Ətraflı axtarış
Baxanların
7547
İnternetə qoyma tarixi: 2012/04/17
Sualın xülasəsi
Tur dağının bəni İsrailin başının üstünə qaldırılmasından məqsəd nədir?
Sual
Bəqərə surəsinin 62- ci ayəsi deyir: "Ey bəni İsrail yadınıza salın o vaxtı ki, sizdən peyman aldıq və Tur dağın sizin başınızın üzərinə qaldırdıq və göstəriş verdik ki, Toratın hökmlərindən möhkəm əqidə ilə tabeçilik edin və həmişə onu nəzərdə tutun ki, doğrucul olasız". Bu ayəyə əsasən Tur dağının qaldırılması bəni İsraildən peyman aldqdan sonradır. İzah lazım deyil ki, bu ayə nə qədər elmi həqiqətlərdən uzaqdır. Əgər məqsəd yaradılışın əvvəlində Tur dağının qaldırılmasıdır. Bu cümləni bəni İsraildən peyman alınandan sonra gətirilməsi Quran yazanın (əstəğfirullah) sayaqlamağından başqa bir şey çatdırmır. Bu ayəni necə izah etmək olar?
Qısa cavab

Quran ayələrinin neçəsində " وَ رَفَعْنا فَوْقَكُمُ الطُّور" təbiri və bəni İsrail barəsində oxşar təbirlər bəyan olubdur. Təfsir kitablarında gələnlərə əsasən bu ayələr bir tarixi hadisəyə işarə edir ki, həzrəti Musanın (ə) zamanında bəni İsrailin Allahın göstərişləriylə müxalifətinə görə baş verib. Qadir Allah Tur dağının bir hissəsini bəni İsrailin başının üzərində hərəkətə gətirdi. Allahın sonsuz qüdrətinə diqqət etməklə ki, milyonlarla ulduzu, mənzuməni və kəhkəşanı yaradıb və müəyyən fasilələrlə fəzada hərəkətə gətiribdir. Quranın baş verdiyindən xəbər verdiyi belə bir işin, mümkün olması əql və elmi cəhətdən qeyri mümkün və təəccüblü deyil.

Ətreaflı cavab

Bəqərə surəsinin 62- ci ayəsində bəni İsraillə əlaqədar iki nöqtəyə işarə olubdur:

  1. Bəni İsraildən peyman almaq:

Bu peyman ki, onun bəzi maddələri Qurani məcidin ayələrində[1] və habelə Toratda bəyan olubdur bunlardan ibarət idi: Allahın tohidi (yeganəliyi) bütün İlahi Peyğəmbərlərə iman gətirmək, Ata anaya, qohumlara, yetimlərə və kasıblara yaxşılıq etmək, Allah yolunda infaq edib və sədəqə vermək, yaxşı danışmaq, namazı bərpa etmək, zəkat ödəmək, qan tökməkdən çəkinmək və... Maidə surəsinin 12- ci ayəsində onlara zəmanət verir ki, əgər bu peymana əməl etsələr, cənnət əhli olacaqlar.

  1. Tur dağının bəni İsrailin başının üzərində qərar tutması

Təfsir kitablarında yazılanlara əsasən Tur dağının bəni İsrailin başı üzərində qərar tutması həqiqətən baş verən bir hadisə olub ki, həzrəti Musanın (ə) zamanında baş veribdir. Belə deyil ki, yaradılışın əvvəlində baş vermiş olsun. Deyilmişdir ki, Quran ayələrindən bir neçəsində " وَ رَفَعْنا فَوْقَكُمُ الطُّور" təbiriylə və bəni İsrail haqqında oxşaq təbirlərlə bu həqiqətə işarə edibdir.[2]

Təbərsi "İbni Zeyd" tərəfindən belə nəql edir: O Zaman ki, həzrəti Musa (ə) Tur dağından qayıtdı və toratı özüylə gətirdi, qövmünə elan etdi səmabi bir kitab gətirmişəm ki, dini göstərişləri və halal haramı özündə yerləşdiribdir.

O göstərişlər ki, Allah sizin iş praqramınız qərar verib götürün və onun hökmlərinə əməl edin. Yəhudilər bu bəhanə ilə ki, onlar üçün çətin təkliflər gətirib itaətsizlik və tərslik etdilər. Allah da mələklərə əmr etdi ki, Tur dağının böyük bir tikəsini onların başı üzərində qərar versinlər. Bu zaman həzrəti Musa (ə) elan etdi: Allahın göstərişlərinə əməl etməyinizə əhd peyman etsəniz bu əzab və cəza sizdən götürüləcək əks halda hamınız həlak olacaqsınız. Onlar təslim oldular, Toratı qəbul etdilər və Allaha səcdə etdilər. Bir halda ki, hər an dağın başlarına tökülməyinin intizarını çəkirdilər, amma tövbənin bərəkətiylə nəhayət Allahın bu əzabı onlardan götürüldü".[3]

Buna əsasən yuxarıdakı ayə Allahın kafirlərin bu göstərişlərdən boyun qaçıranlar tənbihiylə əlaqədar qüdrətinin və əzəmətinin nişanəsidir. Habelə bu ayə Peyğəmbərlərin tarixdə baş verən peymanlarının nişanəsidir. Allahın sonsuz qüdrətini nəzərə alsaq ki, milyonlarla ulduzu, mənzuməni və kəhkəşanı yaradıb və müəyyən fasilələrlə fəzada saxlayıb və çoxlu sürətlə onlara hərəkət veribdir. Belə bir işin baş verməsinin mümkün olması ki, Quran ondan xəbər veribdir. (Tur dağının bir hissəsinin ya hamısının bəni İsrailin başı üzərində hərəkətə gəlməsi) əql və elm cəhətdən qeyri mümkün və təəccüblü deyil.

Bəli mümkündür adi nəzər salsaq qeyri adi bir iş olsun. Amma demək lazımdır ki, bu hadisə İlahi Peyğəmbərlərin digər möcüzələri kimi (ölülərin həzrəti İsanın (ə) vasitəsilə dirilməsi, həzrəti Salehin (ə) dağın arasından dəvəni xaric etmək və...) ki bunların hamısı qeyri adi işlər olub. Amma Allahın izniylə hamının gözü qarşısında baş veribdir. Bu nöqtəni burada yada salmaq lazımdır ki, dağın bəni İsrailin başı üzərində qərar tutmasının keyfiyyəti haqqında sözlər müxtəlifdir. Bir dəstə təfsirçinin etiqadı budur ki, Allahjın fərmanıyla Tur dağı yerindən qopub kölgə kimi onların başı üzərində qərar tutdu.[4]

Bu nəzər o ayədən götürülüb ki, buyurur: Və (habelə yadına gətir) o vaxtı ki, dağı kölgə kimi onların başı üzərinə qaldırdıq, o cürə ki, güman etdilər ki, onların üzərinə düşəcək (həmin halda onlardan peyman aldıq vədedikJ o şey ki, (hökmlərdən və göstərişlərdən) sizə verdik qüvvətlə (və ciddiyyətlə) tutun! Onda olan şeyi yadda saxlayın (və əməl edin) ki, pərhizkar olasınız!"[5]

Əlbəttə bu hadisənin xırdalıqlarıyla əlaqədar başqa ehtimallar da deyilib. Bunun əsasında ki, dağda şiddətli zəlzələ baş verdi və dağ o cürə titrədi ki, dağın aşağıdakı daşlar onun yuxarı hissələrinin kölgəsini başları üzərində müşahidə etdilər və ehtimal verirdilər hər an mümkündür başqalarına düşsün. Amma Allahın mərhəmətiylə zəlzələ dayandı və dağ öz yerində qərar tutdu.[6]

Bu ehtimalda var ki, dağdan böyük bir parça Allahın fərmanıyla şiddətli zəlzələ və ildırım nəticəsində yerindən qopub və onların başı üzərindən keçdi.

Bir cürə ki, bir neçə an onu başları üzərində gördülər və təsəvvür etdilər ki, onların üzərinə düşəcək".[7] Amma nəzərə gəlir deyilənlərdən bəzisi öz dinləyicilərinə bunu çatdırmaq istəyir ki, Allahın bu möcüzəsi o qədər də təəccüblü olmayıbdır və bəşər əqlinin ölçüləriylə uyğundur.

Bizim etiqadımız var ki, əqli cəhətdən qeyri mümkün olmayan hər hansı bir mövzu heç bir izaha ehtiyac olmadan Allahın qüdrət əhatəsində olacaq bir möcüzənin xırdalıqlarının vəsfində təkcə şəri sənədlərə və ya möhkəm əqli ölçülərə söykənmək lazımdır.

 


[1] - Maidə surəsi, ayə 12.

[2] - Bəqərə surəsi, ayə 63, Bəqərə surəsi, ayə 93, Nisa surəsi, ayə 154: Əraf surəsi, ayə 171.

[3] - Məkarim Şirazi, Nasir, Təfsir nümunə, cild 1, səh 294, Darul- kutubul- İslamiyyə, Tehran 1374 hicri şəmsi.

[4] - Təbərsi, Fəzl ibni Həsən, Məcməul- bəyan fi təfsiril- Quran, cild 4, səh 764 (Əraf 171- ci ayə) Nasir Xosrov nəşriyyatı, Tehran 1372 hicri şəmsi.

[5] - Əraf surəsi, ayə 171.

[6] - Rəşid Rza Muhəmməd, Təfsiri mənar, qeyd olunan ayə, Təfsiri nümunədən nəql olub, cild 1, səh 294.

[7] - Məkarim Şirazi, Nasir, təfsir nümunə, cild 1, səh 294... Darul- kutubul- İslamiyyə, Tehran 1374 hicri şəmsi.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Bir kosmonavt səmada qibləni necə təyin etməli, necə dəstəmaz alıb və namaz qılmalıdır; onun namazı tamamdır yoxsa qəsr?
    7510 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Vacib namazlar, heç bir şəraitdə insanın boynundan götürülmür. Hər bir müsəlman ki, təklif yaşına çatmışdırsa, vacibdir hər hansı bir halda mümkündürsə öz namazını qılmalıdır. O şəxslər ki, səmadadırlar əgər yer kürəsinə doğru üzlərini çevirsələr qibləyə doğru durmuşdurlar. Amma yer kürəsinin hansı tərəfdə olduğunu təyin edə bilməyirlərsə dörd tərəfə namazlarını ...
  • Cənnətin bir neçə qapısı varmı? Bu qapıların hər birinin özünəməxsus adları vardırmı?
    25086 Qədim kəlam 2011/11/03
    Cənnətin bir neçə qapısı vardır və onların sayı səkkizdir. Lakin onların dəqiq adları və hansı  qrupun hansı qapıdan daxil olacağı haqda hədislərdə kiçik ixtilaflar gözə dəyməkdədir. Cənnət qapılarının adları ayrı-ayrı hədislərdə pərakəndə şəkildə qeyd edilmişdir: "Bab əl-Rəhmət" (Rəhmət qapısı), "Bab əs-Səbr" (Səbir qapısı), "Bab əş-Şükr" (Şükür qapısı), ...
  • Qeyri-ilahi ifrat eşqlərdən qurtarmağın və qarşısını almağın yolları nədir?
    7965 Əməli əxlaq 2015/08/01
    İnsan ictimai bir varlığ olduğuna görə yaşadığı həyatda başqaları ilə əlaqədə olmağı ehtiyaclıdır. Amma, dostun seçilməsində diqqətli olmaq lazımdır ki, ilahi hüdudular, ifrat-təfritlər və bəzi halətlərə düşülməsin ki, insanın dünya və Axirətdə səadət və xoşbəxtçiliyinə zərbə vurmuş olmasın. Hər hansı bir kəsə və şeyə şiddətli məhəbbətin və ...
  • İmam Əli (ə) ölünü dirildə bilər?
    9303 Təfsir 2012/09/01
    Bu ki, bir şəxs müstəqil şəkildə Allaha ehtiyacı olmadan, belə bir iş etməsi Allahın əfali tohidlə (yaradılışda tohid) ziddiyyət vardır. Çünki ölüm və həyat təkcə Allahın əlindədir. Amma əgər bir şəxs Allahın icazəsiylə belə bir iş etsə, bu iş mümkün olacaq. Bunun əqli ...
  • “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”in Quran surə və ayələrinin bir hissəsi olması barəsində müfəssirlərin müxtəlif nəzəriyyələri nədir?
    8758 Təfsir 2012/04/09
    “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”in Quranın surə və ayələrinin hissəsi olub-olmaması ilə əlaqədar müsəlman alimləri arasında fikir ayılığı vardır. İmamiyyə[1] və şafei alimləri,[2] Məkkə və Kufə qariləri və onların fəqihləri[3] “Həmd” və sair surələrdə “Bismillah”ı surənin bir hissəsi hesab edirlər. Amma Mədinə, ...
  • Аллаһа јахынлыг (гүрбәтән илаһллаһ) нәдир? Нечә нөвдүр вә неҹә әлә ҝәлир?
    7290 Əməli irfan 2010/04/22
     “Гүрб” лүғәтдә бир шејин диҝәр бир шејә јахынлашмасына дејилир. Бу јахынлашма, бәзән мәкан вә бәзән дә заман ҹәһәтдән ола биләр. Демәли, гүрб ја мәкан, ја да заманладыр. Халг арасында да гүрб (јахын) сөзүнүн башга бир мәнасы да вар. О да бир фәрдин диҝәринин ...
  • Ər- rəhman surəsinin 33 cü ayəsində fövqəladə güc və sultandan məqsəd nədir? Bir haldaki, hazırda bəşər aya və başqa planetlərə gedir?
    18791 Təfsir 2013/02/03
    "Ey cin və insan tayfası! Əgər göylərin və yerin ətrafından (çevrəsindən) kənara çıxa bilərsinizsə, çıxın. Siz (oradan) ancaq (qüdrət və) qüvvətlə (Allahın sizə bəxş etdiyi elmin qüdrətilə) çıxa bilərsiniz!" «یَا مَعْشَرَ الجِْنّ‏ِ وَ الْانسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُواْ مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ فَانفُذُواْ لَا تَنفُذُونَ إِلَّا ...
  • Namazı tərk etmək orucu batil edirmi?
    5119 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/27
    İslamın bütün hökmləri insanın kamala yetməsi və inkişafı üçün nəzərdə tutulmuşdur onların hər birinə əməl etmək insanın özünə faydası var. Bütün bu qanunlar topolumu bir yerdə tam əməl olunduqda insana nəticə verə bilər. Belə olan surətdə namazsız oruc və orucsuz namaz təbii ki lazım olan nəticəsi olmaz. ...
  • İdman məqsədi ilə dans etməyin işkalı var?
    6858 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/11/12
    Sizin sualınızın araşdırmasında əziz mərcəyi təqlidlərin dəftərlərindən aşağıdakı cavablar alınmışdır: Həzrəti ayətullah- ul- üzma Xameyi (Allah izzətin artırsın)Rəqs etmək əgər şəhvəti təhrik etməyə səbəb olarsa, ya haram işə səbəb olarsa, ya fəsada gətirib çıxararsa və ya qadının qəsdən naməhrəm kişilər arasında olarsa. haramdır. Həzrəti ayətullah- ul- üzma ...
  • “Аллаһын илк јаратдығы әглдир” – сөзүнүн мәнасы нәдир?
    7533 İslam fəlsəfəsi 2010/10/13
    Фәлсәфи терминолоҝијада әгл (шәриәт вә Гуранда дејилән мәләк дә адландырмаг олар) елә бир субстансијадыр (ҝөвһәрдир) ки, һәм затән (өзлүјүндә) вә һәм дә фелән (ишдә)  мүҹәррәддир. Јәни, затән мадди олмајыб, ишләрини һәјата кечирмәкдә бәдән кими мадди аләтә еһтиајҹы јохдур. Әлбәттә бу там мүҹәррәд варлығы ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164970 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164937 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120010 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114178 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111590 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94384 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55157 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55002 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46535 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46048 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...