Təhrif haqqında müxtəlif mənalar və təriflər verilib. hər şeydən əvvəl müsəlmanlar arasında təhrif haqqında tərifi  aydınlaşdarıb sonra əsl mövzuya başlamaq lazımdır:
1.Mənəvi təhrif:  Mənəvi təhrif budur ki, ayəni elə təfsir və məna etsinlər ki, əsl və həqiqi mənasının əksinə olsun.[1]  Bu tərifə əsasən, bu günə qədər və bundan sonra Qurana verilən bütün şəxsi rəyilə təfsirlər və yanlış fikirlər və əsassız nəzəriyyələrin hamısı bir növ Quranın təhrifi sayılıb və sayılacaq.[2]
2.Quran mətnin, hərflərinin, hərəkələrinin təhrif olunması amma, hafizələrdə hifz olunması və aradan getməməsi;  belə ki, xaricdən ümumiyyətlə, əsl Quranın hansı olduğu məlum olmasın. Məsələn, Quranın müxtəlif qiraət üsulları vardır. Qəti olaraq demək olar ki, bu qiraətlərdən biri düzgündür amma, hansı məlum deyil. O bir qiraətdən başqa hamısı ya Qurana bir şey artırıb ya da əskildib.[3]
Bəzi şiə alimləri belə nəzərdədirlər ki, bu gün ən çox məhşur olan asimdən nəql olunmuş Həfzin qiraəti ən düzgün qiraətdir və bu qiraət nəsldən-nəslə , sinədən sinəyə keçərək bu zəmanəyə kimi bizə çatmışdır.  Bu gün müsəlmanlar arasında olan əsl Quran həmindir və yerdə qalan qiraətlərin hamısı ictihaddır.[4] Həmçinin, bu Quranının qiraətinin Həfzə nisbət verilməsi o mənada deiyl ki, bu qiraət Havzdəndir və müsəlmanlar Həfzdən təqlid edirlər. Bəlkə də bu mənadadır ki, Həfzin özü müsəlmanlar arasında ən məhşur qiraətdən təqlid edib.[5]
həmçinin, Məsum İmamların (əleyhimussalam) rəvayətlərində də nəql olunub ki, Quran yeganə Allah-Taala tərəfindən bir hərf üzərində nazil olub. Bu rəvayətin özü qiraətlər içində yalnız birinin düzgün digərlərinin isə səhv olduğuna bir dəlildir.[6] Əgər rəvayətləri digər rəvayətlərdə İmamların (əleyhimussalam) müsəlmanlara – Quranı cəmiyyət necə oxuyursa sizə elə oxuyun – göstərişi ilə birləşdirsək,[7] belə nəticə alırıq ki, qiraətlər içində ən məşhur qiraət elə ümumi müsəlmanlar arasında ən məhşur olanıdır. Bəs, əsl Quran mətni də elə həmin Qurandır. Beləliklə, Quranın hərf və səslərində heç bir təhrifə yol verilməmişdir.
3. Təhrif, yəni Quranın əsli qalmaqla yanaşı bəzi kəlmə və ya kəlmələrinin azaldılıb və ya artırılması mənasındadır;
Bəziləri qeyd edirlər ki, İslamın əvvəlrində Quranda belə təhriflər baş verib. Amma, Osmanın tək bir Quranı meyar qərar verməsi proqramı ilə bu müşkül həll olur. Osman bütün Quran vahid bir nüsxədə cəm etdikdən sonra bütün şəhər başçılarına tapşırır ki, müsəlmanların əllərində olan Quranların hamısını alıb baxsınlar, təzə cəm olunmuş vahid nüsxə ilə müxalif olan müshəflərin hamısı yandırsınlar. (Əlbəttə, şiə əqidəsinə görə Osmanın əlində olan Quran, İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləmin) zamanında olan məhşur Quran olub) Beləliklə. bu mənada olan Quran təhrifi Osmanın zamanından sonra əməli cəhətdən qət oldu. Amma, ondan əvvəl baş vermişdi.[8]
4.Təhrif, yəni ayənin, ayələrin və ya surənin azalıb ya artırılmasıyla yanaşı əsl Quranın hifz olunması; Həmçinin, hamının İslam Peyğəmbərinin (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) qiraətində bir olması. Belə bir təhrifin nümunəsi kimi qeyd etmək olar ki, Əhli-Beyt (əlehiymasslam) məktəbinə əsasən, Quranda Tövbə surəsindən başqa bütün surələrin əvvəlindəki  Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim ayəsi surəninin özündəndir. Amma, əhli-təsənni arasında bəziləri Bismillahı surədən hesab edir, bəziləri  isə surədən saymırlar. Əlbəttə, onu da qeyd edək ki, bütün müsəlmanların ittifaq nəzəri var ki, İslam Peyğəmbəri  (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) Tövbə surəsi istisna olmaqla yerdə qalan bütün surələrin əvvəlindən Bismillahı qiraət edərmiş.[9]
5. Təhrif yəni azaltma və ya çoxaltma; yəni, belə fərz olunsun ki, bu gün əlimizdə olan Quran ya bütöv və tam Quran deyil və ya xaricdən bu Qurana nə isə əlavə olunub.  Belə bir təhrifin Quranda baş verməsi şiə alimləri tərəfindən ən möhkəm dəlillərlə inkar olunur və lazım olan yerda bu dəlillər qeyd olunub.[10]
Beləliklə, Qurandakı hərəkələr, səsli hərflər haqqında bu günkü qiraətlərdən başqa digər qiratələrdə müxtəliflik olmasına baxmayaraq, demək olar ki, məşhur qiraətdən başqa hamısı şəxsi ictihaddır və mütəvatir olması sübut olunmayıb.  Əlbəttə, alimlər arasında bu qiraətlərində arasında hansının daha dəqiq nəzərə gəlməsi üçün müəyyən me  yarlar təyin olunmuşdur.[11] Amma, hətta Quranda belə bir təhrifin fərz olunmasını nəzərə alsaq da, bu təhrif (qiraətdə fərqlər) Quranın əsl mətn möhkəmliyinə və əbədi olmasına heç bir təsir qoya bilməz. Çünki, bü qiratələr arasında əsl qiraət də vardır.  Quranın əbədi olmasına təsir edən yeganə təhrif, Quranın azalmasına və ya hərf, kəlmə və ya xarcidən kəlmələrin ona əlavə olunmasını fərz etməkdir. Bu sahədə isə bütün müəsəlman alimlərinin möhkəm etiqadı budur ki, belə bir təhrif və yanlış Qurani-Kərimdə baş verməmişdir.
Aidiyyatlı mövzular:
1.Quranda hərəkə və söz təhrifi olmayıb; sual:1114 (saytda:1158)
2.Quranının təhrifi mümkün deyil; sual: 453 (saytda:486)
3.Quranın cəm olunması; sual: 71 (saytda: 314)

---