Ətraflı axtarış
Baxanların
14360
İnternetə qoyma tarixi: 2012/04/19
Sualın xülasəsi
Siffeyn və Nəhrəvan müharibələrinin baş vermə səbəbləri nə idi?
Sual
Siffeyn və Nəhrəvan müharibələrinin baş vermə səbəbləri nə idi?
Qısa cavab

Siffeyn müharibəsinin ən mühüm səbəbi Müaviyənin həzrət Əli (əleyhis-salam)-a beyətdən imtina etməsi idi. O, Əli (əleyhis-salam)-ı Osmanın qətlində müttəhim edirdi. Bu müharibədə Əli (əleyhis-salam)-ın qoşunu tam və qəti qələbə ərəfəsində olan zaman Əmr Asın hiyləsi ilə Müaviyənin xeyrinə tamam oldu və həkəmeyn (münsiflər) hadisəsi ilə imam Əli (əleyhis-salam) zərurətin tələbi ilə öz qanuni istəklərindən müvəqqəti olaraq əl çəkməli oldu. İmam Əlini, Müaviyə ilə aparılan müharibəyə son qoymağa vadar edənlərdən bir qrupu sonralar öz səhvlərini başa düşdülər və Əli (əleyhis-salam)-a təzyiq göstərdilər ki, Müaviyə ilə bağladığı müqaviləni pozsun. Həzrət qəbul etmədikdə onlar Nəhrəvan müharibəsini törətdilər.

Ətreaflı cavab

Əli (əleyhis-salam) özünün qısa müddətli (beş illik) xilafəti dövründə üç böyük müharibə apardı. Cəməl müharibəsi adlanan birinci müharibə o həzrətin xeyrinə tamam oldu, lakin bu fəth və qələbə onu həmişəlik nigarançılıqdan çıxartmadı. Çünki Əbu Süfyanın oğlu Müaviyə kimi bir mənfur şəxs Şamda xilafət iddiası edirdi. O, Ömərin xilafəti dövründən etibarən Şamda hakimiyyətdə idi və istəyirdi ki, ömrünün axırına qədər orada müstəqil şəkildə hakimiyyətdə olsun. Əli (əleyhis-salam) islam cəmiyyətini azğınlıqdan qoruyub saxlamalı, belə bir ağır vəzifənin tələbi ilə bu hiyləgər rəqib və onun tərəfdarlarının fitnəsini aradan qaldırıb dəf etməli idi. (Onlara qasitin – zülmkarlar deyirdilər).

Əli (əleyhis-salam) mühacir və ənsarın israrı ilə Mədinədə xilafətə seçildi. O həzrət şamlıların törətdiyi fitnə odunu söndürməklə islam cəmiyyətində ittihad, nəzm-intizam və asayişi bərqərar etmək istəyərkən Bəsrə nahiyəsində baş qaldıran Cəməl fitnəsi ilə qarşılaşdı. Bəsrədə əhd-peyman pozanlar imamın nümayəndəsini şəhərdən çıxarıb iğtişaş yaratdılar. Buna görə də imam ilk qərarından dönərək Bəsrəyə yola düşdü. Şama doğru ona görə hərəkət edirdi ki, Müaviyə imamın yazdığı məktublarda beyətə boyun əymədi, üstəlik Cəməl səhabələri kimi imam Əlini Osmanın qətlində müttəhim edərək Osmanın qatillərindən intiqam alınmasını özləri üçün bir bəhanə seçmişdilər.[1]

Diqqət yetirmək lazımdır ki, o günlərdə Osmanın intiqamı məsələsi hər bir zalım şəxs üçün fitnə salmağa dair bir bəhanə idi. Qəribədir: elə Osmanın qatilləri onun intiqamını almağı iddia və elə bir şəxsi müttəhim edirdilər ki, Osmanın qətlində ümumiyyətlə onun əli olmamışdı, üstəlik xeyirxahlıq məqsədi ilə ona nəsihət edir, xəlifənin evi inqilabçılar tərəfindən mühasirəyə alındığı zaman imam Həsən (əleyhis-salam)-ın vasitəsi ilə evin içinə su göndərirdi.[2]

Əli (əleyhis-salam) Müaviyəyə məktubunda yazdı: “Mənə beyət ümumi bir beyətdir və bütün müsəlmanlara aiddir: istər beyət zamanı Mədinədə olsunlar, istərsə də Bəsrədə, Şamda və başqa şəhərlərdə. Sən güman edirsən ki, Osmanın qətlində məni müttəhim etməklə mənimlə beyətdən imtina edə bilərsən. Hamı bilir ki, onu mən qətlə yetirməmişəm ki, məndən qisas almaq lazım gəlsin. Osmanın varisləri atalarının intiqamını almaqda səndən irəlidirlər. Sən özün onunla müxalifət edənlərdən birisən: o səndən kömək istəyəndə kömək etmədin, nəticədə qətlə yetirildi.”[3]

Əli (əleyhis-salam) bir çox hallarda camaata aydınlıq gətirir və Müaviyənin hiylələrini ifşa edirdi. Bu barədə əlavə məlumat almaq üçün “Nəhcul-bəlağə”nin şərhlərinə və bu barədə yazılan başqa kitablara müraciət edə bilərsiniz.

Əli (əleyhis-salam)-ın müharibə apardığı üçüncü qrup xəvaric idi. Onlar əvvəlcə Əli (əleyhis-salam)-ın əsgərləri olsalar da, o həzrət Siffeyn müharibəsində  həkəmiyyət hadisəsi ilə müxalifət etdiyinə görə ondan ayrılaraq itaətsizlik etdilər və onun əleyhinə qiyam elan etdilər. Buna görə də onlara mariqin deyilir.

Əli (əleyhis-salam)-ın xəvariclə müharibəsinin səbəbləri barəsində əlavə məlumat almaq üçün aşağıdakı suallara müraciət edin:

Sual 7299 (sayt: 7555), “Müaviyənin icad etdiyi fitnə odunu söndürmək üçün Əli (əleyhis-salam)-ın tərəddüdü və xəvaricin azğınlığı”; sual 1587 (sayt: 2440), “Müaviyənin küfrü və imam Həsən (əleyhis-salam)-ın sülhü”

 


[1] İbni Əbil-Hədid, “Nəhcul-bəlağə”nin şərhi, 3-cü cild, səh. 88, Ayətullah Mərəşinin kitabxanası, Qum, 1404-cü qəməri il.

[2] Müfid, Məhəmməd ibni Məhəmməd, “Əl-fusulul-muxtarə”, səh. 228, Şeyx Müfid konfransı, Qum, 1413-cü qəməri il

[3] “Nəhcul-bəlağə”nin şərhi, 3-cü cild, səh. 89

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Aya südəmər oğlan uşağının sidiyi nəcisdirmi?
    11934 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/18
    O məsələ ki, ona işarə etmişsiniz, fiqh kitablarında bu cür gəlmişdir: Əgər bir şeyi südəmər oğlan uşağı ki, donuz südü də yeməmişdir sidiyiylə mundar olarsa bir dəfə onun üzərinSü tökülərsə əlbəttə ki, o nəcisin bütün hər bir yerinə çatarsa pakdır və o nəcis olan libası ...
  • Aya əxlaqla düşüncənin rabitəsi vardırmı?
    6327 Əməli əxlaq 2012/02/07
    Əxlaq başqa elmləri kimi iki hissəyə bölünür:A: Əməli B: Nəzəriyyə. Əxlaqa aid qanun və məsələləri öyrənməyin bir başa düşüncəylə rabitəsi vardır; yəni hər nə qədər insanın düşüncə qüvvəsi yüksək ...
  • İslamın nəzəri bir şəxsin ruhları öz əsarətinə almaq barəsində nədir?
    9887 Qədim kəlam 2011/05/31
    Hindistanda uzun əsrlər əvvəl də (tənasux) ruhlarla rabitə nəzəriyyəsi vardır ki, ruhların təkrar olaraq bu dünyaya qayıtmasını bildirir. Bu nəzəriyyə illər keçdikcə bir çox insanları özünə cəlb etmişdir və bəlkə bəzi insanlar buna bir məzhəb olaraq ürək bağlamışdır. Bu uzun müddətdə böyük alimlər bu mövzuda bəhslər edərək onun batil olduğunu ...
  • Hansı əməllər insanın gözəlliyinə və nuraniliyinə səbəb olur?
    6630 Əməli əxlaq 2011/06/28
    İslam nəzərindən gözəllik iki hissəyə bölünür: zahiri gözəllik və batini gözəllik. Mötəbər və mütəvatir rəvayətlər nəzərindən insanın batini gözəlliyinə səbəb olan amillərdən bəziləri ibarətdir səbr və dözüm, vüqar və aramlıq, vərə və təqva və... dan. Habelə insanın üzünün gözəlliyi və nuraniliyi üçün bir çox səbəblər sadalanıbdır onlardan bəzilərinə işarə edirik: ...
  • Nə zaman ata və ananın əvəzinə namaz qılmaq olar?
    12675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/31
    Namaz və orucda diri insan üçün əvəz edicilik düzgün deyil. Mükəlləf hər bir şəxsə vacib namazlarını hansı formada edə bilirsə (ayaq üstə, oturan halda, uzanan halda və ya hətta işarə ilə) özünün yerinə yetirməsi vacibdir. Həzrət İmam Xumeyni (rh) və digər mərcələr buyurublar:
  • Bu yuxular necə yuxulardır: Kekayi, irzayi, məcazi, sadiqə. Bu barədə dini kitablarda rəvayət vardırmı?
    6855 Nəzəri irfan 2012/03/11
    Bizim rəvayətlərdə hekayi, irzayi və məcazi"[1] istilahları gəlməyib, amma sadiq (düzgün) yuxu istilahı kazib (yalançı) yaxud mənasız yuxular ibarətinin qarşılığında rəvayətlərdə gəlibdir. Bəhsin aydın olması üçün bunu qeyd etmək lazımdır ki, yatan zaman insanın ruhu xarici aləmə və başqa işlərə məşğul olmaq ...
  • Peyğəmbərə (s) görə salamın əhəmiyyəti nədir?
    7468 تاريخ بزرگان 2012/09/01
    İnsan ictimai bir varlıqdır ki, digərlərinin dostluq və məhəbbətinə ehtiyacı vardır. Salam vermək iki insan arasında rabitənin başlanğıc mərhələsidir ki, müxtəlif məsajlara, o cümlədən dostluq, səmimiyyət, məhəbbət, təvazökarlıq, xeyir duası, qarşı tərəfə aramlıq vermək və s malikdir. Salam sözü çox gözəl və dərin mənaya sahibdir ki, bununla ...
  • Real qiymətindən artıq qiymətə, amma pulunu hissə-hissə ödəməklə maşın almağın işkalı vardırmı? Nağd olaraq maşın almaq məqsədilə qazanc (faiz) ödəməklə borc almaq necə?
    6760 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/11/24
    Maşın və sair malların nağd qiymətindən artıq qiymətə, amma nisyə alıb-satmaq səhihdir, lakin ikinci sualınız haram olan sələmli borcdur. ...
  • Аллаһ-Тааланын Рүбубијјәт мәгамына чатмаг олармы?
    6124 Nəzəri irfan 2012/05/21
    Рүбубијјәт мәгамынын мүхтәлиф мәртәбәләри вә нисбәтләри вардыр. Бу суала ҹаваб вермәкдән өтрү бүтүн бу ҹәһәтләри нәзәрә алмаг лазымдыр. Әҝәр илаһи рүбубијјәтә чатмагдан мәгсәд, мәхлугун затында дәјишиклик олуб, Халигә чеврилмәсидирсә бу иш батил вә гәти шәкилдә рәдд олунмуш бир иддиадыр. Амма, диҝәр мәнада бу мөвзуда бәзи изаһлар вермәк ...
  • İslam nəzərindən insanın xilqəti necə olmuşdur?
    7514 Qədim kəlam 2011/07/28
    Qurani-kərim insanın yaranışının əvvəli ilə əlaqədar müxtəlif təbirlər bəyan etmişdir. Bəzi ayələrdə insanın ilkin maddəsi “palçıq” deyə təqdim edilir, bəzi ayələrdə deyilir ki, “insanı sudan xəlq etdik”, digər ayələrdə də insan xilqətinin mənşəyi nütfə, bəzilərində ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    165955 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165252 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120284 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114687 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112562 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94840 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    56030 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55226 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46955 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46293 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...