Gelişmiş Arama
Ziyaret
7803
Güncellenme Tarihi: 2010/05/26
Soru Özeti
Fakirlere infak etmenin felsefesi nedir?
Soru
Bakara Suresinin 254. Ayetinde olduğu gibi birçok ayetlerde insanlar infak etmeye davet edilmiş ve çoğu zaman malından infak etmeyen kimselerin cezası cehennem ateşi olarak karar kılınmıştır. Ben başkalarına yardım etmenin iyi bir şey olduğunu inkâr etmiyorum. Ama Allah, bana muhtaç olmaması için niçin ona da mal mülk vermedi? Allah’ın ondan esirgediğini niçin ben telafi edeyim? Yani benim Allah’tan daha merhametli olmam gerekiyor ve böyle olmaması durumunda yerim ateş mi olacaktır?
Kısa Cevap

Bazen falankes fakirdir ve mutlaka bir şey yaptığı için Allah onun fakir kalmasını istiyor; biz zenginiz ve mutlaka işlediğimiz bir amelden dolayı Allah’ın lütfü  kapsamına girmişiz, o halde ne onların fakirlikleri ve ne de bizim zenginliğimiz hikmetsiz değildir!! Denilir. Hâlbuki infak emrinin çeşitli hikmet ve felsefeleri vardır. Bunların bazıları:

1. Servet sahibi kimselerin imtihan edilmesi. 2. İnsanların kalbini şiddetli dünya sevgisinden kurtarmak. 3. İnsanda kalp yumuşaklığını icat etmek. 4. İlahi nimetlere şükür. 5. Nimetlerin çoklaşması. 6. Psikolojik ve ruhi dinginlik. 7. Bela ve kötü ölümün kaldırılması… Elbette infakın helal ve meşru mallardan olması suretinde eserlerin tamamı söz konusudur ve Allah bunun dışında kabul etmez ve bereket vermez.

Ayrıntılı Cevap

Söz konusu edilen ayette şöyle buyrulur: Ey iman edenler! Hiçbir alışverişin, hiçbir dostluğun ve hiçbir şefaatin olmadığı kıyamet günü gelmeden önce, size rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda harcayın. İnkâr edenler ise zalimlerin ta kendileridir”.[1] Bu ayet Müslümanlara hitaptır ve toplumun vahdeti ve hükümetin, savunmanın ve cihat bünyesinin güçlenmesine sebep olacak vazifelerin birisine işaret edilmektedir.

Daha sonra kıyamet gününde insanın kurtuluş sebebi olacak ve aksi takdirde infakın terk edilmesi durumunda mal biriktirip başkalarına cimrilik ederek zor duruma düşmesini sağlayacak infakın uhrevi eserlerine işaret edilmektedir.[2]

Söz konusu ettiğiniz soru hakkında şöyle denilmesi gerekiyor: Kur’an böyle bir soruyu kâfirlerin dilinden nakletmiş ve onların inatçılık ve yüz çevirmeleri gibi önemli konulardan birinin üzerine parmak basarak müminlere şöyle buyurmuştur: “Onlara, "Allah'ın sizi rızıklandırdığı şeylerden Allah yolunda harcayın" denildiği zaman, inkâr edenler iman edenlere, "Allah'ın, dilemiş olsa kendilerini doyurabileceği kimselere mi yedireceğiz? Siz ancak apaçık bir sapıklık içindesiniz" derler”.[3]

Sıradan ve dar görüşlü cimri kimselerin mantığı şöyledir: Kendilerince daha çok mal biriktirmek ve cimriliklerini yorumlamak için şöyle derler: Bazen falankes fakirdir ve mutlaka bir şey yaptığı için Allah onun fakir kalmasını istiyor. Biz zenginiz ve mutlaka işlediğimiz bir amelden dolayı Allah’ın lütfü  kapsamına girmişiz, o halde ne onların fakirlikleri ve ne de bizim zenginliğimiz hikmetsiz değildir!!

Eğer rızık veren Allah-u Teâlâ ise siz niçin bizden fakirlere rızık vermemizi istiyorsunuz? Allah onların mahrum olmasını istediyse o halde biz niçin Allah’ın mahrum bıraktığını rızıklandıralım?

Bu kimseler Allah’ın çeşitli hikmet ve felsefeler içermesinden dolayı infakı emrettiğinden gafildirler. Bu hikmet ve felsefelerin bazıları şunlardır:

1. Servet sahibi fertlerin imtihan edilmesi: Dünya denenme ve imtihan sahasıdır. Allah-u Teâlâ kimini yoklukla ve kimini de zenginlik ve servetle imtihan ederken bazen de bir insanı farklı iki zamanda ve her ikisiyle imtihan eder ve kulun fakirlik anındaki şükrü ve zenginlik anında kendisine verilenden infak edip etmeyeceği bakımından sınanır.

2. İnsan kalbinin şiddetli dünya sevgisinden kurtarılması: İmamların hadislerinde dünya sevgisi, her türlü hata ve günahın sebebi sayılmıştır.[4]İnfak, yerilen bu sevginin ortadan kalkmasına sebep olur.

3. İnsanda kalp yumuşaklığını doğurur: Kalp yumuşaklığı, taş kalpli olmanın karşısındadır. Kalbin kasaveti, insanı insanlıktan çıkarır ve çoğunlukla bu haldeki insanın günah ve cinayet işlemesi kolaylaşır. Ama insan ne zaman başka fertlerin ihtiyaçlarının temin edilmesine teveccüh eder ve onların rahat yaşamaları için kendini sorumlu bilirse, yumuşak bir kalbe sahip olacaktır.

4. İnfak ilahi nimetlerin şükrüdür: İlahi nimetlere şükretmek çeşitli yollarla elde edilir ve şükrün en iyisi, ameli şükürdür.

5. Nimetin artması: Allah-u Teâlâ infak eden mümin ve takvalı insanları kaç mislisiyle ve bazen binlerce – en azından on mislisi – maddi ve manevi bağışlarıyla infaklarının yerini doldurmakla güvence altına almıştır.[5]Böylelikle infak edenler, böyle bir ruhiye ve inançla meydana gelecek ve bu doğrultuda el ve kalpleri daha bir açık olacaktır. İnfak eden kimseler hiçbir zaman eksiklik ve fakirlik hissine kapılmazlar, aksine böyle bir karlı ticarette başarılı olduklarından dolayı Allah’a şükür ederler.

Mümin insan malının azalmasından, fakirliğe düşmekten vb. şeylerden korkmadığı gibi yaptığı bu işin, karlı bir alış veriş olduğuna ve bunun yanında varlığının aslının korunduğuna ve malının artma vesilesi olduğuna emindir.

6. İnfak, imanın doğruluk ölçüsüdür: İmanın ölçüsü, onun doğrulukla yerine getirilmesidir ve doğruluğun olmadığı iman ise sadece söz mesabesinde olup amelde kendini göstermezse bir değeri olmayacaktır. Kur’an bu konuda şöyle buyurur: İman edenler ancak, Allah'a ve Peygamberine inanan, sonra şüpheye düşmeyen, Allah yolunda mallarıyla ve canlarıyla cihad edenlerdir. İşte onlar doğru kimselerin ta kendileridir”.[6]

7. Psikolojik ve ruhi dinginlik: Genel olarak amellerin ve özel olarak infakın eserlerinden bir tanesi psikolojik ve ruhi dinginliğe ulaşmaktır. Dinginliği icat edecek infakın rolü konusunda şu ayet şahit gösterilebilir: “Mallarını gece gündüz; gizli ve açık Allah yolunda harcayanlar var ya, onların Rableri katında mükâfatları vardır. Onlara korku yoktur. Onlar mahzun da olacak değillerdir”.[7]

8. Bela ve kötü ölümün önünü alır: Belanın kalkması, kötü ölümden uzak kalınması ve… İnfakın eserlerindendir ve rivayetlerde de buna işaret edilmiştir. İmam Bakır (a.s) şöyle buyurur: “Sadaka yetmiş belayı ve kötü ölümü insandan uzaklaştırır, çünkü sadaka veren kimse hiçbir zaman kötü ölümle dünyadan gitmez.”[8]

Buna binaen her ne kadar tekvini düzen Allah-u Teâlâ’nın yeryüzünü tüm bağışlarıyla insanın ihtiyarına bırakmasını ve bunları insanın kendi ameliyle tekâmül mesirini kat etmesi için özgür bırakmasını; insanda her birinin bir yöne yönlendirdiği içgüdüleri yaratmasını gerekli kılmaktadır. Ne var ki Allah-u Teâlâ kendi teşri düzeninde, içgüdülerin kontrol edilmesi, nefislerin süslenmesi ve insanların eğitilmesi için isar, fedakârlık, bağışlama ve infak yolunu kararlaştırmıştır ki bu vesile ile Allah’ın yüce halifelik makamına ulaşma yetisine sahip olan insan bu yollardan o yüce makama ulaştırılacaktır. Aynı şekilde Allah-u Teâlâ zekât yoluyla nefisleri temizleyecek, infak yoluyla kalpten cimriliği arındıracak ve insan yaşamında binlerce fesadın kaynağı olan tabakalar arasındaki mesafeyi ortadan kaldıracaktır ve… Başka bir ifadeyle Allah-u Teâlâ, hem bu dünyanın tekâmüle ulaşması hem de insanın tekâmüle ulaşması için dünya işlerinin düzeltilmesi rolünü insana bırakmıştır.  Bu eserlerin tamamının, sadece helal ve meşru mallardan infak edilmesi suretinde olması ve Allah’ın bunun dışındaki infakı kabul etmeyeceği ve bereket vermeyeceği son derece önemli bir noktadır.

 


[1] Bakara Suresi, 254.

[2] Tefsiri Numune, c. 2, s. 258.

[3] Yasin Suresi, 47.

[4] Kuleyni, Muhammed b. Yakup, El-kâfi, Tahran 1365 ş, Daru’l kutbü’l İslamiye, c. 2, s. 131.

[5] “Şüphesiz ki sadaka veren erkeklerle sadaka veren kadınlar ve Allah'a güzel bir borç verenler var ya, (verdikleri) onlara kat kat ödenir. Ayrıca onlara çok değerli bir mükâfat da vardır.” Hadid Suresi, 18.

[6] Hucurat Suresi, 15.

[7] Bakara Suresi, 274.

[8] El-kafi, c. 4, s. 3 ve 7.

 

Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Yemek yemek için ev sahibinden izin almak gerekir mi?
    6842 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2011/02/14
    İslami açıdan insanın yemeğinin helal ve pak olmasının yanı sıra mubah da olması gerekir yani o yemeğin sahibi de razı olmalıdır ve biz de onun razılığını bilmeliyiz. Başkalarını malını izinleri olmaksızın kullanmak haramdır. Ancak bir kimse başkasını yemek için evine davet etmiş yemek sofrasını açmış veya bir bağ sahibi ...
  • Bu asırda kızları köleliğe çekmek caiz midir?
    6938 Eski Kelam İlmi 2011/10/23
    Her şeyden önce köleliğin İslam dini tarafından temelleri atılan bir kurum olmadığını, bilakis bu fenomenin İslam’ın doğduğu çağda dünyanın tüm bölgelerinde yaygın olan bir realite olduğunu bilmeliyiz. İslam köle sahiplerine ciddi bir zarar vermeksizin ve mevcut toplumsal dengeyi ani ve hızlı bir girişimle ortadan kaldırmaksızın imkânların elverdiği ölçüde ve ...
  • Çocukken bir defa kız kardeşimin sütünü içmiş olan amcakızım ile evlenebilir miyim?
    7868 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/12/22
    Bu sorunun kısa cevabı yoktur. Ayrıntılı cevap seçeneğini tıklayınız. ...
  • Allah gerçekleşmeden önce insan amelini nasıl bilmektedir?
    6359 Eski Kelam İlmi 2011/08/21
    Bizim için böyle bir sorunun meydana gelmesinin sebebi, Allah ile zaman arasındaki bağı doğru anlamamamızdır. Allah ezeli, ebedi ve zaman üstüdür; yani Allah zamanı kuşatmıştır ve onunla sınırlı değildir. Esasen Allah geçmişte gelecek hakkında bilgi sahibidir diye bir şey söylememiz doğru değildir; çünkü Allah için geçmiş ve gelecek diye ...
  • Eğer birisi ramazan ayında tutmamış orucunu bir sonraki ramazan ayına kadar kaza etmezse hükmü nedir?
    6682 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2015/09/14
    sorunuzun üç sureti var: biz mercii taklitlerin görüşlerini dikkati nazarda tutarak sorununuzun her bir suretini ayrı ayrı cevaplandırırız. Bir: eğer hastalıktan ötürü orucunu tutmamış ve hastalığı bir sonraki ramazana kadar devam etmişse, tutmamış oruçlarının kazası farz değildir ve her gün yerine yaklaşık on sir (750 gram) denkliğinde ...
  • Eğer bir kız ve erkek evlenmeyi kararlaştırırlarsa ve aralarında ilişki olursa, ama erkek ahdine vefa göstermez ve kızı terk ederse günah işlemiş sayılır mı?
    9322 Pratik Ahlak 2011/08/21
    İslam ahit ve anlaşma dini olup ahde vefa göstermeyi müminlerin alamet ve sıfatlarından biri saymaktadır. Peygamber-i Ekrem (s.a.a) şöyle buyurmaktadır: Müminler şart ve taahhütlerine bağlıdır.[1] Maalesef bazı insanlar bu önemli hususa bağlı değildir ve menfaat, heves ve arzularının ...
  • Ben hastayım ve cep haclığımı da babamdan alıyorum. Bunun dışında param yoktur ki orucumun kefaretini verebileyim, Acaba yine orucumun kefaret üzerimde farz mıdır? Bu senenin kefaret miktarı kaç tümendir?
    6170 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2012/03/14
    Fukahanın (fıkıh âlimleri) fetvası esasınca orucunu kasten (amdi olarak) ve her hangi bir mazereti olmaksızın yiyen bir kimse üç çeşit kefaretten birisini seçmek arasında muhayyerdir. Birincisi: Bir köle azat etmek. Günümüz dünyasında köle konusu mevcut olmadığından dolayı bu şık kendiliğinden devre dışı kalıyor.
  • İmam Ca'fer Sadık'a göre Kur'an karisinin özellikleri
    12688 Kur’anî İlimler 2011/07/19
    İmam Cafer Sadık (a.s) Kur'an karisi için bir takım özellikler ve vasıflar zikretmiştir. Bu cümleden şu vasıfları zikredilebilir: Ehl-i Beyt'in velayetini bilmesi, Kur'an'ı doğru okuması, Kur'an'ı okurken ondan etkilenmesi, abdestli olması, doğru bir kimse olması ve yağcılıktan uzak durması, Kur'an'a karşı tevazu ve huşu göstermesi, ilim öğrenmek yolunda çaba göstermesi, ...
  • Hangi surede hay ve kayyum sıfatları yer almaktadır?
    17459 Tefsir 2010/11/08
    Hay ve kayyum Yüce Allah’ın iki zatî sıfatıdır. “Hay” “diri” manasında ve “kayyum” da “zatıyla kaim olan ve başkalarının kendisiyle kaim olduğu varlık” anlamındadır. Bu iki sıfat beraber bir şekilde Kur’an surelerinin üç ayetinde yer almaktadır:1. Bakara suresi 255. ayet: “
  • Dinin afetleri nelerdir?
    12217 Din Felsefesi 2010/08/22
    Din, kendisinde hata, yanlış, hasar ve afetin yer alamayacağı kutsî ve ilahî bir olgudur. Hata ve yanlış yapma beşerî hususlarla ilgilidir. Din ve dindarlığın hasarlarını bilme bahsindeki hasar ve afet, dinin hakikatiyle ilgili değildir. Bilakis insanların dine bakış tarzları, insanın dini anlama ve telaki etme şekli, ...

En Çok Okunanlar