Ömər bin Səd, İbn Vəqqasın oğlu idi. Ömərin atası, Peyğəmbərin (s) məşhur səhabələrindən[1], İslamın ilk qoşun başçılarından və ərəb əmirlərindən idi.[2] O ilk müsəlman olanlardan idi və Peyğəmbər (s)- in zamanında çoxlu döyüşlərdə iştiral etdi.
Səd bin Əbi Vəqqas, Bəni Zöhrə və Qureyş tayfasından idi və Peyğəmbər (s)- in anası ilə qəbilə qohumluğu vardı. Üç il Kufənin hakimi oldu. Ömərin xəlifəni təyin etmək üçün seçdiyi altı nəfərlik şuranın üzvlərindən idi.[3]
Tarixçilər Ömər bin Sədin doğum ilini, Ömər bin Xəttabın ölüm ili[4] və ya Peyğəmbər (s)- in zamanında qeyd edirlər.[5] Ömər bin Səd Osman öldürüləndən sonra, atasına xilafət iddiası etməyi təklif etdi, amma atası bu təklifi qəbul etmədi.[6]
O, Hicr bin Əddinin əleyhinə şahidlik edən Kufənin əşraflarından biri idi. Bu şahidlik Hicrin Müaviyənin əli ilə şəhid olmasına şərait yaratdı.[7]
Ömər bin Səd Kufədə yaşayırdı. Ubeydullah bin Ziyad onu Həmədan və Rey hökumətinə təyin etmişdi və getmək üçün onun ixtiyarına bir dəstəni vermişdi. Bu arada, Hüseyn bin Əli (ə) Kufəyə gəldi, Ubeydullah bin Ziyad İmam Hüseynlə mübarizə etməyi Ömər bin Sədə əmr etdi. Əskərlərindən dörd min nəfəri onun ixtiyarına verib və Ömərə dedi: Əgər Hüseyn .(ə) mənim yanıma gəlib və əlini əlimə qoymağı qəbul etsə, həmin işi gör, əks halda onunla müharibə et, Ömər bin Səd qəbul etmədi. İbn Ziyad dedi: Əgər qəbul etməsən, səni hökumətdən azad edib və evini başına uçuracam. Ömər bin Səd təslim oldu və İmam Hüseyn (ə)- la mübarizəyə getdi. İmamla müharibə etdi və İmam Hüseyn (ə)- ı şəhid etdi.[8]
Ömər bin Səd İbn Ziyadın əmri ilə, Kərbəlada İmam Hüseyn (ə) və əshabının üzünə suyu bağladı.[9] Həmçinin İmam Hüseyn (ə) şəhid olandan sonra, əsgərlərinə O Həzrətin bədəninə at çapmalarını əmr verdi.[10]
Ömər bin Səd İmam Hüseyn (ə) şəhid olandan sonra, Ubeydullah bin Ziyadın yanına gedən zaman, İbn Ziyad Ömər Sədə dedi: Hüseyni Öldürmək üçün sənə verdiyim məktubu mənə ver. Ömər dedi: Niyə? Əmr verdin, mən də icra etdim və o məktub da itibdir. İbn Ziyad dedi: Gətirməlisən; Ömər Səd eyni cavabı yenidən təkrarladı. İbn Ziyad çox təkid edəndən sonra Ömər dedi: Məktubu saxlamışam ki, Mədinədə Qureyşin qoca qadınları mənə etiraz edəndə, o məktub mənim üzr və bəhanəm olsun. Mən sənə Hüseyn barəsində çoxlu öyüd və nəsihət etdim ki, əgər atama elə nəsihət etsəydim, onun haqqını əda edərdim...[11]
Ömər Səd etdiyi işdən çox peşman və qəmgin oldu. Çünki o, İbn Ziyadın ona vədə verdiyi vəzifələrdən naümid oldu. O İbn Ziyadın məclisindən qalxıb evə doğru getdi və yolda deyirdi: Mənim evimə qayıtdığım kimi, heç kəs evinə qayıtmayıb. Ubeydullaha, fasiq Ziyadın oğluna itaət etdim, ədalətli hakim Allaha itaətsizlik etdim və qohumluq əlaqələrini kəsdim.[12] Ömər bin Səd camaatla qarşılaşanda ondan üzlərini çevirirdilər, məscidə gələndə camaat çölə çıxırdı və kim onu görürdü söyürdü.[13] Nəhayət Muxtarın hökuməti zamanı, Kərbəla şəhidlərinin intiqamı ilə öldürüldü.[14]

---