş seçimi için kriterler ve ölçüler belirlemiştir. Kadın ve erkek eş seçiminde bu kriterlere riayet etmelidir. Böylece eşler ortak yaşamalarında mutlu, sağlıklı, mesut ve istekli olsunlar. Aşağıda bu kriterlere kısaca değinmeye çalışacağız inşallah:
- Gerçek iman sahibi olmak. Zira böylesi bir fert AllahTeala ile kurduğu gönül bağı sayesinde güvenilir birisidir.
- İyi ahlak üzere olmak. Yani insanın beğenilen özelliklere, alışkanlıklara, huylara ve sıfatlara sahip olması; faziletli, kemal üzere, amel ehli, doğru davranışlı olması demektir. Diğer taraftan kötü sıfatlardan ve ahlaki hastalıklardan uzak olmasıdır. Zira insanın inatcı nefsini, fırtınalar koparan isyankar içgüdülerini dizginleyebilecek tek güç ahlaktır. Bilimin ve sanayiyinin halkın huzuru ve barış içinde yaşamasın için kullanılmasını sağlayacak tek güçte ahlaktır. Bu gerçek ahlak insanın Allah Teala’ya duyduğu hakiki imandan kaynaklanır. İyi ahlak yaşantıda neşeye ve tarafların ve diğer aile fertlerinin genç kalmasına yol açar. Rivayetlerde kötü ahlaklı eşin insanı çabuk yaşlanmaya mubtela ettiği açıklanmaktadır.
- Soylu aileden olmak; kasıt insanın eşinin iffetli ve liyakatli bir anne ve babanın eteğinde doğmuş, büyümüş ve yetişmiş olmasıdır. İslam Peygamberi (s.a.a) şöyle buyuruyor: “Çöplükte biten ottan sakının.” [4] ( Yani: kötü ailede yetişmiş güzel kadından uzak durun.)
- Akıl ve ruh sağlığına sahip olmak. Aklı başında olmak layık bir eş için önemli etmendir. Zira insanın yaşantısını düzene koyması, hayatında karşılaşacağı sorunları çözmesi, doğruluk ve saadet yolunu kat etmesi oldukca büyük bir iştir. Bu işi başarmak akıl ve fikir sağlığına bağlıdır.
- Güzel ve şen olmak. Bu sıfatlara sahip olan eş genellikle eşini sapmaktan, gözü dışarıda olmaktan alı koyar. Genellikle bu durum huyu suyu güzel olmakla birliktedir. Doğru olan kız isteme merasiminde büyüklerinde razı gelmesiyle şerri ölçüler dairesinde bir birlerini görmeleri ve gerçekleri birbirlerine anlatmalarıdır. Yada erkeğin annesi, kız kardeşi veya itimat ettiği yakınlarından birisi kız ile görüşmeli iyice tanımalı ve özelliklerini erkeğe anlatmalıdır.
- Yaş ve eğitim denkliği. Eş seçiminde yaş uyumu ve denklikte gerekmektedir. Kız ve erkeklerde cinsel olgunluk yaşının farklı olması doğal bir durumdur. Erkek çocuğu dört yıl daha geç cinsel olgunluğa erişmektedir. İşte bu yüzden evlilikte aralarındaki yaş farkı en azından dört yıl olmalı yani erkek daha büyük olmalıdır. Bunun böyle olması daha evladır ancak lüzumen ilzami değildir.
- İffetli olmak ve kötü alışkanlıklar taşımamak. Davranışlarda ve söylemde iffetli olmak aileyi kötülüklerden koruyarak sağ salim tutar. Eğer toplumda haya ve iffete tam olarak riayet edilirse, cinsel istekler karı koca arasında yuvada murada erdirilirse gençler evliliğe yüz çevirir ve kurulan yuvalar daha fazla istikrar kazanır. Eğer aksi yaşanır hayasızlik ve iffetsizlik toplumda yaygınlaşır cinsel arzular yuva dışında doyurulmaya başlarsa gençler evliliğin sorumluluklarını kabullenmezler. Dah kötü olan ise kurulan yuvalar sarsılmaya yüz tutar.
Dini öğretilerden ve rivayetlerden başka ölçü ve kriterlerde anlaşılmaktadır. Burada onları sıralamakla yetineceğiz: bakire olması, zira nesil yetiştirmede ve doğurganlıkta etmendir. Temiz, namuslu olması, dürüst olması, zikredilen kriterleri taşıması durumunda güzel, hesap kitabını bilen, eşinin malını, şerefini koruyabilen olması gibi. Bunun yanında eşine sevgi besleyen, olan biteni kabullene bilen, eşine yar ve yaver olan biri olmasıda zikredilmiştir. Elbette bunlar eş seçiminde ikinci sırada gelen etmenlerdir. Bunlara sahip olunması hayatı oldukca tatlı ve kıvanç dolu kılar.
Bu söylenilenler çercevesinde böylesi öneme sahip olan bir konuda sokak arkadaşlığı ve tek taraflı bir ilgi ve alakaya dayanmasıyla yetinilirse çok büyük bir pişmanlığa sebebiyet verebilir.
Bu söylenilenler çercevesinde böylesi öneme sahip olan bir konuda sokak arkadaşlığı ve tek taraflı bir ilgi ve alakaya dayanmasıyla yetinilirse çok büyük bir pişmanlığa sebebiyet verebilir.
[1] Rum/21, “مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ”
[2] Askeri İslampour, Kerimi, Miyarhayı gozineş hemser der amuzehayı İslami, Pasdar İslam dergisi,mehr 1386, sayı 310, 19.s.
[3] Muheddis Nuri, Mustedrek’ul-Mesail, 14.c, 217.s, Muesse’tul-Al’ul-beyt aleyhim’us-selam, Kum, 1408.k.
[4] Siget’ul-İslam Kuleyni, El’kafi, 5.c, 333.s, dar’ul-kutup’ul-İslamiye, Tehran, 1365 Şemsi.
Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar