Ətraflı axtarış
Baxanların
5776
İnternetə qoyma tarixi: 2014/05/18
Sualın xülasəsi
Əhli-Beytə (əleyhimus salam)sədəqənin haram olmasının fəlsəfəsi nədir? Bu haqda hədis varmı?
Sual
Hansı dəlilə görə sədəqə İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) Əhli-Beytinə (əleyhimus salam)haramdır? Xahiş edirəm, əgər Quran ayəsi və hədis varsa ərəbi mətni ilə birlikdə qeyd edin.
Qısa cavab
Quran və hədis təliməlirində sədəqənin özünəməxsus mərtəbələri vardır. Sədəqə o mövzulardandır ki, İslam dini ona çox böyük əhəmiyyət vermiş və müxtəlif münasibətlərdə və müxtəlif bəhanələrlə sədəqə verməyi sifariş etmiş, əhəmiyyətini açıqlamışlar. Amma, hədsilərdə İslam Peyğəmbərinə (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) və Onun pak Əhli-Beytinə (əleyhimus salam)sədəqənin haram olması haqqındadkı dəlillərdən belə başa düşmək olur ki, insanlar adətən, sədəqəni ən çox istifadə etmədikləri şeylərdən verirlər.  Əslində, çox insanlardan ötrü sədəqə yəni, artıq və istifadəyə lazım olmayan şeylər. Başqa sözlə desək əl çirki sayılır. Bu cəhətdən, belə sədəqələrin İslam Peyğəmbərinə (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) və Onun pak Əhli-Beytinə (əleyhimus salam)verilməsi qəti məsləhət deyildir. Bu barədə hədisdə oxuyuruq: “
لَا تَحِلُّ الصَّدَقَةُ لِی وَ لَا لِأَهْلِ بَیْتِی إِنَّ الصَّدَقَةَ أَوْسَاخُ‏ النَّاس
 “Sədəqə, Mənə Əhli-Beytimə (əleyhimus salam)halal olunmayıb. Ona görə ki sədəqə əl çirkidir.”[1]
 Digər bir hədisdə oxuyuruq:
 “وَ لَمْ یَجْعَلْ لَنَا فِی سَهْمِ الصَّدَقَةِ نَصِیباً أَکْرَمَ اللَّهُ رَسُولَهُ (ص) وَ أَکْرَمَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ أَنْ یُطْعِمَنَا مِنْ أَوْسَاخِ‏ النَّاس‏»
Allah-Taala bizə sədəqələrdən heç bir səhm qərar verməmişdir. Çünki, Allah-taala Peyğəmbər (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) Onun Əhli-Beytinə (əleyhimus salam)böyük ehtiram etmiş insanların əl çirkindən ruzi verməmişdir.”[2]  
Sədəqə verməyin dəlillərindən biri ehtiyaclı şəxslərin etiyacını aradan aparmaqdır. Əgər kiməsə sədəqə verilirsə, onun ehtiyacını aradan aparmaqdan ötrü verilir. Belə bir ünvan yəni, insnalara möhtac olmaq, peyğəmbərliyin və imamətin şənində deyil. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) və pak Əhli-Beytinin insanların mallarnı ehtiyacları olmadaqlarına görə onalara bu ünvanla sədəqə vermək haram olunmuşdur.  Digər tərəfdən Allah-Taala Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) və pak Əhli-Beytinin (əleyhimus salam)xüms və döyüş qəniməti cəhətdən xüsusi səhm ayırılması və bununla da onların ehtiyaclarını ödədiyinə görə sədəqəni onlara haram buyurmuşdur. Amma sədəqə cəmiyyətin ən aşağı təbəqədəki fəqirləri üçün idi. Quranda oxuyuruq: “
إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاکِینِ
 “Sədəqələr, ancaq yoxsullara, minskinlərə,...........aiddir.”[3]
  Rəvayətdə gəlib ki. əgər kimsə İmama (əleyhis salam)sədəqə ünvanı ilə yəni, onun ehtiyacını təmin etmək niyyəti ilə bir şey təklif edərsə, İmamın (əleyhis salam)öz ifadəsi ilə desək kafir sayılır.[4] Hədisdə oxuyuruq: “
  «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) مَنْ زَعَمَ أَنَّ الْإِمَامَ یَحْتَاجُ إِلَى مَا فِی أَیْدِی النَّاسِ فَهُوَ کَافِرٌ إِنَّمَا النَّاسُ یَحْتَاجُونَ أَنْ یَقْبَلَ مِنْهُمُ الْإِمَامُ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکِّیهِمْ بِها»[5]
 İmam Sadiq (əleyhis salam)buyurur:Hər kəsin etiqadı bu olsa ki, İmamın (əleyhis salam)əhalinin əlində olanlarda gözü var və ona ehtiyaclıdır kafir olar. Əksinə, insanların ehtyacı var ki, Allahın əmri ilə Onlara xums və sair şəri maliyyatlarını  versinlər. Çünki, Allah-Taala buyurur: “Onların varından sədəqə (xums) al ki, bununla da onların malları pak təmizlənsin.” [6]
  Tarixdə var ki, Salman Farsi ilk dəfə İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) ilə görüşdə özü ilə bir miqdar yemək gətirir və Peyğəmbərə (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) təqdim edir. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) buyurur: “Əgər sədəqədirsə Səffə əshabına (fəqirlərə) verin.” Əgər hədiyyə olsaydı özüm qəbul edərdim. Salman Peyğəmbərin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) yeməyi almamasının səbəbini soruşur. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) buyrur: “Belə yeməkləri, sədəqə ünvanı ilə ehtiyacı olan fəqirlərə gətirilər. O da bizə haramdır.” İkinci görüşdə Salman Farsi gətirdiyi qidanı hədiyyə ünvanı və niyyəti ilə təqdim edir. İslam Peyğəbərinə (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) xitab edir: Sədəqə niyyəti etməmişəm, Sizə hədiyyə niyyəti ilə gətirmişəm. İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) Salman Farsinin hədiyyəsini alır və Səffə əshabı ilə birlikdə Salmanın hədiyyəsini yeyirlər.[7]
 

[1]  İbn Həyyun, Neman ibn Məhəmməd Məğrəbi,Dəaimul-İslam, mühəqqiq və düzəliş verən;Feyzi Asəf, c.1; səh.259; Alul-Beyt (ə) müəssisəsi, Qum, ikinci çap, 1385 h.q
[2] Kuleyni, Məhəmməd ibn Yəqub, Kafi, mühəqqiq və düzəliş verən: Ğəffari,Əli Əkbər, Axundi, Məhəmməd, c.8; səh.63; Darul-kutubul-islamiyyə,Tehran, dördüncü çap, 1407-ci h.q
[3] Тövbə surəsi 60
[4]  Əlbəttə, bu hədsidə küfr və kafirdən məqsəd, şəriətdə adı gələn kafir deyil, bəlkə də imanın zəif olması və imansızlıqa işarədir.
[5]  Kafi, c.1; səh. 537
[6]  Tövbə surəsi 103
[7]  Curi, Cəmaləddin, Əbi-Fərəc, Sifətül-Səffət, c.1; səh.202; Darul-hədis, qahirə, 1421 h.q
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    163759 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    158601 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    118631 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    111673 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    104969 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    92432 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54040 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    48863 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    44798 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    44220 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...