عباس، کوچک‌ترین پسر عبدالمطلب و عموی پیامبر اسلام(ص) و تنها سه سال بزرگ‌تر از حضرتشان بود.

گرچه او در ابتدای رسالت پیامبر(ص) ایمان نیاورد، اما به مخالفت با حضرتشان نیز برنخاسته و گاه پشتیبان آن‌حضرت نیز بود. او در جریان محاصره‌ی شعب ابی‌طالب یاور مسلمانان بود. وی قبل از فتح مکه مسلمان شده و آخرین مهاجر به مدینه بود، سپس در جنگ حنین حضوری فعال داشته و مسلمانان را به مقاومت دعوت می‌نمود. از این رو اگرچه ایمان عباس مانند ایمان افرادی مثل امام علی(ع) و حمزه سید الشهداء نبود، اما همواره مورد احترام خاص مسلمانان و از جمله شیعیان بوده و در کنار قبر امامان بقیع(ع)، ایشان نیز مورد زیارت قرار می‌گیرد.

عباس فرزندانی داشت که یکی از آنها عبدالله، مفسر و راوی بزرگی بود.