"تقوا" اصطلاحی قرآنی است که از دیدگاه لغت‌شناسی از ریشه "وقی، یقی، وقايه" استخراج شده است. «تقوی» به معناى قرار دادن خویشتن در پناه‌گاه است. و در اصطلاح شرع، به معناى خويشتن‌دارى در برابر گناهان است که این خویشتن‌داری پناه‌گاهی در مقابل آتش دوزخ خواهد بود.

در نگاهی ديگر، تقوا نيروى بازدارنده‌ای است كه به صورت یک ملکه نفسانی و نیروی درونی در وجود انسان پدیدار شده و او را در برابر طغيان شهوات و ارتکاب کارهای خلاف حفظ می‌كند.

تقوا داراى مراحل گوناگونی است و هر مرحله از آن نیز ارزشمند است، اما هرچه درجه تقوا بیشتر باشد، انسان به خدا نزدیک‌تر خواهد شد.

فردی که در زندگی خود، تقوا را پیشه کرده است، «متّقی» نامیده می‌شود.