Gelişmiş Arama
Ziyaret
33252
Güncellenme Tarihi: 2012/05/08
Soru Özeti
Rızık konusunda ne gibi rivayetler vardır? Helal rızka ulaşmanın yolları nedir? Rızkı çoğaltan dualar hangileridir?
Soru
Selam ve kolay gelsin. Rızık konusunda ne gibi rivayetler vardır? Helal rızıka ulaşmanın yolları nedir? Rızkı çoğaltan dualar hangileridir? Rızkı azaltan ameller nelerdir?
Kısa Cevap

Rızkı maddiyatla sınırlayan halkın algısının tersine rivayetler onu daha geniş bir manada tutmuş, kapsamını ister maddi olsun ister manevi Allah’ın bütün nimetleri olarak genişletmiştir. Bununla birlikte maddi rızıklar konusunda da rivayetler gelmiştir. ‘Aytıntılı Cevap’ bölümünde onların bazılarına getireceğiz.

Ayrıntılı Cevap

Sorunun cevabına geçmeden önce hatırlatalım ki rızkı maddiyatla sınırlayan halkın algısının tersine rivayetler onu daha geniş bir manada ele almış ve ister maddi olsun ister manevi kapsamını Allah’ın bütün nimetleri olarak genişletmiştir. Sağlık, huzur; hac gibi farzları yerine getirme, iyi arkadaş vb. tümü rızıktır.

Bununla birlikte maddi rızık konusunda hadis kitaplarında rivayetler gelmiştir. Aşağıda onlardan birkaçını örnek getiriyoruz:

1. Rızık kazanmak için çalışmak:

İmam Sadık (a.s) bu konuda şöyle buyuruyor: ‘Kim az rızık peşinde olsa bu iş onun rızkının çoğalmasına neden olacaktır. Az rızkın peşinden gitmeyen çok rızkıda kaybeder.’[1]

2. Rızkın çoğalması için namaz ve dua:

Bu konu el-Kafi hadis kitabında özel bir başlık altında ele alınarak[2] rızkın çoğalması hakkında dualar nakledilmiştir. Örneğin İmam Bakır (a.s) Zeyd Şahham’a şöyle buyuruyor: ‘Rızkın çoğalması için farz namazların secdelerinde şu duayı oku:

يَا خَيْرَ الْمَسْئُولِينَ وَ يَا خَيْرَ الْمُعْطِينَ ارْزُقْنِي وَ ارْزُقْ عِيَالِي مِنْ فَضْلِكَ الْوَاسِعِ فَإِنَّكَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيم

(Ey (kendisinden bir şey) istenenlerin en hayırlısı ve ey en hayırlı bağışta bulunan! Geniş fazlından bana ve aileme rızık ver; zira sen fazlı azim olansın.’[3]

Ashaptan biri uzun bir süreden sonra Peygamber Efendimizin (s.a.a) huzuruna müşerref olmuştu. Allah Resulü (s.a.a) ‘Bir şey mi oldu şimdiye kadar yanımıza gelmedin?’ diye sorduğunda şöyle dedi: ‘Hastalık, fakirlik, muhtaçlıktan dolayı.’ Resulullah (s.a.a) ona şöyle buyurdu: ‘Hastalığını ve fakirliğini senden uzaklaştıracak bir dua öğretmemi ister misin?’ Adam: ‘Ey Allah’ın Resulü, Allah’ın rahmet ve selamı senin üzerine olsun (elbette ki isterim).’ Resulullah (s.a.a) buyurdu: ‘Şöyle de:

لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ تَوَكَّلْتُ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ صَاحِبَةً وَ لَا وَلَداً وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيُّ مِنْ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبِيرا

(Büyük ve yüce Allah’tan başka (kimsenin) gücü ve kuvveti yoktur. Yaşayan ve ölmeyen Allah’a tevekkül ediyorum. Hamd Allah'a ki oğul edinmemiştir kendisine, mülkte ortağı yoktur ve aciz olmadığından yardımcıya da ihtiyacı yoktur ve onu pek büyük bil, büyüklüğünü de bildir.)[4]

Ravi diyor ki: O adam bir süre sonra Peygamberin (s.a.a) yanına gelerek: ‘Ya Resulullah! Allah hastalık ve fakirliği benden giderdi.’ diye arzetti.

3. Sabah ezanıyla Güneşin doğuşu arasında uyanık olmak:

Muhammed b. Müslim, İmam Bakır (veya İmam Sadık’tan) (a.s) sabah namazından sonra uyumak konusunda sorduğunda şöyle buyurdu: ‘Rızık o saatlerde dağıtılır. O saatte kimsenin uyumasını istemem.’

Yine İmam Bakır (a.s) şöyle buyuruyor: ‘Sabah uykusu uğursuzluktur ve insanın çehresini sarı ve çirkin gösterir. Böyle bir uyku mübarek olmayan kimselerin uykusudur. Allah kullarının rızkını şafaktan güneş doğuncaya kadar paylaştırır.’[5]

4. Gece namazı kılmak:

İmam Sadık’tan (a.s) şöyle rivayet edilmiştir: Birisi İmam’ın yanında fakirlikten öyle şikayet etti ki az kaldı açlığa kadar götürecekti. İmam (a.s) ondan ‘Gece namazı kılıyor musun?’ diye sorduğunda adam: ‘Evet’ diye cevap verdi. Bunun üzerine İmam (a.s) orada olanlara şöyle buyurdu: ‘Gece namazı kılıpta gündüz aç olacağını zanneden yalan söylemiştir. Doğrusu Yüce Allah gece namazıyla gündüzün rızkını üzerine almıştır.’[6]

Yerine getirildiğinde rızkın çoğalmasında etkili olan ameller çoktur. Biz bu kadarıyla yetiniyoruz.

Ancak rızkın azalmasına neden olan sebepler de var örneğin:

1. Niyet: Niyet her iki tarafta (rızkın azalmasında ve çoğalmasında) etkilidir. İmam Ali (a.s) buyuruyor: ‘İnsanın rızkı niyetine göredir.’[7] Bu söz, niyetin rızkın azalıp çoğalmasında etkili olduğu manasına gelmektedir. Yani insan ailesine ve başkalarına rahatlık vermek niyetinde olursa Allah onun rızkını artırır. Ama böyle bir niyeti olmazsa Allah’ta onu sıkar.

2. Rivayetlerde bazı şeylerin rızkı azalttığı belirtilmiştir.

İmam Ali (a.s) buyuruyor: ‘Rızkı azaltan şeyler şunlardır: Evdeki örümcek ağını temizlememek, hamamda (banyoda) hacet gidermek, cenabet halde yemek ve içmek, Ilgın ağacının çöpüyle diş arasını temizlemek, ayakta saçı taramak, çöpleri evde saklamak, yalan yere yemin etmek, zina, akşam namazıyla yatsı namazı arasında yatmak, güneş doğmadan yatmak, yalan konuşmayı adet edinmek, eğlenceli müzikleri çok dinlemek, muhtaç kimseyi akşam geri çevirmek, harcamalarda ölçüye dikkat etmemek, akraba ilişkilerini kesmek.’[8]

Allah Resulü (s.a.a) buyuruyor: ‘Yirmi özellik rızkı azaltır. Bu cümleden: Haceti gidermek için yataktan çıplak kalkmak, yemekten önce eli yıkamamak, ekmek kırıntılarına saygısızlık etmek, soğan ve sirke kabuğunu yakmak, evin kapısının çerçevesini yıkamamak, evi akşam süpürmek, evi elbisenin bir köşesiyle temizlemek, eli ve yüzü elbisenin koluyla kurutmak, akşamları bulaşıkları yıkamamak, su konulan kabın ağzını açık tutmak, camiden çıkmak için acele etmek, sabah erken çarşıya gidip akşama kadar orada kalmak, fakirlerden ekmek satın almak, evlada beddua etmek, elbiseyi giyinik halde dikmek, ışığı üfleyerek söndürmek.’[9]

Daha fazla bilgi için bkz:

Dizin: Rızkın Takdir Edilmiş Olması, Soru:3783 (Site:4007)

Dizin: Servetin Çok Olması İçin Dua, Soru:2626 (Site:4801)

 


[1] -Kuleyni, Muhammed b. Yakup, el-Kafi, c.5, s.250, Hadis.29, Daru’l-Kütübi’l-İslamiyye, Tahran, HŞ.1390

[2] -el-Kafi, c.2, s.550, Bab-u ed-Dua Li’l-Rızk

[3] -a.g.e. s.551, Hadis:4.

[4] -a.g.e. s.551, H.3.

[5] -Tusi, Muhammed b. Hasan, el-İstibsar, c.1, s.350, Hadis:2, Daru’l-Kütübi’l-İslamiyye, Tahran, HK.1390.

[6] -Saduk, Muhammed b. Ali, Men La Yahduruhu’l-Fakih, c.1, s.474, İntişarat-ı Camiay-ı Müderrisin, Kum, HK.1413.

[7] -Amedi, Abdulvahid b. Muhammed, Gurer-ul Hikem, s.399, İntişarat-ı Defter-i Tebliğat, Kum, HŞ.1366.

[8] -Tabersi, Ebu’l-Fazl, Ali b. Hasan, Mişkatu’l-Envar, c1, s.128, Kitaphane-i Haydariyye, Necef, HK. 1385.

[9] -Meclisi, Muhammed Bakır, Biharu’l-Envar, c.73, s.314, Hadis:1, Müessesetü’l-Vefa, Beyrut, HK.1404.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Müçtehitlerin makamı konusunda bir ayet veya hadis var mı?
    10426 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2009/10/18
    Bu sorunun kısa cevabı yoktur. Ayrıntılı cevap seçeneğini tıklayınız. ...
  • Bu devirde temizliğe riayet etmemize rağmen, adet görme guslünün felsefesi nedir?
    6929 Hukuk ve Şer’I Hükümler Felsefesi 2012/05/16
    İslam’ın tüm hüküm ve buyrukları insanların maddi ve manevi maslahat ve menfaatleri korumak için oluşturulmuş ve bundan başka hiçbir hedef gözetilmemiştir. Yüce Allah bu hükümler ile insanlar için hem manevi hem de cismani taharet ve temizliğin sağlanmasını istemektedir. Esasen guslün ve adet guslünün hikmet ve sırları, zahiri ...
  • Kumar aleti olmaktan çıkmış olan oyun kâğıtlarıyla kumar amacını gütmeksizin oyun oynamanın hükmü nedir, sakıncalı ve işkâlı var mıdır?
    8387 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/06/20
    Zikredilen sorunun cevabı bağlamında imma Humeyni (kuddise sırruh) ve diğer taklidi mercileri şöyle buyurmuşlardı: Örfün nezdinde kumar aleti olarak bilinen oyun kâğıtlarıyla oyun oynamak kesinlikle caiz değildir. (İster kazanmak ve kazanmamak amacını gütsün ister gütmesin). Ama örf nezdinde kumar aletlerinden sayılmayan; örneğin bir anlamda fikri geliştiren ve dini ve ilmi ...
  • Kadın zarif bir varlık mıdır yoksa zayıf bir insan mı?
    11792 Eski Kelam İlmi 2010/12/05
    Kur’an’a göre kadının makamı çok yüksektir. Kur’an yaratılış yönünden kadın ve erkeği aynı cinsten olduğunu söylemekte ve insanlıkta bir bilmektedir. Bu semavi kitap özel ilahi lütufa nail olan, vahiyin rububi makamınaçıkan ve meleklerin konuştuğu kadınlardan bahsetmiş, iman ve Allah yolunda mukavemetin örnekleri olan ...
  • İmamlara ait resimlerin şer’i hükmü nedir?
    7021 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2009/09/07
    Bu sorunun kısa cevabı yoktur. Ayrıntılı cevap seçeneğini tıklayınız. ...
  • Allah, bizi ölümden sonra tekrar bu dünyaya döndürecek olursa biz iyi işler yapar mıyız?
    11185 Eski Kelam İlmi 2010/07/07
    Birincisi, kişilerin isteğine bağlı olarak dünyaya dönebilmelerinin mümkün oluşu yaratılış nizamının bozulmasına ve Peygamberlerin gönderilişinin abes olmasına yol açar. İkincisi, bu kişilerin dünyaya dönmeleri farz-i mahal gerçekleşse bile onların iyi işler yapacakları belli değildir. Çünkü dünya aynı dünyadır ve onlar da aynı istek ve heveslere sahiptirler. Nitekim dünyada da ...
  • Allah’ın fertlere evlat verme ve vermemedeki hikmeti nedir?
    70480 Eski Kelam İlmi 2011/09/21
    Yüce Allah âlim ve hikmet sahibidir. İlahi sünnet her işin sebepler kanalıyla gerçekleşmesini gerektirir. İlahi sünnetlerden bir tanesi de kendine has nedenler aracılığıyla neslin üremesidir. Tarih boyunca evlendikten sonra veya genel olarak veyahut uzun bir müddet süresince evlat sahibi olmayan birçok insan vardır. Bu fertler arasında ömründe hiçbir günaha ...
  • İranda ne kadar Yahudi var ve İran devletinin onlara davranışı nasıldır?
    10619 Düzenler 2011/10/23
    İran İslam Cumhuriyetinde dini azınlıklar (Yahudi, Hıristiyan, Zerdüşt...) Müslümanlarla beraber yaşamaktalar. İran Yahudilerinin kendi istatistiklerine göre İranda şu anda 20 bin civarında Yahudi (Kelimi) vardır.[1] Onlarda diğer İran vatandaşlarının sahip olduğu tüm hak ve hukuka sahiptirler. Ekonomi, ibadet, sosyal ...
  • imamların makamı enbiyaların makamindan daha mi üstün?
    14340 Eski Kelam İlmi 2011/02/14
    İmamların ilmi makamları nebilerinkinden daha üstün olduğu meselesi birçok rivayetlerde konu edilmiş. Bunun asıl delili imamların (a.s.) nurani olan batini boyutlarının peygamber (s.a.a.) ile bir olmalarıdır. Peygamber (s.a.a.) diğer peygamberlerden üstün olduğu gibi, bu kaynaktan yararlanan imamların ilmi makamı da diğer tüm peygamberlerden ...
  • Hangi imam ferec duasını şahsen okumaktaydı?
    15018 Diraytü’l-Hadis (Hadis Etidü) 2012/04/04
    Ferec kavramı, (Arapça) sözlükte “gam ve hüzünden kurtulmak ve ferahlanmak” anlamına gelir.[1] Hadis kitaplarında ferec ve ferahlanmanın hâsıl olması için zikredilen dua ve ameller bu sözlük anlamını taşımaktadır. Burada “Ferec Duası” olarak adlandırılan üç dua ve de “Ferec Namazı” olarak isimlendirilen bir namazı zikretmekle ...

En Çok Okunanlar