Ətraflı axtarış
Baxanların
6843
İnternetə qoyma tarixi: 2010/04/22
Sualın xülasəsi
Төвбә сурәсинин ики сон ајәсинин сәнәд вә әһвалаты нәдир?
Sual
Төвбә сурәсинин ики сон ајәсинин сәнәд вә әһвалаты нәдир?
Qısa cavab

Үмуми олараг суалда гејд олунан “сәнәд”дән мәгсәдин нә олдуғу там ајдын дејил вә заһири белә олан суалларын мүәјјән ҹавабы јохдур. Амма, ола биләр бу сөздән мәгсәд, ајәнин назил олма сәбәби вә ја тәфсири олсун. Јахуд, Гуранын охунушларында олан бәзи ихтилафлара ҝөрә мәсум Имамлардан (әлејһимуссалам) ајәнин тәфсири, тәтбиги вә охунушу һаггында нәгл олунан бәзи рәвајәтләр нәзәрдә тутулсун. Она ҝөрә дә бирбаша ајәнин сәнәдиндән суал олунур. Һәр һалда, Гуран-Кәримдә јазылан бүтүн ајәләр илаһи сөзләр олуб, һамысы Аллаһ-таалаја гајыдыр. Ајәләр арасында бу ҹәһәтдән һеч бир фәрг јохдур вә Гуранын бүтүн ајәләри әгли вә нәгли дәлилләрә әсасән һәр бир тәһрифдән узагдыр. Төвбә сурәсинин сонунҹу ики ајәси дә һәмин ајәләрдәндир.

Амма, гејд олунан ики ајәнин назил олма сәбәби һаггында данышмаг истәсәк, ајәнин назил олмасы һаггында хүсуси мәсәлә тарихдә гејд олунмамышдыр. Лакин, үмуми олараг Аллаһ-таала төвбә сурәсиндә мүшрикләрин вәзијјәти, онлардан бизарлыг, карфирләрлә дөјүш, мүнафигләрин иҹтимаи, сијаси, фәрди, низами вә мәдәни саһәләрдә фитнә фәсадлары, хүсусилә, онларын Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әлејһи вә алиһи вә сәлләм) һаггында һијлә вә планларыны нәзәрә алараг, Пејғәмбәрини (сәлләллаһу әлејһи вә алиһи вә сәлләм) онларын  бу ишләриндән хәбәрдар едир вә мүнафигләрин Тәбук дөјүшүндә пәрдә архасындакы ҝизли планларындан әлавә, Пејғәмбәрә  (сәлләллаһу әлејһи вә алиһи вә сәлләм) истеһза етдикләриндән ачыглама верир вә сурәнин сонунда Ислам Пејғәмбәринә (сәлләллаһу әлејһи вә алиһи вә сәлләм) тәвәссүл етмәјин әһәмијјәтини бәјан едәрәк, халис төвһид, Аллаһа тәвәккүл вә диҝәрләринин мүгабилиндә Аллаһ-тааланын Пејғәмбәринә (сәлләллаһу әлејһи вә алиһи вә сәлләм)  кифајәт етмәси илә сурәни баша чатдырыр. Јәни, бәјан олунур ки, сизин ичәриниздән сиздән өтрү ҝөндәрилән Аллаһын Пејғәмбәри үчүн сизин дәрд вә әзијјәтләриниз чох ағырдыр вә о, сизин һидајәт олунмағыныз әлиндән ҝәләни әсирҝәмир. О, мөминләр үчүн үрәји јанан вә меһрибандыр. Беләликлә, әҝәр ондан үз дөндәрсәниз, “(Еј Пејғәмбәр!)  де ки, Аллаһ-таала мәнә сизин мүгабилиниздә кифајәтдир. Ондан башга танры јохдур. Она тәвәккүл едирәм вә бөјүк әршин Пәрвәрдиҝары Одур!”

Ətreaflı cavab

Суала ҹаваб вермәздән әввәл гејд етмәк лазымдыр ки, үмуми олараг суалда гејд олунан “сәнәд”дән мәгсәдин нә олдуғу там ајдын дејил вә заһири белә олан суалларын мүәјјән ҹавабы јохдур. Амма, ола биләр бу сөздән мәгсәд, ајәнин назил олма сәбәби вә ја тәфсири олсун. Јахуд, Гуранын охунушларында олан бәзи ихтилафлара ҝөрә мәсум Имамлардан (әлејһимуссалам) ајәнин тәфсири, тәтбиги вә охунушу һаггында нәгл олунан бәзи рәвајәтләр нәзәрдә тутулсун. Она ҝөрә дә бирбаша ајәнин сәнәдиндән суал олунур. ....

Һәр һалда, Гуран-Кәримдә јазылан бүтүн ајәләр илаһи сөзләр олуб һамысы Аллаһ-таалаја гајыдыр. Ајәләр арасында бу ҹәһәтдән һеч бир шеј фәрг јохдур вә Гуранын бүтүн ајәләри әгли вә нәгли дәлилләрә әсасән һәр бир тәһрифдән узагдыр. Бу һагда “Гуранын тәһриф олунмамасы” үнваны илә хүсуси бәһсә еһтијаҹ вар. Төвбә сурәсинин сонунҹу ики ајәси дә һәмин ајәләрдәндир.[1] Она ҝөрә дә бу китабда олан һәр бир сөз Аллаһ-таалаја нисбәт верилмәклә, Гурани-Кәрим адланыр.[2]

Беләликлә, бәзиләри ајәләрдә, “мин әнфусикум” вә “ мин әнфәсикум” охунмасы ајәнин илк әввәлдән Аллаһ-таала тәрәфиндән олмасында гәти шүбһә јаратмыр.[3] Јахуд, бәзи рәвајәтләрдә мәсум Имамлар (әлејһимуссалам) бәзи ајәләрин тәфсир вә тәтбигиндә ајәни хүсуси охунушла охумушларса да бу ајәнин әслинә һеч бир хәләл ҝәтирмир. Неҹә ки, имам Садиг (әлејһиссалам) Ровзеји Кафи китабында ајәнин белә назил олдуғуну билдирир: [4]لَقَدْ جَاءنا رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ

رَؤُوفٌ رَّحِیمٌ  (Еј үммəтим!) Сизə өзүмүздəн бир пeјғəмбəр ҝəлди ки, сизин əзијјəтə (мəшəггəтə) дүшмəјиниз oнa aғыр ҝəлир, o сизә үрәк јандырыр, мө’минлəрлə шəфгəтли вә мəрһəмəтлидир![5]

Јахуд, Әбдуллаһ ибни Сәнан Әби Ҹәфәр (әлејһиссалам)-дан нәгл едир ки, Һәзрәт бу ајәни белә охуду: لَقَدْ جَاءکم رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ (Сизə өзүнүздəн бир пeјғəмбəр ҝəлди..), сонра бујурду:     من انقسنا   (Сизə өзүмүздән...) ајәнин давамында Имам (әлејһисалам) охујур:   عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ, (сизин əзијјəтə (мəшəггəтə) дүшмəјиниз oнa aғыр ҝəлир..) сонра ајәни белә охујур:   مَا عَنِتُّنا (бизим әзијјәтә дүшмәјимиз...) сонра охуду: حَرِیصٌ عَلَیْکُم  (o сизә ҹан јандырыр..), сонра охуду: علینا  (o бизә ҹан јандырыр...), сонра охуду:  بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَّحِیم (мө’минлəрлə шəфгəтли вә мəрһəмəтлидир!), сонра охуду: بشیعتنا رَؤُوفٌ رَّحِیم  (шиәләрлә шəфгəтли вә мəрһəмəтлидир!).  Бәс, ајәнин дөрдә үчү бизим, дөрд дә бири исә шијәләримиз үчүндүр.[6]

Башга бир рәвајәтдә Тәфсир Әјашидә имам Садигдән (әлејһиссалам) ајәнин изаһында нәгл олунур ки, ајәнинин үч гисмәти бизимдир вә сонунҹу дөрдүнҹү гисмәтиндә исә шијәләримиз бизимлә шәрикдирләр.[7]

Нәтиҹәдә, гејд олунан ики ајәнин сәнәди бүтүн ајәләрдә олдуғу кими илаһи вәһј васитәси илә ҝәлән Гуранын өзүдүр. Ајәнин назил олма сәбәби һаггында исә мәхсус әһвалат зикр олунмамышдыр. Амма, тәфсир вә ајәнин изаһы ҹәһәтдән бу ики ајәнин барәсиндә ону гејд етмәк олар ки, бәзиләри мөтәгиддирләр ки, бу ики ајә Төвбә сурәсинин сон ајәләри вә Ислам Пејғәмбәринә (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) назил олан сон ајәләрдир. Белә ки, Ислам Пејғәмбәринә (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) назил олан сон бүтөв сурә Төвбә сурәси олмушдур.[8]

Лакин, мүһәггигләрин диҝәр бир дәстәси, о ҹүмләдән, мәрһум Әлламә Тәбатәбаи бу нәзәријјәни гәбул етмир.[9]  Һәр һалда Төвбә сурәси бир нечә ҹәрәјана ишарә едир ки, мүшрикләрдән бизарлыг вә онларын вәзијјәти, кафирләрлә дөјүш ... мүнафигләрин фәрди шәкилдә төрәтдији фитнә-фәсад, игтисади, сијаси, иҹтимаи, һәрби вә мәдәни һијләләри, хүсусилә Тәбук дөјүшүндәки һәрәкәтләри кими мәсәләләр бәјан олунур. Аллаһ-таала, Ислам Пејғәмбәрини (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) онларын һијләләриндән аҝаһ едир. О ҹүмләдән, бу сурәдә мүнафигләрин Пејғәмбәрә (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) истеһза вә әзијјәт етмәләри,[10] һәмчинин, онларын мүгабилиндә Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) бәјәнилмиш сифәтләри бәјан олунур. Әлбәттә, бу сурәнин диҝәр мөвзуларынын кәнарында ән мүһүм мөвзусу, Аллаһ-тааланын мүнафигләрин һәрәкәтләрини диггәт мәркәзиндә сахламасыдыр.[11]

Бу сурә, һиҹрәтин доггузунҹу илиндә Мәккәнин фәтһиндән сонра назил олмушдур.[12] Јәни, һәмин заман мүнафигләр мүсәлманлар арасында дахилдә фитнә-фәсад төрәтмәклә онларын ишләрини чәтинләшдирир вә әлбир шәкилдә мүсәлманлар арасында фәалијјәт едирдиләр. Башга тәрәфдән, Ислам дүшмәнләри илә әлагәдә олуб, Ислам һөкумәтини дағытмаг планлары вар иди. Амма, онларын бүтүн бу чәтинлик јаратмаларына, Тәбук дөјүшүндә иштирак етмәмәләринә, Ислам Пејғәмбәринә (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) һәрби вә малијјат ҹәһәтдән көмәклик етмәмәләринә, мүсәлманлара вә Ислам Пејғәмбәринә (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) әзијјәт етмәләринә бахмајараг, Аллаһ-таала чох јердә өз рәһмәт вә бағышламағындан вә төвбәни гәбул етмәсиндән сөз ачыр, бир јандан да гәзәб вә гәһрини бәјан етмәклә онлары иҹтимаи вә дини фитнә-фәсад төрәтмәкдән чәкиндирир. Диҝәр тәрәфдән Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) гејби хәбәрләр васитәси илә онларын бүтүн бу планларындан вә һәрәкәтләриндән хәбәрдар олмасына бахмајараг чох јердә онларла ади рәфтар едир вә һеч бир шеји үзә вурмурду. Она ҝөрә дә онлар даһа чох ҹүрәтләнир, Ислам Пејғәмбәрини (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) инҹидир вә о Һәзрәтә: “О, гулағдыр!” – јәни, нә дејирик ону ешидир вә тез инаныр – дејә истеһза едирдиләр.[13]  Она ҝөрә дә Аллаһ-таала бујурур: ” (Мүнaфиглəр ичиндə) Пeјғəмбəри инҹидиб: "O (һaмыны динлəјəн, һəр сөзү eшидиб инaнaн) бир гулaгдыр",- дeјəнлəр дə вaр. Дe: "O гулaг сизин үчүн бир нe’мəтдир. Аллaһa дa инaныр, мө’минлəрə дə. O сиздəн имaн ҝəтирəнлəр үчүн рəһмəтдир. Аллaһын Рəсулунa əзaб вeрəнлəри исə шиддəтли бир əзaб ҝөзлəјир!”[14]

Она ҝөрә дә Төвбә сурәсинин мөвзуларына диггәт етмәклә бу нәтиҹәјә ҝәлмәк олар ки, бу сурәнин сонунҹу ајәләрини сурәдә ачылан бүтүн мөвзуларын нәтиҹәси кими гәләмә вермәк олар. О да , Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) бәјәнилмиш әхлаги хүсусијјәтләрини, о Һәзрәтин Аллаһ-таала тәрәфиндән верилмиш илаһи мәгамына тәвәссүл етмәк вә онун үмуми мәрһәмәтиндән бәһрәләнмәк мөвзусуну бәјан едир.

Нәһајәтдә, төвһид мәсәләсини бәјан етмәклә һәтта, Ислам Пејғәмбәринә (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) тәвәссүл етмәјин төвһид сајәсиндә олмасыны, о Һәзрәтин бир инсан кими хејир мәншәји олмасыны төвһиддән сәрчешмәләнмәсини бәјан едир. Бунунла јанашы инсанларын о һәзрәтә әзијјәт вермәси вә чәтинлик јаратмасы Она ағыр ҝәлир, ејни һалда мөминләрә гаршы о Һәзрәтдә ҹанфәшанлыг вә меһрибанлыг һиссинин мөһкәм олмасы билдирилир. Бүтүн бунлара бахмајараг, Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) јер үзүндә илаһи мәһзәр сајылыр.[15] Белә ки, Аллаһ-таала өз Пејғәмбәринә бујурур: “(Јa Пeјғəмбəрим!) Əҝəр oнлaр (сəнə имaн ҝəтирмəкдəн, əмрлəринə итaəт eтмəкдəн) үз дөндəрсəлəр, дe: "Мəнə тəкҹə Аллaһ јeтəр. Oндaн бaшгa һeч бир тaнры јoxдур. Oнa тəвəккүл eтдим.”[16] Аллаһ-тааланын гүдәрти мүгабилиндә һеч бир варлығын өзүндән зәррә гәдәр дә олса гүдрәти олмадығыны, бүтүн гүдрәт вә әзәмәт вә сәлтәнәтин јалныз Аллаһ-таалаја мәхсус олдуғуну билдирәрәк ајәнин ардында бујурур: “O, бөјүк əршин сaһибидир!”. Ајәдә әрш сөзүнүн күрсү гејди олмадан зикр олунмасы Аллаһ-тааланын Әрши-әласынын күрсү мәгам вә рүтбәсиндән јүксәкдә олмасыны бәјан едир[17] вә бу мөвзунун әһәмијјәтини билдирир.



[1] Тәбатәбаи, Мәһәммәд Һүсејн, Әл-Мизан, 2-ҹи ҹилд, сәһ-104, 126; Гуран дар ислам, сәһ-196; Ҹавад Амули, Әбдуллаһ, Гуран дар Гуран, сәһ-315-дән сонра; Тәфсир Тәсним, 1-ҹи ҹилд, сәһ-98-дән сонра; Һади Мәһдәви, Мәбани кәлами иҹтиһад; сәһ-33-дән сонра;

[2] Тәбатәбаи, Мәһәммәд Һүсејн, Әл-Мизан, 2-ҹи ҹилд, сәһ-126.

[3] Әз-Земәхшәри, Әбул-Гасим Мәһәммәд ибни Өмәр, Әл-Кәшшаф, 2-ҹи ҹилд, сәһ-223; Әт-Тәбәрси, Әбу Әли Әл-Фәзл ибнил-Һәсән, Мәҹмәул-Бәјан, 5-ҹи ҹилд,сәһ-128; Әл-Гумми, Әли ибни Ибраһим, Тәфсир Гумми, 1-ҹи ҹилд, сәһ-308.

[4] Төвбә сурәси, 128-ҹи ајә. Һалбуки, Гуранда ајә  لَقَدْ جَاءکم رَسُولٌ مِّنْ   кими ҝәлиб.

[5] Сигәтул –Ислам Кулејни, Ровзәтул-Кафи, 8-ҹи ҹилд, сәһ-378, 570-ҹи һәдис.

[6] Әл-Әјаши, Мәһәммәд ибни Мәсуд, Тәфсирул-Әјаши, 2-ҹи ҹилд, сәһ-118.

[7] Әл-Әјаши, Мәһәммәд ибни Мәсуд, Тәфсирул-Әјаши, 2-ҹи ҹилд, сәһ-118.

[8] Әт-Тәбәрси, Әбу Әли Әл-Фәзл ибнил-Һәсән, Мәҹмәул-Бәјан, 5-ҹи ҹилд,сәһ-128; Мәрифәт Һади, Әт-Тәмһид, 1-ҹи ҹилд, сәһ-96...

[9] Тәбатәбаи, Мәһәммәд Һүсејн, Әл-Мизан, 9-ҹу ҹилд, сәһ-414. Әт-Тәмһид, 1-ҹи ҹилд, сәһ-98.

[10] Төвбә сурәси, 61-ҹи ајә.

[11] Тәбатәбаи, Мәһәммәд Һүсејн, Әл-Мизан, 9-ҹу ҹилд, сәһ-146.

[12] Тәбатәбаи, Мәһәммәд Һүсејн, Әл-Мизан, 9-ҹу ҹилд, сәһ-146.

[13] Төвбә сурәси, 61-ҹи ајә.

[14] Төвбә сурәси, 61-ҹи ајә; Фуладувәнд, Мәһәммәд Мәһди, Гуранын тәрҹүмәси, сәһ-196.

[15] Ҹавад Амули, Әбдуллаһ, Сиреји Рәсули Әкрәм, Тәфсир мөвзуји Гуран, 8-ҹи ҹилд, сәһ-61.

[16] Фуладувәнд, Мәһәммәд Мәһди, Гуранын тәрҹүмәси, сәһ-207; Мәкарим Ширази, Тәрҹүмә Гурани-Кәрим, Төвбә сурәси, 128-128-ҹу ајәләр.

[17] Шејх Сәдуг, Әт-Төвһид, баб Әрш вә сифатуһу, 1-ҹи ҹилд.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Müslim ibn Əqilin qızlarının adı nə idi?
    12706 تاريخ بزرگان 2011/05/31
    Cənab Müslim ibn Əqilin həyatı barəsində olan kitabların hamısını araşdırarkən, bu nəticə ələ gəlir ki, cənab Müslimin Atikə və Həmidə adında iki qızı olubdur. Atikə Kərbəla hadisəsində Aşura günü düşmən xeymələrə hücum edərkən şəhid olur. Amma Həmidə Kərbəla əsirləri karvanında olub və cənab Müslimin nəsli yalnız onun vasitəsi ilə davam ...
  • "Əssəlamu ələl- Hüseyn və əla Əli ibnil Hüseyn və..." «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...» salamında Əli ibnil Hüseyn kimdir?
    18257 تاريخ بزرگان 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, ziyarətnamə, təvəssül duası, pak İmamlara salavat və İmam Zeynəl- abidin və Əli Əkbər (ə)- dan qalan rəcəznamələrdən Əli ibnil Hüseynin o iki həzrətin müştərək adı olması istifadə olur, amma Aşura ziyarətinin zaman və məkan məsələsi ki, Aşura günü, Kərbəla məkanı və o gün öldürülənlərə işarə edir. Və həmçinin ...
  • Qurani- Kərimin hansı surəsində peyğəmbərin gecə namazı qılmasına hökm edilmişdir?
    8276 Təfsir 2011/10/31
    Peyğəmbərə gecə namazının əmr edilməsi Quranın bir neçə yerində bəyan edilmişdir. O cümlədən Allah Quranın Muzəmmil surəsində peyğəmbərə buyurur: “Gecəni qısa bir hissədən savayı ayaqa qalx.[1] Baxmayaraq ki, bu surədə müraciət olunan peyğəmbərdir (s), amma surənin davamından anlaşılır ki, möminlər də peyğəmbərin (s) bu proqramında birlikdə olmuşlar. İndi ...
  • Һәр бир мүсәлманын илк әввәлдә билмәли олдуғу етигады нәдир?
    7748 Qədim kəlam 2010/09/29
    Һәр бир инсан кәлмеји-шәһадәтини јәни, “Әшһәду ән ла илаһә илләллаһ вә әшһәду әннә Мәһәммәдән рәсулуллаһ” (шәһадәт верирәм ки, Аллаһдан башга танры јохдур вә Мәһәммәд Аллаһын елчисидир) – демәклә мүсәлман олур вә бүтүн Ислам ганунлары онун үчүн тәтбиг олунур. Бәдәни пак вә һимајәсиндә олан һәдди булуға чатмајан ...
  • Əhli- sünnənin baxışını nəzərə alaraq, şiə fiqhinin nəzərindən səfərdə namazı şikəstə qılmaq rüsxətdir yoxsa vacib?
    12497 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/07/16
    Yəqini olan məzələ budur ki, beş namaz əvvəlcə iki rəkət formasında qanuniləşibdir. Həmçinin heç bir şəkk yoxdur ki, həzərdə (vətəndə) olan namaza iki rükət əlavə olubdur. İndi müzakirə mövzusu budur ki, səfərdə olan namaza da iki rükət əlavə olub ya yox? Şiənin fəqihləri İmamlar (ə)- ...
  • Bizə salam verərək “əssəlamu əleykum” deyən qeyri-müsəlman şəxsə cavabımız necə olmalıdır?
    7788 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/04/09
    Dini təlimlərdə təkid olunan məsələlərdən biri də möminlərin bir-birinə salam verməsidir. Bu məsələ ilə əlaqədar bir neçə istisna halı vardır ki, onun nümunələrindən biri də qeyri-müsəlmana salam verməkdir. Fiqhi kitablarda qeyri-müsəlmana salam vermək məkruh (bəyənilməz iş) sayılır və buyurulur: “Kafirin salamının cavabında gərək qısa şəkildə (təkcə “əleykə” ...
  • Quran nəzərindən seçilmiş xalqın xüsusiyyətləri nədir?
    8112 Təfsir 2012/09/24
    Quranda “seçilmiş xalq” və onun xüsusiyyətləri ilə əlaqədar nazil olan ayələri araşdırarkən aşağıdakı məsələlər əldə olunur: 1. Qurani-kərim peyğəmbərlərin ümmətindən heç birini bütün cəhətlərdən ideal olan bir xalq (qövm və ümmət) kimi təqdim etməmiş, əksinə onların ümmətlərinin əksəriyyətini məzəmmət etmişdir. 2. Qurani-kərim yalnız ...
  • Doğru və aldadıcı sübhdən məqsəd nədir?
    6733 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/04/16
    Doğru və aldadıcı fəcr və ya sübhdən məqsəd fiqhdə və astronomiyada işlədilən terminlərdir. Onlardan məqsəd gecə və gündüzdə müəyyən vaxtları bildirməkdir. Yalançı yaxud aldadıcı sübh məşriq səmtində ağartı və işıqlanmanın əmələ gəlməsinə deyirlər. Bu vaxtda sübh namazın qılmaq olmaz. Doğru və ya sadiq fəcr və sübh çağı ...
  • Ümumiyyətlə tato haramdır?
    15938 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/05/04
    Həzrəti Ayətullah ul üzma Sistaninin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Özü- özlüyündə caizdir, icazə verilir. Həzrəti Ayətullah ul üzma Məkarim Şirazinin ofisi (Allah onun ömrün uzun etsin) Əgər bədən üçün xüsusi bir zərəri yoxdursa və əxlaqa zidd şəkillər onda olmasa icazə verilir. Hər halda dəstəmaz və ...
  • Nə üçün həzrət Məhəmmədin (s) dörd qadından çox arvad almasına icazəsi var idi?
    15385 Məsumların (Əleyhimussəlam) sirəsi 2011/06/21
    Peyğəmbərin (s) qadınlareının çox olması mövzusu daim insanlar üçün sual amili olmuşdur.Biz bu məqalədə gərək bəzi məsələlərə toxunmaqla müxatəbin zehnini bu kimi suallardan təmizləyək:1). Birincisi: "Dörd qadından artıq arvad almaq mövzusu haram olmazdan öncə Peyğəmbərimiz bu qadınla ailə qurmuşdu.2). Peyğəmbərimizin bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164804 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164285 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119876 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113911 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111044 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94210 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54915 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54575 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46296 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45900 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...