Ətraflı axtarış
Baxanların
7786
İnternetə qoyma tarixi: 2010/11/22
Sualın xülasəsi
Һансы сәбәбә Ҹәмәл сәһабәләри һәзрәт Әли (әлејһиссалам) илә мүһарибә етдиләр?
Sual
Һансы сәбәбә Ҹәмәл сәһабәләри һәзрәт Әли (әлејһиссалам) илә мүһарибә етдиләр?
Qısa cavab

Тарихи сәнәдләри нәзәрә алмагла ики гаршы тәрәфин нәзәринҹә Ҹәмәл дөјүшүнү арашдырыб сонда гәрара верәҹәјик:

А) Ҹәмәл сәһабәләринин нәзәриндә бу дөјүшүн амилләри.

 1. Ајишә вә Тәлһәнин чыхышларында ән чох тәкид олунмуш сәбәбләрдән бири Османын ганыны алынмасы мәсәләсидир. Бундан әлавә, бир дәстә Әлини (әлејһиссалам) бу гәтлдә мүгәссир билирдиләр.

 2. Бәзи мөтәзилә алимләри белә нәзәријјә верирләр ки, дөјүшүн әсас сәбәби Ајишә вә онун көмәкчиләринин әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр етмәк нијјәти олуб.

 3. Әввәлдә гејд олунмуш сәбәби Тәлһә дә тәкрарламагла, Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) үммәтинин ишләриндә ислаһ ишләри апармасы вә Аллаһ-таалаја итаәтин даһа да рәваҹ олмасыны диҝәр бир сәбәб кими гејд едир.

 4. Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) хилафәт вә рәһбәрлији кечмиш хәлифәләрин јолу илә дејилди, демәли, шәри ҹәһәтдән онун хилафәти дүзҝүн дејилди;

 5. Әмирәл-мөмин Әли (әлејһиссалам) өз ишләриндә Тәлһә вә Зүбејрлә мәсәләһәт вә мәшвәрәт етмирди;

Б) Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) вә достларынын нәзәриндә Ҹәмәл дөјүшүнүн сәбәбләри;

 1. Тәлһә вә Зүбејрин гүдрәт тәләбләри; Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 148-ҹи хүтбәсиндә бујурур: “Тәлһә вә Зүбејрин һәр бири һөкумәти әлә алмаг үмидиндәдир.”

 2. Әһд вә пејманы позмаг; имам Әли (әлејһиссалам) мүһарибәјә һазыр олдуғуну елан етдикдән сонра о ики нәфәри әһд-пејманы позмагда иттиһам едир;

 3. Көһнә кин-күдурәт; бу мәсәләни инкар етмәк олмаз ки, бәзиләри кечмишдән Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) гаршы кин бәсләјирдиләр. Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) бу кин-күдурәтин көкләрини белә сајыр; а) Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) гардашлығынын јалныз имам Әли (әлејһиссалам) илә олмасы; б) Имам Әлинин (әлејһиссалам) Әбу Бәкрә үстүнлүјү; в) Имам Әлинин (әлејһиссалам) Мәдинә мәсҹидиндә мәсҹидә тәрәф олан гапысынын бағланмамасы; д) Хејбәр мүһарибәсиндә фәтһ бајрағыны имам Әлинин (әлејһиссалам) әлинә верилмәси; һәмчинин Тәлһә вә Зүбејр үмидвар идиләр ки, Әли (әлејһиссалам) бүтүн ишләриндә онларла мәшвәрәт едәҹәк вә һөкумәтин бир гисмини онларын ихтијарында гојаҹаг, амма бунларын һеч бири тәһәггүг тапмыр вә сәбәб олур ки, имам Әли (әлејһиссалам) илә дүшмәнчилик едирләр.

 4. Мүнафигләр; икиүзлүләр вә мүнафигләр имам Әлинин (әлејһиссалам) ишарә етдији сәбәбләрдән биридир;  

 5. Ислам ҹәмијјәтинин әмнијјәтини арадан апармаг; бу мәсләнин ән ашкар нүмунәси Ҹәмәл әһлинин Бәсрәдә бејтул-мал анбарына һүҹуму вә әһалинин бир дәстәсинин өлдүрүлмәси;

 6. Бәзиләринин өз әмәлләринин үстүнү өрт-басдыр етмәләри: Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 137-ҹи хүтбәсиндә бујурур: “Онлар өз төкдүкләри ганын интигамыны алмаг истәјирдиләр.”

Ətreaflı cavab

Ҹәмәл (дәвә) дөјүшүнүн сәбәбләринин арашдырылмасы илк нөвбәдә ики тәрәфин бу һагда дәлилләринә нәзәр салмаг даһа мүнасиб олар вә сонда онлары тарихи һәгитәтләрлә өлчүб дүзҝүн нәтиҹәни әлә ҝәтирмәк лазымдыр. Әввәлҹә, Ҹәмәл дөјүшүнүн сәбәбләри һаггында гыса да олса, Ҹәмәл әһлинин башчыларынын нәзәрини арашдыраг;

 А) Ҹәмәл мүһарибәсинин Ҹәмәл әһлинин нәзәриндә сәбәбләри;

 1. Ајишә мүсәлманларын Имам Әли (әлејһиссалам) илә бејәтиндән сонра Мәккә ҹамаатынын арасында фәрјад чәкир: “Еј мүсәлман ҹәмијјәти, һәгигәтән Осман мәзлум өлдүрүлдү!”[1] Ајишәнин бу сөзү Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) илә мүхалифәтинин бүнөврәси иди. Демәк олар ки, бу сәбәб тарихдә Ајишәнин вә әтрафдакыларын Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) гаршы чыхышларынын әсасы олду. Чүнки, онлар Әлини (әлејһиссалам) Османын өлдүрүлмәсиндә бирбаша ҝүнаһкар кими танытдырырдылар. Бу сәбәбдән Онун әлејһинә гијам етдиләр;

 2. Бәзи мөтәзилә алимләринин нәзәринә ҝөрә Ајишә вә әтрафындакыларынын әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр етмәк гәсдләри олуб;[2]

 3. Тәлһә Бәсрәдә әһалинин арасында чыхышында гијамында мәгсәдин сәбәбини дөвләт вә мүлк олмадығыны сөјләјир, бәлкә дә гијамынын сәбәбини Бәсрә әһалисиндән көмәк алмагла Ислам үммәтинин арасында ислаһ ишләринин апармасыны вә бунунла да, Аллаһа итаәтин даһа да чохалмасыны бәһанә ҝәтирир.[3]  

Гејд олундуғу кими үмуми шәкилдә Тәлһә, Зүбејр вә Ајишәдән нәгл олунмуш хүтбәләрдән мәлум олур ки, Ҹәмәл дөјүшүнүн әсас сәбәби Османын өлдүрүлмәси вә онун ганынын алынмасы һесаб олунмушдур. Амма диҝәр сәбәбәләрә дә ишарә етмәк олар. О ҹүмләдән, Тәлһә, Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) һөкумәтини кечмиш хәлифәләрин һөкумәти илә фәргли олдуғуну гејд едир вә Әлинин (әлејһиссалам) һөкумәт ишләриндән онунла мәшвәрәт вә мәсләһәтләшмәмәси вә она етираз етмәсини бәһанә ҝәтирир.[4]

 Б) Ҹәмәл дөјүшүнүн Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) вә онун сәһабәләринин нәзәриндән;

   Ҹәмәл дөјүшү Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) вә онун сәһабәләринин нәзәриндән арашдырмаздан әввәл мүһүм бир мәсәләјә јәни, дөјүшүн әсл амилләринә ишарә етмәк лазымдыр. Әмиләр-мөминин Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 172-ҹи хүтбәсиндә бујурур: “Сонра (Аишәни бөјүк бир гошунла бирҝә Мәккәдән ҝөтүрәрәк) һәрәкәт етдиләр вә Аллаһын Пеј­ғәм­бәринин (сәлләллаһу әлејһи вә алиһ) зөвҹәсини (Аишәни, саты­ҹылар) кәнизи алан заман (ора-бура) чәкдикләри кими чәкир­диләр (бир шәһәрдән диҝәр шәһәрә апарырдылар). Онунла бирликдә Бәсрәјә тәрәф ҝетдиләр.»[5]

Һәзртин бу сөзүндән ајдынҹа баша дүшмәк олур ки, Ҹәмәл дөјүшүнүн әсас сәбәби Тәлһә вә Зүбјер олмуш вә Ајишә бу ојунда ән чох васитә кими онларын әлиндә истифадә олунмушдур.

 Ҹәмәл дөјүшүнүн Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) нәзәриндә сәбәбләри;

 1. Тәлһә вә Зүбејрин гүдрәт тәләб етмәләри; Тәлһә вә Зүбејрин гүдрәт тәләбләри; Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 148-ҹи хүтбәсиндә бујурур: “Тәлһә вә Зүбејрин һәр бири һөкумәти әлә алмаг үмидиндәдир вә ҝөзләрини она тикмишләр вә өз достларыны һесаба алмамышлар.”[6]

  2. Әһд вә пејманы позмаг; Имам Әли (әлејһиссалам) мүһарибәјә һазыр олдуғуну елан етдикдән сонра о ики нәфәри әһд-пејман позмагда иттиһам едир, бујурур: “Тәлһә вә Зүбејр бејәт вә әһди сындырмышлар. Ајишәни дә евдән чөлә чәкибләр ки, фитнә салсынлар вә ган төксүнләр.”[7]

 3. Көһнә кин-күдурәт; бу мәсәләни инкар етмәк олмаз ки, бәзиләри тәрәфиндән кечмишдән Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) гаршы кинләри варды. Әмирәл-мөминин Әли (әлејһиссалам) бу кин-күдурәтин көкләрини белә сајыр. О ҹүмләдән; а) Чүнки, Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) мәни Ајишәјә үстүн гәрар вермишди; б) Чүнки, Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) мәни өзүнә гардашлыға сечмәклә һамыја үстүн гәрар вермишдир; в) Чүнки, Ислам Пејғәмәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) ҝөстәриш вермишди ки, Мәдинәдә мәсҹидә тәрәф олан гапыларын һамысы бағлансын, һәтта, Ајишәнин атасынын гапысы, тәкҹә мәним гапым ачыг галсын; г) Чүнки, Хејбәр дөјүшү ҝүнү Ислам Пејғәмбәри (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) Ислам бајрағыны башгаларынын әлинә вердикдән сонра мәнә верди, мән галиб ҝәлдим вә башгалары гәмҝин олдулар ....”[8]

Бундан әлавә, Тәлһә вә Зүбјер фикрләшир вә үмидвар идиләр ки, имам Әли (әлејһиссалам) дөвләт ишләриндә онларла мәсләһәтләшәҹәк. Чүнки, онлар өзләрини Әли (әлејһиссалам) илә бир мәгамда һәтта, ондан үстүн билирдиләр. Онлар үмидвар идиләр ки, Османын өлүмүндән сонра һөкумәтин бир гисми онларын ихтијарына кечәҹәк. Бүтүн бунларын һәјата кечмәмәси сәбәб олур ки, о ики нәфәрин Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) гаршы кин-күдурәти олсун вә дүшмәнчиликләри ашкар олсун.

 4. Мүнафиг; Һәзрәт Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 13-ҹү хүтбәдә бир дәстәни диндә икиүзлү сајыр;[9]

 5. Ислам ҹәмијјәтинин әмнијјәтини арадан апармаг; бу сәбәбин ән ашкар нүмунәси Ҹәмәл әһлинин Бәсрәдә бејтул-мал анбарына һүҹуму вә гарәт етмәси һәмчинин, әһалијә һүҹум едиб бир дәстәни өлдүрмәләри вә диҝәрләрини јараламалары;[10]

  6. Бәзиләринин өз әмәлләринин үстүнү өрт-басдыр етмәли: Елә ки, Әмирәл-мөминин Әлијә (әлејһиссалам) хәбәр чатыр ки, Тәлһә вә Зүбејр гијам едибләр Һәзрәт бујурду: “Османы онлардан башга кимсә өлдүрмәди!”[11] Һәмин мәзмунда имам Әли (әлејһиссалам) Нәһҹүл-Бәлағәдә 137-ҹи хүтбәдә бујурур: “Онлар өз төкдүкләри ганын интигамыны алмаг истәјирдиләр.”[12]

  Бу вәзијјәтлә бағлы Һәзрәт бујурур: “Тәлһә өзү мүһарибәни ортаја атыб ки, Османын гәтлинә ҝөрә сорғу-суала чәкилмәсин.”[13] Бүтүн дејиләнләри нәзәрә алмагла ашағыдакы нәтиҹәни ала биләрик:

 Биринҹи: Әмирәл-мөминин Әлинин (әлејһиссалам) Ҹәмәл дөјүшүндә әксәр иттиһам вә ҝилејләри Тәлһә вә Зүбејрин үзәринә гајыдыр. Санки, Һәзрәт мүһарибәнин әсас амилини бу ики нәфәр билир вә башга сөзлә десәк, Ајишә бу ишдә онларын тәрәфиндән јалныз васитә кими истифадә олунмуш вә о гәдәр дә мүстәгил ролу олмамышдыр.

 Икинҹи:  диггәт олунса ашкар олар ки, Ҹәмәл әһлинин мүһарибәјә ҝөрә ҝәтирдикләри дәлилләрин һеч бири әсаслы дејилдир. Хүсусилә, билсәк ки, Османын өлдүрүлмәси вә ганынын гисасынын алынмасы бәһанәдән башга бир шеј дејилдир; чүнки, Ајишәнин өзүнүн Османла чох да јахшы рабитәси јох иди. Тарихдә нәгл олунур ки, Ајишә, Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) көјнәјини Османын јанына апарыб чығырыр: “Һәлә Пејғәмбәрин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) көјнәјинин нәми гурумамыш  сән онун ҝәтирдији һөкмләри тәһриф едирсән!”[14]

Беләликлә, ҝөрдүјүнүз кими Ҹәмәл әһли заһирдә алдадыҹы бәһанәләрлә өзләринин әмр саһибләринә гаршы гијам едир, етдикләри әһд вә пејманы сындырыр вә бу әмәлләринә исә бәһанәләрдән башга бир дәлил ҝәтирмирләр.           



[1] Тәбәри, Мәһәммәд ибн Ҹәрир, Тәрихул-үмәм вәл-мулук, ҹ.4; сәһ.459, дарут-турас, Бејрут, икинҹи чап, 1967

[2] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.64, Шејх Мүфидин јубилеји, Гум, 1413 һ.ҹ.

[3] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.304, Шејх Мүфидин јубилеји, Гум, 1413 һ.ҹ.

[4] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.306, Әнсабул-әшрафдан нәгл, сәһ.226, Шејх Мүфидин јубилеји, Гум, 1413 һ.ҹ.

[5] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.247; интишар Дарул-һиҹрәт, Гум, би та.

[6] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.206; интишар Дарул-һиҹрәт, Гум, би та.

[7] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.240

[8] Шејх Мүфид, Әл-Ҹәмәл, сәһ.409-410

[9] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.55

[10] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.339, хүтбә 218

[11]Мәҹлиси Мәһәммәд Багир, Биһарул-Әнвар, ҹ.32; сәһ.121, муәссисәји әл-Вәфа, Бејрут, 1404 һ.г. тарих Тәбәри вә Билазәријә әсасән.

[12] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.194

[13] Нәһҹүл-Бәлағә, сәһ.250, хүтбә 174

[14] Ибни Әбил-Һәдид мөтәзили, Шәрһ Нәһҹүл-Бәлағә, ҹ.6; сәһ.215, ајәтулла Мәрәши Нәҹәфинин китабханасы, 1404 һҹ.г.

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Səcdəyə getdiyimiz zaman hansı üzv əvvəl yerə dəyməlidir?
    6386 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/09
    Səcdə namazın vacib hissələrindəndir və vacib və müstəhəm şərait və hissələrə malikdir; o yerlər ki, səcdədə müstəhəb hesab olur, odur ki, kişi səcdəyə getdiyi zaman ilk növbədə əllərini, qadın isə əvvəl dizlərini yerə qoymalıdır.[1]
  • İmam Əli (əleyhis-salam) sübh namazında zərbətlənən zaman İmam Həsənlə Hüseyn orada idilərmi?
    9605 تاريخ بزرگان 2012/03/14
    Əli (əleyhis-salam) zərbətləndiyi zaman Həsənlə Hüseyn (əleyhiməs-salam)-ın onun yanında olması ilə əlaqədar çoxlu rəvayət gəlmişdir. Buna görə də bu bəhsdə bir neçə ehtimal verilir: 1. İmam Əli (əleyhis-salam)-a məsciddən kənarda zərbə vurulmuşdur. Bu ehtimala əsasən demək olar ki, həmin anda Həsənlə Hüseynin Əli (əleyhis-salam)-ın yanında ...
  • Sualın xülasəsi: İmamlar (ə) və alimlər baxımından namazın ilk vaxtında qılınmasının savabını bəyan edin.
    6814 Hədis elmləri 2012/04/18
    Namzın ilkin vaxtında qılınmasının çoxlu sayda savab və təsirləri bəyan edilmişdir. Məsələn: Namzın savabının iki qat olması, İlahi məhəbbətini qazanmaq və s... Alimlər də bu mövzuya diqqət etməklə insanları namzın ilkin vaxtında qılınmasına çağırmışlar. Bunu Allaha yaxınlaşma və seyri sluk üçün ən mühüm əsaslardan hesab ...
  • Seçilmiş dörd qadının və onların atalarının adı nədir?
    14315 تاريخ بزرگان 2011/09/11
    Övliya və saleh insanların arasında elə qadınlar olub ki, bəşərin tarixi boyu, tövhid və İlahi hədəflər yolunda çoxlu fədakarlıq ediblər və onların adı həmişə bəşərin qara tarixində parlayır. Amma İslami rəvayət və mənbələrdə uca dərəcəli, şərəfli və üstün dörd qadının adı qadınların ən üstünü və behişt qadınlarının üstünü olaraq çəkilmiş ...
  • Şəhid Dəstğeybin kitabları etibarlıdırmı?
    8256 تاريخ بزرگان 2011/06/27
    Əzəmətli şəhid Ayətullah Seyyid Əbul- Hüseyn Dəstğeyb Şirazi şiə aləminin alimlərindən və müctəhidlərindən biri olmaqla yanaşı arif bir insan olubdur ki, fiqh, ilahiyyat, əxlaq, irfan və... elmlərdə mütəxəssis olub onun kitabları və əsərləri ümumi şəkildə etibarlı və istifadəyə yararlı eyni zamanda təsirlidir. Əlbəttə bu məsələyə diqqət etmək lazımdır ki, məsum ...
  • Oruc tutumayan müsəlman üçün yemək və içməli su hazırlayıb verməyin hökmü nədir?
    5902 Cürbəcür 2015/05/30
    Əgər oruc tutmayan şəxsin şəri üzürü varsa və ya oruc tutmaq vacib deyilsə (məsələn, xəstəlik üzündən oruc tuta bilmir) bu əməlin iradı yoxdur. Əgər qüdrəti olan halda, qəsdən oruc tutmursa və xeç bir üzrü yoxdursa, bu iş günahdır və imkan həddində o şəxsi orucu tərk etdiyinə görə ...
  • Əbu Əli Sina nə üçün məntiq kitabında sıralamanı əvəz etdi?
    6941 İslam fəlsəfəsi 2011/10/03
    İbn Sina məntiqdə iki növ yenilik etmişdir:1.             Məntiq məsələlərində yenilik2.             Məntiqin yazılış quruluşunda yenilikİkinci növ yenilik məntiqin yazılışında onun iki düşüncə tərzinə dəlalət edir. Birinci düşüncə məntiqin bəzi məsələlərinin ...
  • Həzrət Məryəm (əleyha salam)-ın aləm qadınlarından üstün edilməsinin (ayədə) qeydsiz-şərtsiz olmasına diqqət yetirməklə həmin ayəni rəvayətlə necə məhdudlaşdırmaq olar?
    7192 تاريخ بزرگان 2012/04/09
    “Aləmin” kəlməsinin Qurani-Kərimdə işlədilmə yerlərinə və müfəssirlərin bu barədəki nəzərlərinə diqqət yetirməklə məlum olur ki, bu kəlmə yalnız zamanın bir dövründə olan insanlara məxsus edilir. Əhli-sünnət kitablarının bir çox yerlərində də ayələrə rəvayət vasitəsi ilə qeyd vurulur. Həmçinin həm əhli-sünnət, həm də şiə təfsirlərinin bir çox yerlərində ...
  • Bilmək istərdim sünnülər xüsusiylə də vəhhabilər hansı dəlilə əsasən deyirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy aldıqlarında məsumdurlar nəinki hər bir halda?
    9291 Qədim kəlam 2012/10/09
    Sünnülərdən bəzi tayfaları (Həşəviyyə və Sələfilər kimi) Qurandan dəlil gətirmək həzrət Adəm və onun behiştdən çıxarılmasını bildirən ayələr kimi, dəlil gətirirlər ki, Peyğəmbərlər yalnız vəhy və risalətlərinin təbliği zamanı məsumdurlar və digər hallarda günahkar və səhvə də yol verirlər. O cümlədən, Sələfilər (Vəhhabilər) də bildirirlər ...
  • Əqd xütbəsinin fəlsəfəsin bəyan edin?
    8301 Əxlaq 2011/10/30
    İslam nəzərindənevlənmək ailənin və təbii olaraq ictimaiyyətin təşkili üçün bir müqəddəs əhd və peymandır və bir çox əsərlərə və nəticələrə malikdir o cümlədən: Cinsi meyli təmin etmək, nəslin törənməsi, insanın təkamüli, rahatlıq paklıq və iffət, hisslərin möhkəmlənməsi və bir çox başqa faydalardır. Bu müqəddəs əhdi peyman Allah Taalanın müəyyən etdiyi ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164825 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    164349 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119884 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113939 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    111088 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94230 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54926 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54632 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46311 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45920 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...