Gelişmiş Arama
Ziyaret
14516
Güncellenme Tarihi: 2012/07/24
Soru Özeti
Oburluk nedir ve onun manevi açıdan ruhtaki etkileri nelerdir?
Soru
Oburluk nedir ve onun manevi açıdan ruhtaki etkileri nelerdir?
Kısa Cevap

Yaratılış düzeninde “beslenmek” yaşamak gayesiyle güç elde etmek ve yüce Allah’a kulluk etmek için bir araçtır. Genel olarak bir vesiledir. Yaşam beslenmek için bir araç değildir ve başka bir ifadeyle yaşamın araç olması ve beslenmenin hedef olması diye bir şey söz konusu olamaz. İslam’ın beslenmek hakkındaki kılavuzluklarından biri oburluktan yüz çevirmek ve az yemeye yönelmektir. Hadislerde oburluk sert bir şekilde yerilmiştir. Masumların rivayetlerinden elde edildiği kadarıyla oburluk, ihtiyaç haddinden fazla yemek ve içmeye denir. Hadisler esasınca bu oburluk şöyle açıklanabilir: Oburluk, insanın hem cisimsel ataletine ve hem de rahat bir şekilde nefes alamamasına ve de zor ve problemli bir şekilde bir iş veya ibadeti yapabileceği tarzda yemek yemesi veya su ve benzeri şeyleri içmesidir. Böyle bir şey insanda gerçekleştiği vakit insan aç olmadan yemek yer ve yemek yemeye veya içmeye başladığında da son merhaleye dek bu yemeyi ve içmeyi sürdürür ve karnını doldurur. Gerçekte oburluk olumsuz eserleri ve zararları kanalıyla tanınabilir ve tanımlanabilir. Hadisler açısından oburluk ibadette atalet, kalp nurunun yok olması ve az namaz kılmak gibi olumsuz eserler meydana getirir.  

Ayrıntılı Cevap

Yeme ve içmede sağlık kurallarına riayet etmek; sağlık, mutluluk ve ömrün uzun olmasının en önemli etkenlerinden sayılır. Eğer insanlar ne yemeleri, ne kadar yemeleri, nasıl yemeleri gerektiğini bilir ve bu bilgileri uygularlarsa, kuşkusuz toplumdaki hastalıkların çoğu ortadan kalkacak ve insan yaşam zevki ve mutluluğunu tadacaktır. Yaratılış düzeninde “beslenmek”, yaşamak gayesiyle güç elde etmek ve yüce Allah’a kulluk etmek için bir araçtır. Genel olarak bir vesiledir. Beslenmek, yemek için bir araç ve vesile değildir. İslam’ın bu husustaki tavsiyeleri önemli ve değerlidir. Bu konu hakkında iki noktaya dikkat etmek önem taşımaktadır:

A. İslam’ın yemek hakkındaki tavsiyeleri, sadece beden sağlığını güvenceye almaz, insan cisim ve ruhunun sağlığını da garantiler.

B. Akıl ve bilimin yaratılışın tüm sırlarını bilmemesi nedeniyle, bugünkü bilim açısından İslam’ın bazı tavsiyelerinin hikmetinin meçhul kalması doğaldır, ancak bu husus söz konusu tavsiyelerin delilsiz oluşu anlamına gelmez. Nitekim İslam hükümlerinin bazılarının felsefesi geçmişte bilinmiyordu, lakin bugün bilim onların sırrını keşfetmiştir. Tavsiyelerden biri oburluktan sakınmak ve az yemeye yönelmektir. Oburluk hadisler açısından sert bir şekilde yerilmiştir. Masumların rivayetlerinden anlaşıldığı kadarıyla oburluk, ihtiyaç haddinden fazla yemek ve içmek ve aşırılığa kaçmaktır. Hadisler esasınca, oburluk insanın hem cisimsel ataletine neden olacak ve hem de rahat bir şekilde nefes alamayacak şekilde yemek yemesi veya su ve benzeri şeyleri içmesi tarzında açıklanabilir. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: “Eğer oburluk yapılırsa nefes yolu tıkanır.”[1] İnsan oburluk ederse zorlukla ve problemli bir şekilde bir işi veya ibadeti yapar. Böyle bir şey insanda gerçekleştiğinde insan acıkmadan yer ve yemeye ve içmeye başladığında da son merhaleye dek yemek yemeyi ve içmeyi sürdürür ve karnını doldurur. Gerçekte oburluk olumsuz eserleri ve zararları kanalıyla tanınabilir ve tanımlanabilir. Burada hadisler esasınca oburluğun bazı manevi ve cismi olumsuz eserleri açıklanacaktır:

1. İmam Ali (a.s) bir hadiste şöyle buyurmaktadır: “Oburluk ve fazla uyumak insan bedenini bozar ve insan için zarar ve ziyan getirir.”[2]

2. Oburluk ağır ve çok harcamaları peşinden getirir. Bir hadiste şöyle buyrulmaktadır: “Oburun sağlığı bozuk ve işi ağır ve meşakkatlidir.”[3]

3. Oburluk kalbin katılaşması ve şehvetin harekete geçmesine neden olur. İmam Sadık’tan (a.s) nakledilen bir hadiste şöyle okumaktayız: “Müminin kalbi için oburluktan daha zararlı olan bir şey yoktur. Oburluk iki şeye neden olur: Kalbin katılaşması ve şehvetin harekete geçmesi.”[4]

4. Oburluk insanın az namaz kılmasına neden olur. Allah Resulü’nden (s.a.a) nakledilen bir hadiste Hz. İsa’nın (a.s) kavmi İsrail oğullarına şöyle buyurduğu belirtilmiştir: “Oburluk etmeyin. Her kim oburluk ederse çok uyur. Her kim çok uyursa namazı azalır ve her kimin namazı azalırsa, kendisi gafillerden yazılır.”[5]

5. Oburluk ibadetlerde atalet ve isteksizliğe neden olur. Allah Resulü’nden (s.a.a) şöyle nakledilmiştir: “Oburluktan sakının. Oburluk bedeni bozar, hastalığı miras bırakır ve ibadette atalete neden olur.”[6]

6. Dolu karın Allah nezdinde menfurdur. Allah Resulü’nden (s.a.a) şöyle nakledilmiştir: “Allah nezdinde dolu karından daha menfur bir şey yoktur.”[7]

7. Oburluk kalbin nuraniyetini yok eder. Allah Resulü (s.a.a), İmam Ali’ye (a.s) verdiği bir nasihatte kalbin nuraniyetini gideren unsurlardan biri olarak oburluğu dile getirmiştir.[8]

Özetle oburluk hadislerde sert bir şekilde yerilmiştir. Oburluk sağlığı bozar ve değişik cisimsel ve ruhsal hastalıklar için bir altyapı oluşturur. Oburluk nefsin özünü tahrip eder, takvayı zedeler, zekânın hicabı olur ve kalbi katı ve siyah kılar.  

 


[1] MekarimŞirazi, Nasır, tercümeyi güya ve şerhi fişordeberNehcü’lBelağa, ba tercüme: Aştiyani, Muhammed Rıza, ve İmami, Muhammed Cafer, c. 3, s. 249, şumare 108, İntişaratıMetbuatiyi Hedef, Kum, çapı evvel.

[2] Muhaddis Nuri, Müstedrekü’lVesail, c. 5, s. 119, hadis sevvum, Müessese-i A’lulBeyt, Kum, 1408 h.k.

[3] Temimi Amedi, Abdu’lVahid bin Muhammed, Gureru’l Hikem, s. 360, hadis 8168, İntişaratı defteri tebligatı İslami Kum, 1366 h.ş.

[4] Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’lEnvar, c. 63, s. 337, hadis 33, Müessesetu El- Vefa Beyrut, Lübnan, 1404 h.k.

[5] Veram bin EbiFeras, Mecmuayı Veram, c. 1, s. 47, İntişaratıMektebetu’l Fakih, Kum.

[6] Biharu’lEnvar, c. 59, s. 266.

[7] Amuli, Hürr, Vesailu’ş Şia, c. 25, s. 24, hadis 31049, Müessese-i A’lulBeyt, Kum, 1409h.k.

[8] Vesailu’ş Şia, c. 24, s. 244, hadis 30447.

 

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Cennette uyumak mümkün müdür?
    31928 Eski Kelam İlmi 2012/01/18
    Uyku bedenin taşıdığı yorgunluklara verdiği tabii bir reaksiyondur ve bildiğimiz gibi cennete giren hayırsever insanlar Kur’an-ı Kerim’in açıkça belirttiği üzere orada hiçbir yorgunluğa duçar olmayacaktır. Bu nedenle, rivayetlerde açıklandığı üzere cennete giren insanlar ölüm, uyku, rahatsızlık ve fakirlik gibi maddî dünyayla irtibatlı hususlarla karşılaşmayacaktır. ...
  • Tütün (sigara ve nargile içmek) kullanmanın hükmü nedir?
    9211 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/10/30
    Hz. Ayetullah Mehdi Hadevi Tahrani’nin (ömrü uzun olsun) belirtilen soru hakkındaki görüşü şudur: “Tütün kullanmak, zararlı olması nedeniyle mutlak olarak haramdır.” Belirtmek gerekir ki; Ayetullah Mehdi Hadevi Tahrani’nin tütün kullanımının haram olduğuna değin fıkhî fetvasının delili onun zararlı olmasıdır ve Ayetullah Mekarim Şirazi’nin fetvasının fıkhî dayanağı da tütünün zararlı ...
  • Hamd suresinden sonra Elhamdülillah Rabbi’l-Alemin söylemek sadece tabi olanlar için mi müstehaptır, yoksa cemaat imamı için de müstehap mıdır?
    7584 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2012/01/18
    Hz. Ayetullah Uzma Hamaney’in (ömrü uzun olsun) Bürosu:Tabi olanlar için müstehaptır.  Hz. Ayetullah Uzma Sistani’nin (ömrü uzun olsun) Bürosu:Namazda müstehap olan şey, imamın arkasında namaz kılan fertlerin imamın Hamd suresini okumasının ardından Elhamdülillah Rabbi’l-Alemin cümlesini söylemesi ve namazda tevhid suresini şahsen okuyan kimsenin de ”kezalik Allah” ...
  • İslam devletinde medeni kurumların yeri nedir?
    7820 Düzenler 2010/12/04
    Toplumda halk kitleleriyle devlet arasındaki kuruluşlara medeni kurumlar denir. Köy ve şehirlerdeki kooperatifler, dernekler, spor kulüpleri ve birlikler (okul-aile birliği gibi) vb. medeni kurumlara örnek teşkil etmektedirler. Medeni kurumların varlığı halkçı düzenlerin temel özelliklerinden biridir. Bir işi ve mesleği olan herkes bu kurumlara üye olabilirler. Medeni kurumlar, toplumsal ...
  • Acaba istimna (mastürbasyon) günah mıdır? Ondan kurtulmanın yolu nedir?
    542892 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2008/06/22
    İstimna (mastürbasyon) diye bilinen kendini tatmin etme büyük günahlardandır ve haramdır[i] ve ağır bir cezası vardır.İstimna ve kendini tatmin etmenin en güzel yolları pratik risalelerde şartları açıklanan evliliktir (daimi ve ya geçici). ...
  • Acaba mezi, vezi, vedi necismidir?
    7662 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2019/04/07
    İnsan bedeninde idrar yolundan meni ve idrar dışında dışarı çıkan sıvılar bir kaç kısma ayrılır: Büyük abdesten sonra açığa çıkan ve azda olsa yapışkanlık taşıyan sıvı; bu sıvı “vedi” olarak adlandırılır. Cinsel birliktelik sırasında orgazm öncesi ve meninin gelmesinden önce açığa çıkan sıvı; bu ...
  • evlenmek ve aile yuvasını kurumak, tarihin ilk başlarından beri insan yaşamının en önemli meselelerinden ve Beşiri toplumların en köklü erkânlarından olmuştur. Böyleli önemli konuların dirayet ve akli kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmesinin gerekliliği açıktır. Zira bir ailenin geleceği ve yazgısı evlenmek olgusuyla başlıyor. Bu olgu kendi akıbetinde binlerce konuyu; neslin türenmesi, eğitim, ...
    8877 Pratik Ahlak 2010/11/08
    evlenmek ve aile yuvasını kurumak, tarihin ilk başlarından beri insan yaşamının en önemli meselelerinden ve Beşiri toplumların en köklü erkânlarından olmuştur. Böyleli önemli konuların dirayet ve akli kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmesinin gerekliliği açıktır. Zira bir ailenin geleceği ve yazgısı evlenmek olgusuyla başlıyor. Bu olgu kendi akıbetinde binlerce konuyu; ...
  • Bir yaratıcısı olmaksızın baştan beri tanrı nasıl mevcuttur?
    11230 Eski Kelam İlmi 2012/08/21
    Tanrının baştan beri nasıl mevcut olduğu sorusu, gerçekte neden tanrı kendi başına ve zatıyla vardır ve her varlığın bir yaratıcısı ve meydana getiricisi bulunmaktadır, diye belirtilen sorunun başka bir ifadesidir. Gerçekte soru şudur: Tanrı nasıl meydana gelmiş ve kim O’nu yaratmıştır? Cevap için birkaç soruya dikkat etmeniz ...
  • Bu asırda kızları köleliğe çekmek caiz midir?
    7131 Eski Kelam İlmi 2011/10/23
    Her şeyden önce köleliğin İslam dini tarafından temelleri atılan bir kurum olmadığını, bilakis bu fenomenin İslam’ın doğduğu çağda dünyanın tüm bölgelerinde yaygın olan bir realite olduğunu bilmeliyiz. İslam köle sahiplerine ciddi bir zarar vermeksizin ve mevcut toplumsal dengeyi ani ve hızlı bir girişimle ortadan kaldırmaksızın imkânların elverdiği ölçüde ve ...
  • Günahta ısrar etmek cezanında artmasına neden olur mu?
    30297 Pratik Ahlak 2010/10/07
    Günahta ısrar etmek, deyimi iki manada kullanılmaktadır: 1)Günahı tekrarlamak, 2)Günah işledikten sonra tövbe ve istiğfar etmemek.Günahta ısrar etmenin çok kötü sonuçları vardır. Ayet ve rivayetlerde bu durum şiddetle kınanmış ve küçük günahın büyük günaha dönüşmesi, takva dairesinden çıkılması, bedbahtlık, itaat etmemek, insanı küfür ve ...

En Çok Okunanlar